AIV: pas prejudicieel stelsel EU-Hof aan

Contentverzamelaar

AIV: pas prejudicieel stelsel EU-Hof aan

De Adviescommissie Internationale Vraagstukken (AIV) heeft in een advies over de ‘absorptiecapaciteit' van de EU bij uitbreidingen gepleit voor wijzigingen van het institutioneel kader van de EU. Zo zou onder meer het prejudicieel stelsel van het EU-Hof van Justitie moeten worden aangepast. Ook het aantal rechters moet volgens de AIV worden beperkt. Nu geldt nog de regel ‘één rechter per lidstaat’.

In opdracht van de regering en de Tweede Kamer heeft de AIV onderzoek gedaan naar het vermogen van de EU tot verdere uitbreiding. Met andere woorden: hoeveel kan de EU nog aan met het huidige beschikbare kader. Aan het advies heeft onder andere meegewerkt de voormalig Nederlandse rechter in het Hof en hoogleraar Europees recht Kapteyn.

De AIV is in beginsel voorstander van verdere uitbreiding van de Unie, als de toetredingsvoorwaarden streng worden toegepast. Echter, de AIV doet wel een aantal opmerkelijke aanbevelingen voor de houdbaarheid van met name de instellingen van de EU. Zo is de AIV voorstander van een kleinere Commissie en een aanpassing van het zetelaantal per lidstaat in het EP, zodat het EP de bevolking van de EU beter weerspiegelt.

Voor wat betreft het Hof constateert de AIV dat in het verleden nauwelijks aandacht is besteed aan de gevolgen van de uitbreiding van het lidmaatschap van de Unie voor het functioneren van het zogenoemde prejudiciële stelsel. In dit stelsel staat het de nationale rechters vrij vragen te stellen aan het EU-Hof over de uitleg en geldigheid van EU-regelgeving.

Teneinde de eenheid van interpretatie en toepassing van het Unierecht in een Unie met vele honderden miljoenen potentiële rechtszoekenden en duizenden rechtsprekende instanties blijvend te kunnen garanderen is aan een aanpassing van het bestaande prejudiciële stelsel niet te ontkomen, aldus de AIV.

De AIV beveelt aan “bij toekomstige uitbreidingen zowel de herziening van het prejudiciële stelsel als de beperking van het aantal rechters, kwesties die beide een amendering van het verdrag vereisen, onderwerp van bespreking te maken, en ook de voorwaarden voor een bevredigende toepassing van de prejudiciële procedure door de gerechten in de toetredende staten aan de orde te stellen.”

De AIV is wel van mening dat voor zover er sprake is van institutionele problemen, deze niet als een reden of excuus mogen worden aangevoerd om af te zien van verdere uitbreiding van de Unie.

Het rapport is in ontvangst genomen door minister Verhagen van Buitenlandse Zaken en de Voorzitter van de vaste commissie voor Europese zaken van de Tweede Kamer. De regering zal na aantreden van het nieuwe kabinet met een reactie op het advies komen.