Commissie: voorbereiden op Brexit met en zonder akkoord

Contentverzamelaar

Commissie: voorbereiden op Brexit met en zonder akkoord

Iedereen moet nu de voorbereidingen voor alle mogelijke scenario's versnellen en de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de eigen situatie. Dat is de boodschap van de Commissie aan EU-instellingen, overheden, ondernemingen en andere belanghebbenden in een mededeling die uitdrukkelijk ook rekening houdt met een Brexit zonder terugtrekkingsakkoord.

De Europese Commissie heeft een mededeling aangenomen waarin zij de lopende werkzaamheden ter voorbereiding op alle scenario's voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie toelicht.

Op 30 maart 2019 verlaat het Verenigd Koninkrijk de EU en wordt het een derde land. Dit zal gevolgen hebben voor burgers, ondernemingen en overheden in zowel het Verenigd Koninkrijk als de EU. Deze gevolgen variëren van nieuwe controles aan de buitengrens van de EU met het VK, de geldigheid van door het VK afgegeven vergunningen, certificaten en goedkeuringen tot andere regels voor de doorgifte van gegevens.

De mededeling van vandaag vraagt de lidstaten en particuliere partijen de voorbereidingen te versnellen en volgt op de oproep die de Europese Raad (artikel 50) vorige maand deed om de werkzaamheden te intensiveren teneinde op alle niveaus en op alle uitkomsten voorbereid te zijn.

Hoewel de EU zich voluit inzet voor een akkoord dat een ordelijke terugtrekking waarborgt, zal de terugtrekking ongetwijfeld tot ontregeling leiden – bijvoorbeeld in de toeleveringsketens van bedrijven – ongeacht of er een akkoord wordt bereikt of niet. Aangezien het nog altijd onzeker is of er tegen 30 maart 2019 een geratificeerd terugtrekkingsakkoord zal zijn, en wat het zal inhouden, zijn er initiatieven genomen om ervoor te zorgen dat de instellingen van de EU, de lidstaten en particuliere partijen voorbereid zijn op de terugtrekking van het VK. Hoe dan ook, zelfs als er een akkoord wordt bereikt, zal het VK na de terugtrekking geen lidstaat meer zijn en dus niet langer dezelfde voordelen als een lid genieten. Voorbereid zijn op het feit dat het VK een derde land wordt, is bijgevolg van essentieel belang, ook in een scenario waarbij de EU en het VK tot een akkoord komen.

Maar niet alleen de instellingen van de EU moeten zich opmaken voor de terugtrekking van het VK. Er is een gezamenlijke inspanning nodig van alle niveaus – het Europese, het nationale, het regionale – en in het bijzonder ook van het bedrijfsleven en andere particuliere partijen; iedereen moet nu de voorbereidingen voor alle mogelijke scenario's versnellen en de verantwoordelijkheid op zich nemen voor de eigen situatie.

Achtergrond

Op 29 maart 2017 heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Raad in kennis gesteld van zijn voornemen om de Europese Unie te verlaten. Tenzij in een geratificeerd terugtrekkingsakkoord een andere datum wordt vastgesteld of de Europese Raad volgens artikel 50, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en met instemming van het Verenigd Koninkrijk met eenparigheid van stemmen besluit dat de Verdragen op een latere datum niet meer van toepassing zijn, is alle primaire en secundaire wetgeving van de Unie vanaf 30 maart 2019 om middernacht (Midden-Europese tijd) (“de datum van terugtrekking”) niet meer van toepassing op het Verenigd Koninkrijk. Het Verenigd Koninkrijk wordt dan een derde land.

Belanghebbenden en nationale en Europese overheden moeten zich voorbereiden op twee mogelijke hoofdscenario's:

  • Indien het terugtrekkingsakkoord vóór 30 maart 2019 wordt geratificeerd, zal het EU-recht niet meer van toepassing zijn op en in het Verenigd Koninkrijk vanaf 1 januari 2021, d.w.z. na een overgangsperiode van 21 maanden.
  • Indien het terugtrekkingsakkoord niet vóór 30 maart 2019 is geratificeerd, zal er geen overgangsperiode zijn en is het EU-recht niet meer van toepassing op en in het Verenigd Koninkrijk op 30 maart 2019. Dit is het zogeheten “no-deal”- of “cliff-edge”-scenario.

Het afgelopen jaar heeft de Commissie het acquis van de Unie (de volledige wet- en regelgeving van de EU) gescreend om na te gaan welke wijzigingen nodig zijn in het licht van de terugtrekking van het VK. Vervolgens heeft de Commissie specifieke, gerichte wetgevingsvoorstellen aangenomen om ervoor te zorgen dat de EU-regels na de terugtrekking van het VK probleemloos blijven functioneren in een Unie met 27 lidstaten. Zij zal dit ook na de terugtrekking overal waar het nodig is doen. Daarnaast heeft de Commissie ook ruim 60 sectorspecifieke kennisgevingen aan belanghebbenden gedaan om ze te informeren over de praktische gevolgen van de terugtrekking van het VK, mocht er geen terugtrekkingsakkoord komen. Tot slot zullen de twee in Londen gevestigde agentschappen — het Europees Geneesmiddelenbureau en de Europese Bankautoriteit — evenals andere in het Verenigd Koninkrijk gevestigde instellingen zoals het Galileo Security Monitoring Centre, tegen uiterlijk 30 maart 2019 uit het VK verhuizen en zullen een aantal taken die door de autoriteiten van het VK worden verricht, eveneens elders moeten worden ondergebracht.

De voorbereidingen van de Commissie worden gecoördineerd door het secretariaat-generaal van de Commissie.

Nadere informatie:

- Persbericht van de Commissie

- Tekst van de mededeling

- Lijst van in behandeling zijnde wetgevingsinitiatieven inzake “voorbereiding”

- De website van de Europese Commissie over de voorbereiding op de brexit (o.a. “kennisgevingen ter voorbereiding op de brexit”)

- Conclusies van de Europese Raad (art. 50), 29 juni 2018

- Richtsnoeren van de Europese Raad (art. 50) inzake het kader voor de toekomstige betrekkingen tussen de EU en het VK, 23 maart 2018

- Brexit dossier op de ECER website