28 juni: Commissie presenteert pakket "Van Tampere tot Tampere"

Contentverzamelaar

28 juni: Commissie presenteert pakket "Van Tampere tot Tampere"

IP/06/848

Brussel, 28 juni 2006

Van Tampere tot Tampere: Commissie speelt in op de wens van EU-burgers om van Europa een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid te maken

Tussen de speciale bijeenkomst van de Europese Raad in Tampere op 15-16 oktober 1999, waar werd besloten een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid tot stand te brengen in de Europese Unie, en de informele bijeenkomst van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken in Tampere die gepland staat voor 20-22 september 2006, komt de Commissie met haar eerste politieke toetsing van de vorderingen bij de uitvoering van het Haags programma. De Europese burgers dringen er bij de EU op aan de nodige maatregelen te nemen om van Europa een veilige plek om te leven te maken. De Unie en de lidstaten moeten zich gezamenlijk inzetten voor een effectievere bestrijding van georganiseerde criminaliteit en terrorisme, een beter beheer van de migratiestromen en een strengere controle van de grenzen. Uitvoering van het meerjarenprogramma ter versterking van vrijheid, veiligheid en recht in de Europese Unie, het zogeheten "Haags programma", is een gemeenschappelijk doel, dat vraagt om een effectieve en controleerbare besluitvorming en heldere politieke prioriteiten.

De ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid staat hoog op de prioriteitenlijst van de Unie. Niet alleen omdat het een van de fundamentele doelstellingen van de Unie is, maar ook en vooral omdat het iets is dat de EU-burgers na aan het hart ligt. 17% van alle wetgevingsvoorstellen van de Commissie heeft betrekking op dit beleidsterrein, dat dus een grote rol speelt in de hervormingsagenda van de Commissie. In de mededeling van de Commissie aan de Europese Raad "Een agenda voor de burger" van 10 mei 2006 werd dit nog eens duidelijk bevestigd.

Op de informele bijeenkomst van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken in september 2006 zullen de resultaten op dit terrein worden besproken. Daarom is het nu tijd voor een eerste politieke toetsing van de vorderingen bij de uitvoering van het Haags programma en voor eventuele aanpassingen. De vier mededelingen die de Commissie vandaag heeft goedgekeurd bevatten (1) een overzicht van de vorderingen en een beoordeling van de mate waarin de maatregelen op EU-niveau en op nationaal niveau zijn uitgevoerd, (2) een mechanisme voor een grondige evaluatie van de resultaten en (3) een koersbepaling om de uitwerking van het beleid op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht te verbeteren.

"De burgers hebben bepaalde wensen en verwachtingen ten aanzien van dit beleidsterrein waar meer Europa nodig is. Met dit pakket willen we daaraan resoluut tegemoet komen. Wat we nodig hebben is een efficiëntere en beter controleerbare besluitvorming en meer rechtsbescherming voor onze burgers. Dat moeten we bereiken door beter gebruik te maken van de bestaande verdragen en niet door te proberen stukken uit de grondwet los te weken", verklaarde voorzitter Barroso.

"Hoewel in bevredigend tempo nieuwe wetgeving op EU-niveau wordt voorgesteld, hebben we betere methoden nodig om toezicht te houden op de uitvoering en om het werkelijke effect en de werkelijke voordelen van onze rechtsinstrumenten voor de burgers te beoordelen", aldus Franco Frattini, vice-voorzitter van de Europese Commissie en belast met justitie, vrijheid en veiligheid.

De allereerste evaluatie van de uitvoering van het JLS-beleid op nationaal niveau levert een grotendeels ontoereikend resultaat op. Maar wat vooral opvalt, zijn de kwantitatieve en kwalitatieve tekortkomingen bij de omzetting van de instrumenten op het gebied van politie en strafrecht.

Uit het "Scorebord plus" blijkt verder dat in de zogenoemde "derde pijler" (politiële en justitiële samenwerking in strafzaken) een groot deel van het "acquis" geen gestalte krijgt. Daar zijn twee redenen voor:

  • ten eerste is de uitvoering op nationaal niveau onvoldoende, maar kunnen de lidstaten niet voor inbreuken voor het Hof worden gedaagd;
  • ten tweede verlopen de onderhandelingen in de Raad vaak moeizaam en traag en leidt de unanimiteitsregel nogal eens tot een afgezwakt compromis;

De Commissie stelt op de volgende gebieden een aantal uitvoeringsmaatregelen voor voordat het Haags Programma verloopt (2009):

1. grondrechten en burgerschap,

2. ontwikkeling van de tweede fase van het asielstelsel,

3. migratiebeheer,

4. geïntegreerd beheer van de buitengrenzen en interoperabiliteit van de informatiesystemen,

5. wederzijdse erkenning (in burgerlijke zaken en in strafzaken),

6. toegang tot informatie die nodig is voor de bestrijding van terrorisme en georganiseerde criminaliteit,

7. de toekomst van Europol.

Verdere informatie hierover is te vinden in Memo III- Uitvoering van het Haags programma: koersbepaling.

Het voorgestelde evaluatiemechanisme moet leiden tot effectievere maatregelen van de Unie: bij nieuw beleid zal worden voortgebouwd op de resultaten in de praktijk. Dit is met name van belang als het Haags programma afloopt in 2009. De ontwikkeling van evaluatiemethoden voor het JLS-beleid leidt ook tot meer transparantie en betere regelgeving, twee algemene EU-doelstellingen.

De Commissie is voornemens met de andere EU-instellingen en de lidstaten een discussie aan te gaan over de manier waarop vaart kan worden gezet achter de beleidsagenda op het gebied van justitie, vrijheid en veiligheid. Op basis van de resultaten van deze discussie tijdens het komende Finse voorzitterschap van de Raad wil de Commissie nieuwe initiatieven nemen op grond van de overstapmogelijkheden in de verdragen (artikel 42 van het EU-Verdrag en artikel 67, lid 2, tweede streepje, van het EG-Verdrag). De Commissie dient ook een specifiek voorstel in om voor een betere rechtsbescherming te zorgen door middel van een grotere rol voor het Hof van Justitie.

Achtergrond

Het pakket omvat (zie ook de 4 samenhangende MEMO's):

(1) een mededeling met het eerste verslag over de uitvoering van het Haags programma en het actieplan (het "Scorebord plus"), waarin een overzicht wordt geboden van alle maatregelen die in 2005 zijn genomen en voor het eerst wordt gekeken naar de uitvoering op nationaal niveau; ( Memo/06/252)

(2) een mededeling over de evaluatie van het JLS-beleid, die in de eerste plaats is bedoeld om een mechanisme te ontwikkelen waarmee de uitvoering en de resultaten van het beleid op dit gebied grondig kunnen worden geëvalueerd; ( Memo/06/253)

(3) een mededeling "Uitvoering van het Haags programma: koersbepaling", als JLS-tegenhanger van de Commissiemededeling "Een agenda voor de burger: concrete resultaten voor Europa" van 10 mei jl. (COM(2006) 211 def.). Deze mededeling sluit aan bij de oproep van de Europese Raad van juni om te bezien welke mogelijkheden er zijn om de besluitvorming op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht op basis van de bestaande verdragen te verbeteren. ( Memo/06/254)

(4) een mededeling over de aanpassing van de bepalingen van titel IV betreffende de bevoegdheden van het Hof van Justitie, teneinde de rechtsbescherming te verbeteren. ( Memo/06/255)