Inloggen Account aanvragen
Nieuwsbericht | 23-03-2020
Door deze afwijking kunnen de EU-ambassadeurs besluiten gebruik te maken van de schriftelijke procedure overeenkomstig de stemregel die van toepassing is op de aanneming van het besluit zelf. Dit betekent dat de bestaande eis van eenparigheid van stemmen voor alle besluiten om gebruik te maken van de schriftelijke procedure niet langer van toepassing is.
Het besluit geldt voor een maand en kan worden verlengd indien de huidige uitzonderlijke omstandigheden dit rechtvaardigen.
Achtergrond
De besluiten van de Raad kunnen worden aangenomen tijdens formele Raadszittingen of, indien nodig, via een schriftelijke procedure. Door de uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van de COVID-19-pandemie hebben veel ministers zich niet kunnen verplaatsen om de Raadszittingen bij te wonen. Dit maakt het op zijn beurt moeilijk om het vereiste quorum te bereiken en dus om formele Raadszittingen te houden. Het besluit van vandaag vergemakkelijkt het gebruik van de schriftelijke procedure en draagt daardoor bij tot de continuïteit van de werkzaamheden van de Raad.
Het voorzitterschap van de Raad zal informele videoconferenties van ministers blijven organiseren wanneer dit nuttig wordt geacht voor de voortzetting van de kernactiviteiten. Deze videoconferenties zijn nuttig gebleken om de coördinatie van de lidstaten naar aanleiding van de COVID-19-pandemie te vergemakkelijken, en bieden ook de gelegenheid tot debatten op politiek niveau voordat de besluiten formeel worden aangenomen.
Meer informatie:
QenA’s - Raadsbesluit tot tijdelijke afwijking van het RvO van de Raad i.v.m. de reisproblemen die worden veroorzaakt door de COVID-19 pandemie in de Unie.
Inhoud:
1. Vraag: Hoe lang is het nieuwe Raadsbesluit geldig? . 2
2. Vraag: Welke stemregel geldt nu voor het gebruik van de schriftelijke procedure? . 2
3. Vraag: Betekent het nieuwe Raadsbesluit voor alle gevallen een verspoeling voor het gebruik van de schriftelijke procedure? . 2
4. Vraag: Wat als de vereiste meerderheid in Coreper niet wordt bereikt voor het gebruik van de schriftelijke procedure? . 3
5. Vraag: Hoe verloopt de schriftelijke procedure? . 3
6. Vraag: Hoe zit het met verklaringen? . 3
7. Vraag: Zijn handelingen van de Raad die via de schriftelijke procedure worden genomen openbaar? . 4
8. Vraag: Kan de Raad ook per videoconferentie besluiten nemen? . 4
9. Vraag: Is het onderscheid tussen A-punten (hamerpunten) en B-punten (bespreekpunten) nog relevant? . 4
10. Vraag: Betekent het gebruik van de schriftelijke procedure dat er geen besprekingen meer zullen zijn op politiek niveau? . 5
11. Vraag: Wat gebeurt er na het verstrijken van het Raadsbesluit? Kan het besluit hernieuwd worden? Zo ja, op welke manier dient de Raad hierover te besluiten? . 5
12. Vraag: Kan alleen Coreper besluiten tot het gebruik van de schriftelijke procedure? . 5
13. Vraag: Is het besluit van de Raad ook van toepassing op de stilzwijgende procedure? . 6
14. Vraag: Hoe verschilt de nieuwe situatie van de oude regels m.b.t. het gebruik van de schriftelijke procedure? . 6
15. Vraag: Wat is de status van de verklaring van ministers als aangenomen door de leden van de ECOFIN naar aanleiding van de Commissiemededeling over SGP-uitzonderingen? . 7
16. Vraag: Wat is de status van VTC’s georganiseerd door de CIE? . 8
17. Vraag: Zijn de nieuwe regels ook van belang voor de vaststelling van uitvoeringshandelingen en gedelegeerde handelingen? . 8
Antwoord:
Het nieuwe besluit van de Raad heeft een geldigheidsduur van een maand na de vaststelling (tot 23 april a.s.).
Naar boven
Op grond van artikel 12, lid 1, Reglement van Orde (RvO) van de Raad kan Coreper met unanimiteit besluiten tot gebruikmaking van de schriftelijke procedure. Het nieuwe Raadsbesluit voorziet in een tijdelijke afwijking van dit unanimiteitsvereiste.
In plaats daarvan kan Coreper nu besluiten tot het gebruik van de schriftelijke procedure, via de stemregel die ook van toepassing is voor de vaststelling van de handeling door de Raad, (afhankelijk van de situatie is dit dus met gewone meerderheid/QMV/unanimiteit/consensus).
Het nieuwe Raadsbesluit voorziet in een tijdelijke afwijking van artikel 12, lid 1, Reglement van Orde (RvO) van de Raad op basis waarvan Coreper met unanimiteit kan besluiten tot gebruikmaking van de schriftelijke procedure.
In plaats daarvan kan Coreper nu besluiten tot het gebruik van de schriftelijke procedure, via de stemregel die ook van toepassing is voor de vaststelling van de handeling door de Raad.
Afhankelijk van de situatie kan dat dus met gewone meerderheid, QMV, unanimiteit of consensus zijn.
In de meeste gevallen zal dit neerkomen op een versoepeling voor het gebruik voor het gebruik van de schriftelijke procedure. Zo zal bijvoorbeeld met QMV kunnen worden besloten tot het gebruik van de schriftelijke procedure voor de vaststelling van handelingen door de Raad in het kader van de gewone wetgevingsprocedure (waarvoor ook QMV geldt). Dat geldt ook voor aangelegenheden waar de Raad normaal gesproken met gewone meerderheid voor geldt (m.n. procedurele besluiten).
In andere situaties zal er niets veranderen (bijv. wanneer de toepasselijke stemregel voor de vaststelling van de handeling unanimiteit is) of zal consensus gelden voor het gebruik van de schriftelijke procedure (bijv. in het geval van Raadsconclusies).
Indien de vereiste meerderheid voor het starten van de schriftelijke procedure niet aanwezig is in Coreper, dan kan de schriftelijke procedure niet gestart worden. Dit betekent dus dat de betreffende handeling dan niet door de Raad kan worden vastgesteld.
Met andere woorden, er zal dan zo nodig door moeten worden onderhandeld totdat in Coreper wel de vereiste meerderheid is bereikt om de schriftelijke procedure te starten.
Indien Coreper tijdens een vergadering besluit tot gebruikmaking van de schriftelijke procedure, stuurt het Raadssecretariaat na afloop van die vergadering een e-mail naar de lidstaten met een termijn waarbinnen zij antwoord dienen te geven op de vraag of zij instemmen met de aanneming van de betrokken handeling (dan wel of zij hier bezwaar tegen maken of zich van stemming onthouden).
De antwoorden moeten vanzelfsprekend schriftelijk worden verstrekt (e-mail volstaat).
De handeling wordt vastgesteld zodra het Raadssecretariaat vaststelt dat een toereikend aantal positieve antwoorden is ontvangen, overeenkomstig de stemregel die van toepassing is voor de vaststelling van de handeling (gewone meerderheid/QMV/unanimiteit/consensus).
Het raadssecretariaat neemt dan de nodige maatregelen voor de ondertekening en de bekendmaking in het Publicatieblad van de Unie of de kennisgeving aan de adressaten.
Het is de taak van het Raadssecretariaat om de schriftelijke procedure af te sluiten en de resultaten ervan vast te stellen.
In dat stadium worden alle leden van de Raad en, in voorkomend geval, de Commissie in kennis gesteld van eventuele unilaterale verklaringen van de andere leden van de Raad of van de Commissie. Er moet hun een korte periode worden geboden om te bepalen of zij op deze verklaringen wensen te reageren.
Die verklaringen beïnvloeden noch het verloop, noch de voltooiing van de schriftelijke procedure voor het vaststellen van de handeling.
Wanneer de Raad een handeling vaststelt via de schriftelijke procedure, neemt h et raadssecretariaat de nodige maatregelen voor de ondertekening en de bekendmaking in het Publicatieblad van de Unie of de kennisgeving aan de adressaten.
Over de handelingen die via een schriftelijke procedure worden vastgesteld, worden aan de pers regelmatig mededelingen gedaan die voor elke handeling worden opgesteld door de persdienst van het Raadssecretrariaat Bij die gelegenheid worden, overeenkomstig artikel 9 van het RvO Raad, het resultaat van de stemming, de stemverklaringen en de verklaringen openbaar gemaakt.
Het Raadssecretariaat stelt maandelijks een overzicht op van de handelingen die volgens de schriftelijke procedure zijn aangenomen; dat overzicht bevat tevens de eventuele verklaringen en stemverklaringen. De delen van dat overzicht die betrekking hebben op de vaststelling van wetgevingshandelingen, moeten openbaar worden gemaakt.
Nee, de komende 30 dagen zijn er geen fysieke/formele Raden gepland. Hierdoor kan de Raad enkel besluiten vaststellen door middel van de schriftelijke procedure.
Het is wel mogelijk om (informele) videoconferentie voor de leden van de Raad te organiseren. Dit zijn geen formele Raden en derhalve kunnen ook geen besluiten worden genomen tijdens dergelijke videoconferenties. Dit is enkel mogelijk via de schriftelijke procedure. Coreper kan hiertoe besluiten conform de stemregel die ook van toepassing is voor de vaststelling van de betreffende handeling. De schriftelijke procedure kan ook plaatsvinden op verzoek van voorzitterschap. In het laatste gevallen dienen alle lidstaten hiermee in te stemmen (unanimiteit).
Nee, de komende 30 dagen worden alle besluiten (inclusief t.a.v. wetgevingshandelingen) door de Raad genomen via de schriftelijke procedure. Het onderscheid tussen A-punten en B-punten komt hier tijdelijk mee te vervallen.
Conform de overwegingen bij het nieuwe Raadsbesluit dient het gebruik van de schriftelijke procedure (als alternatief voor de vaststelling van handelingen tijdens een fysieke Raad) vooraf te worden gegaan door een goede voorbereiding in Coreper.
Waar mogelijk dient de betreffende handeling vooraf op politiek niveau door Ministers te worden besproken, bijvoorbeeld via een informele videoconferentie, teneinde maximaal mogelijke nationale coördinatie, publieke transparantie en betrokkenheid van nationale parlementen overeenkomstig de nationale praktijken van lidstaten zoveel mogelijk te verzekeren.
Indien bijzondere omstandigheden dit rechtvaardigen, kan dit besluit hernieuwd worden:
Indien de Raad niet besluit tot hernieuwing, is de oude situatie weer van toepassing (dat wil zeggen dat het unanimiteitsvereiste geldt voor het gebruik van de schriftelijke procedure).
Nee, dit is niet de enige mogelijkheid.
Het Voorzitterschap kan in bijzondere omstandigheden voorstellen om van de schriftelijke procedure gebruik te maken, en wel door middel van de schriftelijke procedure zelf. In dat geval maakt het besluit om van de schriftelijke procedure gebruik te maken deel uit van de procedure zelf.
Er worden in dat geval twee vragen aan de leden van de Raad gesteld: 1) de vraag of zij instemmen met het gebruik van de schriftelijke procedure (hiervoor geldt unanimiteit); en 2) de vraag of zij instemmen met de vaststelling van de handeling, waarop de gebruikelijke stemregels voor de vaststelling van de handeling van toepassing blijven (gewone meerderheid/QMV/unanimiteit/consensus).
NB: Het nieuwe Raadsbesluit waarmee tijdelijk wordt afgeweken van het artikel 12, lid 1, RvO Raad heeft enkel betrekking op de situatie waarin tijdens een vergadering van Coreper wordt besloten tot het gebruik van de schriftelijke procedure.
Wanneer het voorzitterschap voorstelt om gebruik te maken van de schriftelijke procedure, door middel van de schriftelijke procedure zelf, geldt dus nog steeds besluitvorming met unanimiteit!
Het besluit is niet van toepassing op de zogenaamde “stilzwijgende” schriftelijke procedure, waarbij het uitblijven van een antwoord van een lid van de Raad binnen een bepaalde termijn de aanvaarding van de vaststelling van de handeling in kwestie inhoudt, en waarbij leden van de Raad niet verplicht zijn uitdrukkelijk te reageren.
Artikel 12, lid 1, Reglement van Orde van de Raad (RvO) voorziet in de mogelijkheid voor de Raad om gebruik te maken van de schriftelijke procedure indien er “dringende redenen” bestaan.
Een dergelijke reden kan bijv. zijn dat het niet vaststellen van een handeling van de Raad vóór een bepaalde datum tot een rechtsvacuüm zou leiden, of dat meer in het algemeen binnen een bepaalde termijn een handeling moet worden vastgesteld maar geen Raadszitting is gepland en ook niet tijdig kan worden georganiseerd.
Onder de nieuwe situatie worden alle besluiten van de Raad (inclusief t.a.v. wetgevingshandelingen) voor de komende periode genomen via de schriftelijke procedure.
Het besluit om van de schriftelijke procedure gebruik te maken kan op twee manieren tot stand komen:
Ad 1)
Ad 2)
De leden van de ECOFIN hebben de verklaring afgelegd naar aanleiding van Commissiemededeling over SGP-uitzonderingen. Het betreft hier geen formele handeling van de Raad. Er is dan ook geen sprake van een besluit van de Raad een schriftelijke procedure nodig zou zijn.
Net als de VTC’s georganiseerd door het VZschap zijn de VTC’s georganiseerd door de CIE informeel. In beide gevallen geldt dat er geen juridisch bindende besluiten genomen kunnen worden.
Dat neemt niet weg dat de VTC’s politieke waarde kunnen hebben.
Het nieuwe Raadsbesluit wijzigt niets aan de procedures voor de vaststelling van uitvoeringshandelingen zoals voorzien in de Comitologieverordening . Indien de basishandeling in deze mogelijkheid voorziet, kan de Commissie, om redenen van urgentie en mits naar behoren gemotiveerd, een uitvoeringshandeling vaststellen via de spoedprocedure (d.w.z. een uitvoeringshandeling die onmiddellijk van toepassing is, en pas na vaststelling wordt voorgelegd aan het verantwoordelijke comitologiecomité).
Het nieuwe Raadsbesluit wijzigt ook niets aan de procedure voor de vaststelling van gedelegeerde handelingen door de Commissie zoals ook geregeld in de bijlage bij het Interinstitutioneel Akkoord Beter Wetgeven. Indien de basishandeling in deze mogelijkheid voorziet, kan de Commissie, in de in de basishandeling gespecificeerde uitzonderlijke gevallen een gedelegeerde handeling vaststellen via de spoedprocedure (d.w.z. dat de gedelegeerde handeling onverwijld in werking treedt en van toepassing is zolang EP/Raad daartegen geen bezwaar maken).
Voor PRAC-handelingen en gedelegeerde handelingen geldt dat deze pas in werking zullen treden als de Raad en het EP geen bezwaar hebben gemaakt binnen de gestelde bezwaartermijn. In situaties waarin de Raad actief het besluit neemt om geen bezwaar te maken (“intention not to raise objections”) zodat een gedelegeerde handeling nog vóór het verstrijken van de bezwaartermijn in werking kan treden [1], of wanneer de Raad besluit om bezwaar te maken tegen een gedelegeerde handeling, is een besluit van de Raad vereist dat de komende periode enkel via een schriftelijke procedure kan worden genomen. Het besluit tot gebruik van de schriftelijke procedure kan of wel via de schriftelijke procedure zelf genomen worden, of wel via een voorafgaand besluit van Coreper in welk geval het nieuwe Raadsbesluit van toepassing is (zie ook eerdere qena’s).
[1] Voor PRAC-handelingen en gedelegeerde handelingen geldt dat deze in de praktijk meestal als I-punt worden geagendeerd op de agenda van coreper als “confirmation of non-opposition to adoption”. De Raad neemt dan geen formeel besluit en informeert de CIE en het EP dan dus ook niet actief dat er geen bezwaar is. De gedelegeerde handeling kan in dat geval pas in werking treden nadat de termijn voor het maken van bezwaar is verstreken (mits het EP natuurlijk ook geen bezwaar heeft gemaakt); wanneer er wel lidstaten zijn die bezwaar hebben, maar niet de vereiste meerderheid aanwezig is kan het ook als “information note” naar Coreper gaan. Ook dan wordt geen besluit door de Raad genomen.
