Commissie wil regeling over botsing collectieve actie met EU-vrijheden

Aanleiding voor het voorstel zijn de arresten van het EU-Hof in de zaken Viking Line, Laval en Ruffert. Dit zijn arresten waarin de sociale rechten van werknemers botsten met het vrij verkeer van diensten en vestiging. Met name vakbonden zijn bezorgd dat de balans te veel is doorgeslagen richting de EU-vrijheden, waarmee de bescherming van bijvoorbeeld gedetacheerde werknemers in het geding komt.

Mario Monti (oud-Commissaris interne markt) adviseerde de Commissie in 2010 duidelijk te maken dat deze vrijheden niet afdoen aan het recht op collectieve actie. Ook het EP en de Raad steunden de roep om duidelijkheid.

De voorgestelde verordening bevat slechts vijf artikelen. In artikel 2 staat:

“Bij de uitoefening van de in het Verdrag verankerde vrijheid van vestiging en vrijheid van dienstverrichting wordt het grondrecht om collectieve actie te voeren, met inbegrip van het stakingsrecht of de stakingsvrijheid, geëerbiedigd, en omgekeerd stakingsrecht of de stakingsvrijheid, geëerbiedigd, en omgekeerd worden bij de uitoefening van het grondrecht om collectieve actie te voeren, met inbegrip van het stakingsrecht of de stakingsvrijheid, deze economische vrijheden geëerbiedigd.”

Verder wil de Commissie een geschillenbeslechtingsregeling en een waarschuwingsmechanisme waarmee lidstaten elkaar kunnen waarschuwen als er ofwel een dreiging is voor het vrij verrichten van diensten of vestiging ofwel sociale onrust dreigt te ontstaan.

De Commissie gebruikt als rechtsbasis voor dit voorstel artikel 352 EU-Werkingsverdrag, de zogenoemde ‘flexibiliteitsclausule’. Dit artikel kan gebruikt worden als nergens in de Verdragen een rechtsbasis te vinden is, maar EU-optreden nodig blijkt om een van de doelstellingen van de EU te verwezenlijken.

Volledige tekst van het voorstel van de Commissie