Afkicken binnen de EU met behoud van uitkering

Contentverzamelaar

Afkicken binnen de EU met behoud van uitkering

Verslaafden kunnen hun bijstandsuitkering behouden als zij zich laten behandelen in een andere EU-lidstaat. Het woonplaatsvereiste in de Wet Werk en Bijstand (WWB) is in dat geval in strijd met het vrij verkeer van diensten. Stopzetting van de uitkering is een disproportionele maatregel. Dat heeft de Centrale Raad van Beroep geoordeeld in een beroep van twee drugsverslaafden tegen de gemeente Dordrecht.

De twee inwoners van Dordrecht waren, met toestemming van de zorgverzekeraar, naar een Schotse afkickkliniek afgereisd om daar behandeling te ondergaan. De Gemeente Dordrecht zette vervolgens hun bijstanduitkering stop met als reden dat de WWB vereist dat de bijstandsgerechtigde op het Nederlandse grondgebied verblijft (artikel 11 WWB). Volgens de gemeente staat het eenieder vrij om in Schotland behandeling te ondergaan, maar vervalt hiermee het recht een beroep te kunnen doen op de openbare kas. Er is volgens de gemeente geen sprake van een belemmering en dus geen strijd met artikel 49 EG (vrij verkeer van diensten). De Rechtbank Dordrecht deelde deze opvatting.

De Centrale Raad van Beroep (CRvB) kijkt naar de vaste rechtspraak van het EG Hof op dit gebied: de inrichting van sociale zekerheid is een bevoegdheid van de lidstaten, maar het gemeenschapsrecht moet bij de uitoefening hiervan geë erbiedigd worden. Het is een legitieme doelstelling om enkel bijstand te verlenen aan personen die in Nederland verblijven, maar in dit geval is er sprake van een ongerechtvaardigde belemmering van artikel 49 EG: de personen in kwestie worden op deze manier belemmerd gezondheidszorg te ontvangen in Schotland.

De maatregel gaat verder dan noodzakelijk is en wordt door de CRvB bestempeld als disproportioneel. Het verblijf in Schotland was zonder meer tijdelijk. Bovendien wist de Gemeente Dordrecht waar zij verbleven en dus was controle op de rechtmatigheid van de uitkering niet onmogelijk. De verslaafden hebben niet de mogelijkheid op werk in Nederland gefrustreerd. Als zij in Nederland waren afgekickt waren zij beschouwd als onbemiddelbaar.

De CRvB stelt vervolgens vast dat de WWB genoeg mogelijkheden biedt om de strijdigheid met artikel 49 EG op te heffen. Artikel 16 WWB bepaalt dat het College kan afwijken van artikel 11 indien zeer dringende redenen hiertoe noodz aken. Het College had in dit geval deze ‘hardheidsclausule’ moeten toepassen en de bijstand moeten uitkeren.