Europese Commissie presenteert een voorstel om de Europese elektriciteitsmarkt te hervormen

Contentverzamelaar

Europese Commissie presenteert een voorstel om de Europese elektriciteitsmarkt te hervormen

Het voorstel bevat maatregelen om consumenten te beschermen tegen volatiele energieprijzen. Daarnaast moeten consumenten een grotere contractkeuze en meer directe toegang tot hernieuwbare en koolstofarme energie krijgen. De maatregelen moeten er bijvoorbeeld voor zorgen dat het gemakkelijker wordt om overtollige zonne-energie te delen met een buurman.

Achtergrond

De energieprijzen zijn in 2021 en 2022 aanzienlijk gestegen. Op Europees niveau zorgde de EU snel voor een energieprijstoolbox met maatregelen om de hoge prijzen aan te pakken. Daarnaast verscheen het RePowerEU-plan, met verdere maatregelen en financiering om energie-efficiëntie en hernieuwbare energie te stimuleren. De toolbox en het plan werden gevolgd door de invoering van een tijdelijke staatssteunregeling, een gasopslagregeling, effectieve maatregelen ter beperking van de vraag naar gas en elektriciteit, snellere vergunningsprocedures voor hernieuwbare energie en prijsbeperkende maatregelen om onverhoopte winsten op zowel de gas- als de elektriciteitsmarkt te voorkomen. 

Deze kortetermijnmaatregelen hielpen de lidstaten de onmiddellijke gevolgen van de energiecrisis op te vangen. De energiecrisis heeft volgens de Commissie duidelijk gemaakt dat de kortetermijnfocus van de energiemarkt kan afleiden van bredere doelstellingen op de langere termijn. De weerspiegeling van de kortetermijnprijzen in de rekeningen van de consumenten leidde tot prijsschokken waarbij de energierekeningen van vele consumenten verdrie- of verviervoudigden. De plotse blootstelling aan volatiele en hoge prijzen leidde tot het faillissement van sommige leveranciers. Vele industriële ondernemingen in energie-intensieve sectoren zagen zich verplicht hun deuren te sluiten.

Daarom presenteerde de Commissie op 14 maart 2023 een voorstel om de Europese elektriciteitsmarkt te hervormen. Het voorstel voorziet in een wijziging van de Elektriciteitsverordening, de Elektriciteitsrichtlijn, de Richtlijn hernieuwbare energie en de ACER-verordening.

Inhoud van het voorstel

Het voorstel voorziet onder meer in de volgende maatregelen:

  • Grotere contractkeuze voor consumenten

Om de consument tegen prijsschommelingen te beschermen, voorziet het voorstel in het recht op zowel contracten met vaste prijzen als contracten met dynamische prijzen, het recht op meerdere contracten en het recht op betere en duidelijkere contractinformatie.

  • Toegang tot gereguleerde detailhandelsprijzen

Naast het bestaande beschermingskader voor energiearme en kwetsbare consumenten, zullen de voorgestelde maatregelen zorgen voor toegang tot gereguleerde detailhandelsprijzen voor huishoudens en kmo-consumenten in het geval van een crisis.

  • Delen van hernieuwbare energie

Op grond van het voorstel hebben consumenten het recht om hernieuwbare energie rechtstreeks te delen, zonder dat energiegemeenschappen moeten worden opgericht. Meer energie delen (bv. het delen van overtollige zonne-energie op het dak met een buurman) kan het gebruik van goedkope hernieuwbare energie verbeteren en consumenten die anders geen toegang tot hernieuwbare energie zouden hebben, een betere toegang bieden.

  • Stroomafnameovereenkomsten

Stroomafnameovereenkomsten (PPA's) - langlopende particuliere contracten tussen een producent en een consument - kunnen bescherming bieden tegen prijsschommelingen, maar zijn momenteel meestal alleen beschikbaar voor grote energieverbruikers in zeer weinig lidstaten. Een belemmering voor de groei van deze markt is het kredietrisico dat een consument de elektriciteit niet altijd over de gehele periode kan kopen. Om dit aan te pakken moeten de lidstaten ervoor zorgen dat instrumenten ter beperking van de financiële risico's toegankelijk zijn voor bedrijven die te maken hebben met toetredingsdrempels tot de PPA-markt en niet in financiële moeilijkheden verkeren.

Meer informatie: