EU-Hof: Duitse filmtitel Fack Ju Göhte niet in strijd met goede zeden

Contentverzamelaar

EU-Hof: Duitse filmtitel Fack Ju Göhte niet in strijd met goede zeden

Het EU-bureau voor de toelating van EU-merken moet een nieuwe beslissing nemen over de inschrijving van het teken Fack Ju Göhte als EU-merk. Het EU-bureau en het Gerecht hebben ten onrechte geoordeeld dat deze filmtitel als woordteken in strijd is met de erkende beginselen van de goede zeden. Zij hebben volgens het EU-Hof onvoldoende rekening gehouden met het feit dat de titel van een komische film niet als moreel onaanvaardbaar lijkt te worden beschouwd door het Duitstalige publiek.

Het gaat om het arrest van het EU-Hof van 27 februari 2020 in de zaak C-240/18 P, Constantin Film Produktion tegen EUIPO.

De Duitse komische film 'Fack Ju Göhte' uit 2013, geproduceerd door Constantin Film, is door bijna 7,4 miljoen bioscoopbezoekers in Duitsland gezien. Samen met de vervolgen 'Fack Ju Göhte 2' en Fack Ju Göhte 3', uitgebracht in respectievelijk 2015 en 2017, is het een van de grootste successen van de Duitse cinema. De film was ook in Oostenrijk zeer succesvol.

In 2015 heeft Constantin Film bij het Bureau voor de Intellectuele Eigendom van de Europese Unie (EUIPO) een aanvraag ingediend voor de registratie van het woordteken Fack Ju Göhte als EU-merk voor diverse waren en diensten, met name cosmetica, juwelen, kantoorartikelen, reis- en sportartikelen, spellen, levensmiddelen en dranken.

Het EUIPO heeft de bescherming van dit teken als merk geweigerd op grond dat het in strijd is met de goede zeden. Volgens het EUIPO erkent het Duitstalige publiek met de woorden "Fack ju" de vulgaire en beledigende Engelse uitdrukking "Fuck you" (fonetisch getranscribeerd in het Duits). De toevoeging van het element 'Göhte' (een fonetische transcriptie van de naam van de Duitse dichter Goethe) kon de perceptie van de belediging 'Fack ju' niet wezenlijk veranderen.

Constantin Film heeft deze weigering zonder succes aangevochten voor het Gerecht, dat bij arrest van 24 januari 2018 in de zaak T-69/17 het beroep heeft verworpen. Vervolgens is bij het EU-Hof van Justitie hogere voorziening ingesteld tegen het arrest van het Gerecht.

Bij het arrest van vandaag vernietigt het EU-Hof het arrest van het Gerecht en verklaart het besluit van EUIPO nietig, die beide in grote lijnen dezelfde fouten bevatten. EUIPO moet dus een nieuwe beslissing nemen over het door Constantin Film ingediende verzoek om inschrijving.

Volgens het EU-Hof hebben het Gerecht en het EUIPO onvoldoende rekening gehouden met het feit dat een aantal contextuele factoren er steeds op wijzen dat, ondanks de gelijkstelling van de termen "Fack ju" met de Engelse term "Fuck you", de titel van de betrokken komedies door het Duitstalige publiek in het algemeen niet als moreel onaanvaardbaar werd beschouwd.

Ondanks de grote zichtbaarheid die met een dergelijk succes gepaard gaat, lijkt de titel van die komedies geen aanleiding te zijn geweest voor controverse onder dat publiek. Bovendien was de toegang van jongeren tot die komedies, die op scholen plaatsvinden, onder die titel toegestaan. Bovendien kregen de films geld van verschillende organisaties en werden ze door het Goethe-Instituut voor educatieve doeleinden gebruikt. Het Goethe-Instituut is het culturele instituut van de Bondsrepubliek Duitsland, dat wereldwijd actief is en onder andere tot taak heeft de kennis van de Duitse taal te bevorderen.

Het EU-Hof merkt ook op dat de perceptie van de Engelse term 'Fuck you' door het Duitstalige publiek niet noodzakelijkerwijs dezelfde is als de perceptie ervan door het Engelstalige publiek, ook al is het bij het Duitstalige publiek goed bekend en kent het de betekenis ervan. De gevoeligheid in de moedertaal kan namelijk groter zijn dan in een vreemde taal. Om dezelfde reden neemt het Duitstalige publiek de Engelse uitdrukking niet noodzakelijkerwijs op dezelfde manier waar als het de Duitse vertaling ervan zou waarnemen. Bovendien bestaat de titel van de betrokken komedies, en dus het aangevraagde merk, niet uit die Engelse zin als zodanig, maar uit de fonetische transcriptie ervan in het Duits, vergezeld van het element "Göhte".

Onder deze omstandigheden, en gelet op het feit dat er geen concreet bewijs is geleverd dat aannemelijk maakt waarom het Duitstalige publiek het woordteken "Fack Ju Göhte" als strijdig met de fundamentele morele waarden en normen van de samenleving zal beschouwen wanneer het als merk wordt gebruikt, ook al lijkt datzelfde publiek de titel van deze films niet in strijd met de goede zeden te hebben geacht, stelt het EU-Hof vast dat EUIPO niet rechtens genoegzaam heeft aangetoond dat het aangevraagde merk niet kan worden ingeschreven.