EU-Hof controleert naleving regels EP-petitierecht

Contentverzamelaar

EU-Hof controleert naleving regels EP-petitierecht

Een besluit waarbij het Europees Parlement constateert dat een verzoekschrift niet aan de voorwaarden van het EU-Werkingsverdrag voldoet is vatbaar voor toetsing door de EU-rechter, omdat het het petitierecht van de belanghebbende raakt. Dat geldt ook voor de weigering om kennis te nemen van een verzoekschrift zonder na te gaan of dit aan de voorwaarden van artikel 227 VWEU voldoet. Dat heeft het EU-Hof bepaald.

Het gaat om het arrest van het EU-Hof van 9 december 2014 in de zaak C-261/13 P, Schönberger tegen het Europees Parlement.

In deze zaak zond Schönberger, een voormalige ambtenaar van het Europees Parlement, een verzoekschrift naar het Europees Parlement met betrekking tot zijn beoordelingsrapport uit 2005. De Commissie verzoekschriften van het Europees Parlement verklaarde zijn verzoekschrift ontvankelijk en legde het voor verdere behandeling voor aan de directeur-generaal Personeelszaken. Het Gerecht van Eerste aanleg verwerpt het beroep tot nietigverklaring van de heer Schönberger, op grond van het feit dat een ontvankelijk verklaard verzoekschrift geen voorwerp voor rechterlijke toetsing is.

De artikelen 24 en 227 van het EU-Werkingsverdrag en, in het bijzonder, artikel 44 van het het EU-Handvest van de grondrechten kennen aan iedere Unieburger en rechtspersoon met verblijfplaats of statutaire zetel in een EU-lidstaat het recht toe om een verzoek tot het Europees Parlement te richten. Dit recht op petitie is beperkt tot aangelegenheden die binnen de werkingssfeer van de EU vallen en die de verzoeker rechtstreeks aangaan. Als een verzoekschrift niet aan deze voorwaarden voldoet, verklaart de Commissie verzoekschriften dit verzoekschrift niet-ontvankelijk.

Eerder had de advocaat-generaal Jääskinen geadviseerd het beroep van Schönberger te verwerpen omdat de behandeling van verzoekschriften volgens hem behoorde tot de politieke beoordelingsvrijheid van het EP. Besluiten waarbij verzoekschriften niet-ontvankelijk worden verklaard of terzijde worden gelegd, zijn volgens hem niet vatbaar voor rechterlijke toetsing. Lees hier het ECER bericht over zijn conclusie.

Het Hof kijkt hier toch anders tegenaan. Een besluit waarbij het Parlement constateert dat een bij hem ingediend verzoekschrift niet aan de voorwaarden van artikel 227 VWEU voldoet, moet vatbaar zijn voor toetsing door de rechter, aangezien het het petitierecht van de belanghebbende raakt. Hetzelfde geldt voor het besluit waarbij het Parlement – met miskenning van de wezenlijke inhoud van het petitierecht – weigert of nalaat kennis te nemen van een tot hem gericht verzoekschrift en, bijgevolg, na te gaan of dit aan de voorwaarden van artikel 227 VWEU voldoet. Een negatieve beslissing van het Parlement over de vraag of de voorwaarden van artikel 227 VWEU vervuld zijn moet zodanig worden gemotiveerd dat de indiener van het verzoekschrift kan zien aan welke van die voorwaarden in zijn geval niet is voldaan. Anders dan het Gerecht heeft geoordeeld in punt 28 van zijn arrest Tegebauer/Parlement ( zaak T‑308/07, punt 28), beantwoordt een beknopte motivering, zoals die in het besluit van het Parlement in de zaak waarin dat arrest is gewezen, volgens het EU-Hof aan dit vereiste.

Daarentegen volgt uit de bepalingen van het VWEU alsook uit de door het Parlement voor de organisatie van het petitierecht vastgestelde regels dat het Parlement bij een verzoekschrift waarvan het, zoals in dit geval, heeft geoordeeld dat het aan de voorwaarden van artikel 227 VWEU voldoet, over een ruime – politieke – beoordelingsvrijheid ten aanzien van de verdere behandeling van dat verzoekschrift beschikt. Hieruit volgt dat een beslissing daarover niet aan rechterlijk toezicht is onderworpen, ongeacht of het Parlement met een dergelijk besluit zelf de aangegeven maatregelen treft dan wel van oordeel is dat het daar niet toe in staat is en het verzoekschrift voorlegt aan de bevoegde instelling of dienst, waarna deze instelling of dienst die maatregelen moet treffen.