Europese Commissie actualiseert de EU-industriestrategie ter versterking van de interne markt

Contentverzamelaar

Europese Commissie actualiseert de EU-industriestrategie ter versterking van de interne markt

Met de geactualiseerde industriestrategie wil de Europese Commissie ervoor zorgen dat de eerder in maart 2020 gepubliceerde EU-strategie ten volle rekening houdt met de nieuwe omstandigheden na de Covid-19-crisis en dat de strategie bijdraagt aan de transformatie naar een duurzamere, meer digitale, veerkrachtige en wereldwijd concurrerende economie. In de geactualiseerde strategie stelt de Commissie onder meer nieuwe maatregelen voor om de veerkracht van de interne markt te versterken.

Het gaat om de mededeling van de Commissie over de geactualiseerde EU-industriestrategie, die op 5 mei 2021 door de Europese Commissie is gepresenteerd als actualisatie van de industriestrategie van de EU van begin maart 2020.  

Achtergrond

De actualisering van de industriestrategie 2020 werd eerder door Commissievoorzitter Von der Leyen aangekondigd in de  Staat van de Unie  van september 2020. De actualisering moet leiden tot beter inzicht in strategische gebieden waarop Europa in een afhankelijke positie verkeert, tot het in kaart brengen ervan (vooral in de meest kwetsbare industriële ecosystemen zoals de gezondheidszorg) en om maatregelen voor te stellen om die afhankelijke positie af te bouwen. Er wordt een toolbox aangereikt om deze afhankelijkheid te verminderen.

De geactualiseerde strategie voorziet ook in nieuwe maatregelen om de groene en digitale transitie te versnellen en komt tegemoet aan de oproep om de belangrijkste indicatoren van het concurrentievermogen van de EU-economie te identificeren en te monitoren. De geactualiseerde strategie voorziet daarnaast in een belangrijke rol voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) via op maat gesneden financiële steun en maatregelen om kmo's en startende ondernemingen in staat te stellen de groene en digitale transitie tot stand te brengen.

Tegelijk met de actualisering van de industriestrategie presenteerde de Commissie ook een voorstel voor een verordening betreffende buitenlandse subsidies die de eengemaakte markt verstoren (zie ECER-bericht). Dit voorstel is van cruciaal belang voor de uitvoering van de industriestrategie van de EU, omdat het voor een gelijk speelveld zorgt en een eerlijke en concurrerende interne markt bevordert.

Ook presenteerde de Commissie drie relevante werkdocumenten van de diensten van de Commissie: het  Annual Single Market Report 2021 , een analyse van de afhankelijkheid en de capaciteiten van Europa op strategische gebieden met een grondige evaluatie van een aantal strategische gebieden en een werkdocument over concurrerend en schoon Europees staal , waarin de uitdagingen voor de industrie en de beschikbare EU-toolbox worden geanalyseerd.

De geactualiseerde EU-industriestrategie

Om de veerkracht van de interne markt te versterken stelt de Commissie een aantal maatregelen voor in het verlengde van de geleerde lessen uit de COVID-19-pandemie. De crisis heeft duidelijk gemaakt dat het van essentieel belang is om het vrije verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal binnen de interne markt te waarborgen en samen te werken om de interne markt beter bestand te maken tegen verstoringen. Daarom zal de Commissie onder meer:

  • een voorstel doen voor een noodinstrument voor de interne markt. Dit noodinstrument zal dienst doen als structurele oplossing om het vrije verkeer van personen, goederen en diensten te waarborgen bij toekomstige crises. Op transparante en solidaire wijze moet dit noodinstrument kritieke tekorten aan producten helpen te voorkomen door producten sneller beschikbaar te maken en de samenwerking bij overheidsopdrachten te versterken;
  • inzetten op volle handhaving van de dienstenrichtlijn  om ervoor te zorgen dat de lidstaten hun bestaande verplichtingen nakomen, met inbegrip van de meldingsplicht om nieuwe potentiële obstakels op te sporen en uit de weg te ruimen;
  • het markttoezicht op producten verbeteren door de nationale autoriteiten steun te verlenen om de capaciteit te vergroten en de digitalisering van productinspecties en het verzamelen van gegevens op te voeren;
  • op het gebied van kmo’s: aanzienlijke investeringen mobiliseren om kmo's te steunen, vormen van alternatieve geschillen-beslechting ontwikkelen en in de praktijk brengen om betalings-achterstanden aan kmo's tegen te gaan en maatregelen nemen om de risico's voor de solvabiliteit van kmo's aan te pakken.

Om de afhankelijkheid van de EU op strategische gebieden aan te pakken is openheid op het gebied van handel en investeringen van belang. De pandemie heeft echter ook geleerd dat analyses (en aanpak) van de technologische en industriële afhankelijkheid op strategische gebieden nodig is. De Commissie heeft daarom diverse bottom-upanalyses van bepaalde producten uitgevoerd en studies verricht of nog uitvoeren- naar (onder meer groene en digitale) grondstoffen en technologieën (zie ook het factsheet van de Commissie hierover).

De Commissie zal eveneens internationale toeleveringsketens diversifiëren en internationale partnerschappen en nieuwe industriële allianties op strategische gebieden (met oog voor kmo-belangen) steunen. De Commissie verleent – mogelijk uit de EU begroting - steun aan de inspanningen van de lidstaten om overheidsmiddelen te bundelen via belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang ( IPCEI's ) op gebieden waar de markt alleen niet voor baanbrekende innovatie kan zorgen. Tot slot kondigt de Commissie een strategie en mogelijke wetswijzigingen aan met het oog op meer leiderschap bij het vaststellen van normen, onder meer op het gebied van zakelijke diensten.

De pandemie heeft ingrijpende invloed gehad op de i n de EU-industriestrategie 2020 aangekondigde maatregelen om de groene en digitale (‘dubbele’) transitie van de industrie in de EU te ondersteunen. Daarom schetst de Commissie in de actualisering nieuwe maatregelen om die groene en digitale transitie te ondersteunen en te versnellen door samen met het bedrijfsleven, overheidsinstanties, de sociale partners en – zo nodig – andere belanghebbenden transitietrajecten te ontwikkelen (in eerste instantie voor het toerisme en de energie-intensieve bedrijfstakken). Dergelijke trajecten kunnen beter inzicht bieden in de omvang, de kosten en de voorwaarden van de vereiste maatregelen om de groene en digitale transitie voor de meest relevante ecosystemen te begeleiden en tot een uitvoerbaar plan ter bevordering van een duurzaam concurrentievermogen te komen.

De Commissie wil daarnaast voor een samenhangend regelgevingskader zorgen om de doelstellingen van  Europa's digitale decennium  en de ambities van “Fit for 55” te verwezenlijken, onder meer door de uitrol van hernieuwbare energiebronnen te versnellen en de toegang tot overvloedige, betaalbare en koolstofvrije elektriciteit te waarborgen. Door duurzaamheidsadviseurs ter beschikking van kmo's te stellen en datagestuurde bedrijfsmodellen te ondersteunen kunnen de mogelijkheden van de groene en de digitale transitie optimaal worden benut. Via investeringen in bij- en omscholing kan de groene en digitale transitie eveneens worden ondersteund. Ook de lopende grondige evaluatie van de mededingingsregels van de EU zorgt voor geschikte regels ter ondersteuning van de groene en de digitale transitie.

Meer informatie