Commissie-richtsnoeren bescherming grensoverschrijdende investeringen in de EU

Contentverzamelaar

Commissie-richtsnoeren bescherming grensoverschrijdende investeringen in de EU

De Commissie heeft richtsnoeren uitgebracht waarmee zij investeerders uit de EU wil helpen voor de nationale overheidsdiensten en rechtbanken hun rechten te doen gelden. Ook wil zij daarmee de lidstaten helpen het algemeen belang te beschermen in overeenstemming met het EU-recht.

Aan het persbericht van de Commissie van 19 juli 2018 wordt het volgende ontleend:

‘De mededeling beoogt het ondernemingsklimaat voor investeerders uit de EU te versterken. Dit is cruciaal voor de ondersteuning van meer investeringen in de eengemaakte markt van de EU. Het EU-recht biedt geen oplossing voor alle problemen die investeerders bij hun activiteiten kunnen ondervinden. In de mededeling wordt echter verduidelijkt dat het EU-recht de rechten van EU-investeerders beschermt en dat de investeerders deze rechten kunnen doen gelden voor nationale overheidsdiensten en rechtbanken.

De EU-investeerders kunnen niet langer een beroep doen op bilaterale investeringsovereenkomsten binnen de EU (intra-EU-BIT's). Zoals de Commissie steeds heeft verklaard, zijn deze overeenkomsten onwettig, aangezien zij overlappen met de regels voor de eengemaakte markt en een ongeoorloofd onderscheid tussen EU-investeerders maken. In een recent arrest (in de zaak Achmea) bevestigde het Hof van Justitie van de Europese Unie dat bedingen inzake arbitrage tussen investeerders en staten in intra-EU-BIT's onwettig zijn. Naar aanleiding van dit arrest heeft de Commissie er bij alle lidstaten sterker op aangedrongen actie te ondernemen om een einde te maken aan de intra-EU-BIT's.

Vicevoorzitter Valdis Dombrovskis, bevoegd voor Financiële Stabiliteit, Financiële Diensten en Kapitaalmarktenunie: "Het stimuleren van investeringen is een belangrijke prioriteit van de kapitaalmarktenunie. Het EU-recht vindt het juiste evenwicht tussen de bescherming van de rechten van EU-investeerders en het vermogen van regeringen om in het algemeen belang te reguleren. In de eengemaakte markt is geen plaats voor bilaterale investeringsovereenkomsten tussen lidstaten. De mededeling van vandaag geeft een krachtig signaal af dat het EU-recht investeerders reeds beschermt. Zij kunnen dus vol vertrouwen binnen de EU investeren."

Vicevoorzitter Jyrki Katainen, bevoegd voor Banen, Groei, Investeringen en Concurrentievermogen: "Wij willen investeringen binnen de Europese Unie stimuleren. Investeerders moeten kunnen rekenen op een voorspelbare, stabiele en duidelijke regelgeving. Door duidelijkheid te verschaffen over de rechten van EU-investeerders op de eengemaakte markt, zal de vandaag goedgekeurde mededeling ervoor helpen zorgen dat deze rechten in alle lidstaten bekend zijn en in acht worden genomen. Ik vertrouw erop dat dit het vertrouwen van investeerders zal vergroten en het investeringsklimaat in de Europese Unie verder zal verbeteren." 

De mededeling van vandaag maakt duidelijk dat:

- het vrije verkeer van kapitaal, diensten, goederen en werknemers in de eengemaakte markt van de EU fundamentele vrijheden voor particulieren uit de EU zijn. Zij geven bedrijven en burgers het recht om een onderneming op te richten, in een bedrijf te investeren en diensten en goederen over Europese grenzen heen aan te bieden. Investeerders uit de EU worden ook beschermd door algemene beginselen van non-discriminatie, evenredigheid, rechtszekerheid en bescherming van het gewettigd vertrouwen. Het EU-recht erkent tevens de grondrechten, zoals het recht op ondernemerschap, het eigendomsrecht en het recht op doeltreffende rechterlijke bescherming. De EU-rechten ter bescherming van investeerders zijn te vinden in het EU-Verdrag, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, de algemene beginselen van het recht van de Unie en uitgebreide sectorspecifieke wetgeving;

- arbitrage tussen een lidstaat en een investeerder uit een andere lidstaat onverenigbaar is met het EU-recht, ook als deze via intra-EU-BIT's plaatsvindt, zoals het Europees Hof van Justitie onlangs oordeelde in zijn arrest in de zaak Achmea. In deze zaak oordeelde het Hof dat bedingen inzake arbitrage tussen investeerders en staten in bilaterale investeringsovereenkomsten binnen de EU niet verenigbaar zijn met het EU-recht en geen rechtsgevolgen hebben. Het arrest in de zaak Achmea is ook relevant voor de toepassing van het Verdrag inzake het Energiehandvest door de lidstaten van de EU. Naar de mening van de Commissie kan dat verdrag niet worden gebruikt als basis voor de beslechting van geschillen tussen EU-investeerders en EU-lidstaten. Het EU-recht biedt reeds een uitgebreid en doeltreffend rechtskader, inclusief rechtsmiddelen, voor investeerders uit de EU die in een andere lidstaat investeren;

- het EU recht het tegelijkertijd mogelijk maakt dat markten in het algemeen belang worden gereglementeerd om redenen van openbare veiligheid, volksgezondheid, sociale rechten, consumentenbescherming of milieubehoud, hetgeen negatieve gevolgen voor investeerders kan hebben. Overheidsinstanties van de EU en de lidstaten hebben de plicht en de verantwoordelijkheid om investeringen te beschermen en markten te reglementeren. Daarom mogen de EU en de lidstaten gerechtvaardigde maatregelen nemen om die belangen te beschermen. Zij mogen dit echter alleen in bepaalde omstandigheden en onder bepaalde voorwaarden en in overeenstemming met het EU-recht doen.

De mededeling van vandaag zal helpen te voorkomen dat lidstaten maatregelen goedkeuren die inbreuk maken op de EU-regels, en investeerders helpen voor overheidsdiensten en nationale rechterlijke instanties hun rechten te doen gelden. Voorts zal zij rechtsbeoefenaars helpen de EU-regels toe te passen.

Achtergrond

Een belangrijke doelstelling in het investeringsplan voor Europa is de totstandbrenging van een meer voorspelbare, stabiele en duidelijke regelgeving om investeringen te stimuleren. In het actieplan voor de kapitaalmarktenunie (KMU) en de tussentijdse evaluatie daarvan, die onderdeel van dit werk uitmaken, werd benadrukt dat een stabiel ondernemingsklimaat cruciaal is om meer investeringen binnen de Europese Unie te stimuleren. De Commissie is vastbesloten de internemarktregels en de werking daarvan te verbeteren en verder te ontwikkelen. Daartoe heeft zij een aantal wetgevingsvoorstellen ingediend, waarvan er enkele al door de EU-wetgever zijn goedgekeurd.

De bescherming van de rechten van investeerders wordt gewaarborgd door de nationale rechtbanken en het Europees Hof van Justitie, alsmede door de Commissie, met name via de inbreukprocedures.’

Meer informatie