Duits Grondwethof akkoord met ESM-verdrag

Contentverzamelaar

Duits Grondwethof akkoord met ESM-verdrag

Het Duitse Constitutionele Hof, door sommigen ook wel de Europese Derde Kamer genoemd, heeft de klachten tegen het Europees Stabiliteitsmechanisme en het begrotingspact ongegrond verklaard. Daarmee is de weg definitief vrijgemaakt voor de Duitse ratificatie van het ESM-verdrag. Bondspresident Gauck zal de ESM-wetgeving die de Bondsdag en Bondsraad al hadden goedgekeurd, naar verwachting deze week nog tekenen.

Lees hier de volledige uitspraak. Op zichzelf is de uitspraak niet verrassend, aangezien het Hof dezelfde opinie ook al in een tussentijdse uitspraak (september 2012) had verkondigd. Lees hier het ECER-bericht over die eerdere uitspraak.

Extra voorwaarde

Het Bundesverfassungsgericht (BverfG) oordeelt in zijn uitspraak dat het begrotingsrecht van de Bondsdag bij ESM-besluitvorming voldoende gewaarborgd blijft. In september 2012 had het BVerfG de bewegingsvrijheid van het begrotingspact en het ESM al op twee punten ingeperkt: (1) de Duitse regering moest duidelijk vastleggen dat zij geen waarborgen aangaat die boven het aanvankelijke inlegkapitaal van 190 mrd euro uitstijgen, en (2) de zwijgplicht van ESM-medewerkers en de confidentialiteit van ESM-berichtgeving is ondergeschikt aan het recht op informatie van de Bondsdag en de Bondsraad. In het eindoordeel van vandaag is daar een derde voorwaarde aan toegevoegd: de Bondsregering heeft de plicht ervoor te zorgen dat daadwerkelijke inzet van financiële middelen door het ESM tijdig en volledig kan plaatsvinden. In de praktijk betekent dat dat de regering ieder begrotingsjaar een inschatting moet maken of de kapitaalinleg bij het ESM voldoet. Zo niet, dan moeten de verwachte risico’s van tevoren worden meegenomen in de Duitse begroting.

Inspraak Bondsdag herbevestigd

Het BVerfG heeft met deze uitspraak nogmaals bevestigd dat de Bondsdag een stevig instemmings- en toetsingsrecht heeft bij het vrijmaken van middelen uit de nationale begroting voor steun aan andere lidstaten: “Für die Einhaltung der Grundsätze der Demokratie kommt es vielmehr entscheidend darauf an, dass der Deutsche Bundestag der Ort bleibt, an dem eigenverantwortlich über Einnahmen und Ausgaben entschieden wird”. Er mag geen sprake zijn van automatisme en het Duitse begrotingsrecht mag niet worden overgedragen aan Brusselse organen. Het verbod op staatsfinanciering mag ook niet omzeild worden door het ESM op basis van staatsobligaties (als onderpand) middelen aan centrale banken ter beschikking te laten stellen.

Overigens is de Duitse maximale bijdrage van 190 mrd geen absoluut plafond. Het kapitaal van het ESM kan volgens het BVerfG worden opgehoogd, maar niet zonder de uitdrukkelijke instemming van de Duitse vertegenwoordiger in de ESM-gouverneursraad en de uitdrukkelijke instemming door het Duitse parlement.