Brexit: No-deal voorbereidingen gaan door

Contentverzamelaar

Brexit: No-deal voorbereidingen gaan door

De Europese Commissie heeft een mededeling gepubliceerd over de stand van zaken in de voorbereidingen voor Brexit en van de noodmaatregelen die de EU heeft getroffen in verband met de verlenging van de terugtrekkingstermijn tot en met 31 oktober 2019..

Vanwege de aanhoudende onzekerheid die in het VK heerst ten aanzien van de ratificatie van het in november 2018 met de Britse regering overeengekomen terugtrekkingsakkoord alsook de algehele binnenlandse politieke situatie, is een scenario waarin er op 1 november 2019 geen akkoord is bereikt, nog steeds een zeer reële doch onwenselijke uitkomst, aldus de Europese Commissie in haar mededling van 12 juni 2019.

Sinds december 2017 treft de Europese Commissie voorbereidingen voor een mogelijk vertrek zonder akkoord. Tot op heden heeft de Commissie 19 wetgevingsvoorstellen ingediend, waarvan er 18 door het Europees Parlement en de Raad zijn aangenomen. Het Europees Parlement en de Raad hebben een politiek akkoord bereikt over het resterende voorstel, dat betrekking heeft op de noodverordening inzake de EU-begroting voor 2019 en naar verwachting later deze maand formeel zal worden goedgekeurd. De Commissie heeft ook 63 niet-wetgevingshandelingen vastgesteld en 93 kennisgevingen ter voorbereiding op de brexit gepubliceerd. In het licht van de verlenging van de terugtrekkingstermijn heeft de Commissie voor al deze maatregelen onderzocht of zij nog steeds aan het beoogde doel beantwoorden. De Commissie is tot de conclusie gekomen dat geen van deze maatregelen essentiële wijzigingen behoeft en dat zij nog steeds adequaat zijn. De Commissie plant geen nieuwe maatregelen vóór de nieuwe terugtrekkingsdatum.

De Commissie wijst er nogmaals op dat het de verantwoordelijkheid van alle belanghebbenden is om op alle uitkomsten voorbereid te zijn. Aangezien een no-deal scenario nog steeds tot de mogelijkheden behoort, raadt de Commissie alle belanghebbenden aan de verlenging te benutten om zich ervan te vergewissen dat zij al het nodige hebben gedaan om zich op de terugtrekking van het VK voor te bereiden. De mededeling bevat details over de uitgebreide voorbereidingen in de EU27 op het gebied van onder meer de rechten van burgers inzake verblijf en sociale zekerheid, douane en belastingen, vervoer, visserij, financiële diensten en geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en chemische stoffen.

Wat betekent een no-deal scenario

Indien het VK zonder akkoord vertrekt, wordt het zonder enige overgangsregeling een derde land. Het gehele primaire en secundaire Unierecht is vanaf dan niet meer van toepassing op het VK. Van een overgangsperiode, waarin het terugtrekkingsakkoord voorziet, zal geen sprake zijn. Dit zou uiteraard gepaard gaan met aanzienlijke verstoringen voor burgers en bedrijven en met ernstige negatieve economische gevolgen, die verhoudingsgewijs veel groter zouden zijn in het VK dan in de EU27-lidstaten.

Zoals voorzitter Juncker heeft verklaard in het Europees Parlement op 3 april 2019, zou het VK in een scenario zonder akkoord eerst drie essentiële scheidingskwesties moeten regelen voordat de EU kan overgaan tot besprekingen over de toekomstige betrekkingen. Het gaat om de volgende kwesties: 1) de bescherming en handhaving van de rechten van burgers die vóór de brexit hun recht op vrij verkeer hebben uitgeoefend, 2) het nakomen van de door het VK als lidstaat aangegane financiële verplichtingen en 3) het respecteren van de letter en de geest van het Goede-Vrijdagakkoord en het bewaren van de vrede op het eiland Ierland en de integriteit van de interne markt.

De voorbereidingen en noodmaatregelen van de EU met het oog op een vertrek zonder akkoord: waakzaamheid blijft geboden op specifieke gebieden.

De voorbereiding op de terugtrekking van het VK vergt een inspanning van zowel de overheden als de economische actoren. De Commissie heeft uitgebreide technische besprekingen gevoerd met de lidstaten van de EU27 over algemene kwesties op het gebied van de voorbereidingen en noodmaatregelen en over specifieke sectorale, juridische en bestuurlijke voorbereidingskwesties. De Commissie heeft ook alle hoofdsteden van de 27 EU-lidstaten bezocht. Bij de bezoeken bleek dat de lidstaten zeer goed zijn voorbereid op alle scenario's.

De mededeling van vandaag is toegespitst op gebieden waar de komende maanden nog steeds bijzondere waakzaamheid geboden is:

Verblijfsrechten en socialezekerheidsrechten van burgers

De EU27-lidstaten hadden vóór 12 april 2019 nationale noodmaatregelen voorbereid of getroffen om ervoor te zorgen dat Britse onderdanen en hun familieleden van buiten de EU legaal zouden kunnen verblijven in de periode onmiddellijk na een terugtrekking zonder akkoord.

Om voor meer duidelijkheid te zorgen, heeft de Commissie een overzicht gemaakt van de verblijfsrechten in de EU27-lidstaten (zie hier, met o.a. rechtstreekse links naar nationale websites over voorbereidingen). Dit overzicht zal verder worden bijgewerkt.

Geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en chemische stoffen

Op 12 april 2019 was slechts een klein aantal centraal toegelaten geneesmiddelen (ca. 1 %) niet in overeenstemming gebracht met de regelgeving. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft de conformiteitsprocedure voor geneesmiddelen die centraal worden toegelaten thans bijna voltooid.

Wat betreft de producten die op nationaal niveau worden toegelaten, moet meer worden gedaan om de resterende geneesmiddelen uiterlijk op 31 oktober 2019 in overeenstemming te brengen met de regelgeving.

De overdracht van certificaten voor medische hulpmiddelen van aangemelde instanties van het VK naar aangemelde instanties van de EU27 is nog gaande.

Wat chemische stoffen betreft, waren de REACH-registraties van 463 stoffen eind april 2019 overgedragen naar de EU27-lidstaten, terwijl er nog 718 alleen geregistreerd waren door in het VK gevestigde registranten. Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft een “brexitvenster” in REACH-IT geopend waar het nodige kan worden gedaan om REACH-registraties vóór de terugtrekkingsdatum over te dragen.

Douane, indirecte belastingen en grensinspectieposten

Op het gebied van douane en indirecte belastingen heeft de Commissie voorafgaand aan de vorige terugtrekkingsdatum talrijke technische vergaderingen gehouden en richtsnoeren gepubliceerd over douane, belasting over de toegevoegde waarde (btw) en accijnzen.

De nationale overheden hebben aanzienlijke investeringen gedaan in infrastructuur en personeel, met name in de lidstaten die de belangrijkste punten van binnenkomst en vertrek zijn voor de handel van de EU met het VK. De lidstaten werken ook samen met de Commissie bij haar opleidings- en communicatie-inspanningen om marktdeelnemers en belanghebbenden in het algemeen te bereiken.

Voor sanitaire en fytosanitaire controles (SPS) hebben de EU27-lidstaten nieuwe grensinspectieposten (GIP's) ingericht of bestaande grensinspectieposten uitgebreid op plaatsen van binnenkomst van invoer uit het VK in de EU.

Vervoer

De noodverordening inzake luchtvervoer bevat een specifiek mechanisme voor EU-luchtvaartmaatschappijen om aan de meerderheidseigendoms- en zeggenschapsvereisten van de EU te voldoen. Dit proces is aan de gang en de Commissie heeft regelmatig contact met de nationale autoriteiten.

In de sector van het spoorvervoer moeten exploitanten die niet de vereiste stappen hebben ondernomen om de relevante documenten van de EU27 te verkrijgen, daartoe alsnog het nodige doen.

Visserijactiviteiten

In de visserijsector heeft de Commissie snel actie ondernomen om de EU-noodverordeningen ten uitvoer te leggen. De Commissie en de lidstaten hebben samengewerkt om informatie in het juiste formaat te verzamelen opdat verzoeken van EU-vaartuigen om toegang tot de wateren van het VK te krijgen, kunnen worden behandeld zodra de noodverordening betreffende vismachtigingen van toepassing wordt.

De Commissie heeft ook nauw samengewerkt met de lidstaten om hun operationele programma's aan te passen, zodat middelen van het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij kunnen worden gebruikt voor tijdelijke stillegging, indien zulks nodig en passend is.

Financiële diensten

Hoewel ondernemingen in de aanloop naar 12 april 2019 aanzienlijke vorderingen hebben geboekt met hun noodplanning, is een aantal zaken nog niet geregeld. Verzekeringsmaatschappijen, betaaldienstverleners en andere financiële dienstverleners die wat betreft bepaalde aspecten van hun activiteiten (bv. contractbeheer en toegang tot infrastructuur) nog niet zijn voorbereid, wordt met klem aangeraden om hun voorbereidende maatregelen uiterlijk op 31 oktober 2019 af te ronden. De Commissie streeft er met de toezichthouders op nationaal en EU-niveau naar om te waarborgen dat de noodplannen van ondernemingen volledig worden uitgevoerd en zij gaat ervan uit dat de Britse toezichthouders ondernemingen niet zullen beletten dergelijke plannen uit te voeren.

Meer informatie

- Mededeling van de Europese Commisie over de stavaza No-deal voorbereidingen

- Website van de Europese Commissie over de voorbereiding op de brexit

- Overzicht van de verblijfsrechten in elke EU27-lidstaat

- Nationale websites van de lidstaten over een brexit zonder akkoord

- Kennisgeving over reizen

- Factsheets over reizen, rechten van burgers, studeren en consumentenrechten

- Vragen en antwoorden over Erasmus

- Vragen en antwoorden over een vertrek zonder akkoord

- Informatie voor EU-burgers die in het VK wonen

 

Voor EU-bedrijven

- Materiaal over douane en indirecte belastingen (waaronder een eenvoudige checklist met vijf stappen) voor bedrijven

- Informatie op het gebied van landbouw

- Zeven dingen die bedrijven in de EU27 moeten weten ter voorbereiding op de brexit