Europese Commissie presenteert eerste strategie voor de gelijkheid van LHBTIQ’ers in de EU

Contentverzamelaar

Europese Commissie presenteert eerste strategie voor de gelijkheid van LHBTIQ’ers in de EU

De strategie van de Commissie omvat actieplannen om discriminatie van LHBTIQ’ers te bestrijden, de rechten van regenbooggezinnen te beschermen, haatuitingen en –misdrijven tegen LHBTIQ’ers strafbaar te stellen en de rechten van LHBTIQ’ers wereldwijd te verbeteren. De Commissie verzoekt de lidstaten om ook nationale actieplannen voor de bescherming van LHBTIQ’ers op te stellen.

Dit alles volgt uit de Mededeling van de Commissie inzake de strategie voor gelijkheid van LHBTIQ’ers (2020-2025) van 12 november 2020.

Achtergrond

Gelijkheid en non-discriminatie zijn belangrijke rechten in de EU, die onder meer zijn verankerd in artikel 2 EU-Verdrag en artikel 23 van het EU-Handvest van de grondrechten (hierna: EU-Handvest). De Commissie stelt vast dat diverse wetgevingsontwikkelingen, jurisprudentie en beleidsinitiatieven in de afgelopen decennia hebben bijgedragen aan het opbouwen van meer gelijke en open samenlevingen, onder meer voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transseksuelen, interseksuelen en queers (LHBTIQ’ers).

De Commissie benadrukt in haar mededeling dat een groot aantal beleidsterreinen die verband houden met de gelijkheid van LHBTIQ’ers, tot de bevoegdheid van de lidstaten horen. Het gaat onder meer om wetgeving op het gebied van het familierecht, waarbij de Raad met eenparigheid van stemmen maatregelen vaststelt (artikel 81, lid 3, eerste alinea, EU-Werkingsverdrag). Volgens de Commissie neemt dit echter niet weg dat de EU een belangrijke rol speelt bij het bevorderen van de gelijkheid van LHBTIQ’ers. Onder meer door het verstrekken van beleidsrichtsnoeren, het coördineren van de acties van de lidstaten, het verlenen van steun via EU-fondsen en het bevorderen van de uitwisseling van goede praktijken tussen de lidstaten.

Op 12 november 2020 heeft de Commissie haar eerste strategie voor de gelijkheid van LHBTIQ-ers gepresenteerd. De strategie bevat een aantal acties die de ongelijkheden en uitdagingen, waarmee LHBTIQ’ers te maken krijgen, moeten aanpakken.

Acties

De LHBTIQ-strategie bevat een aantal gerichte acties rond vier hoofdpijlers. Hieronder worden enkele kernacties van deze vier hoofdpijlers toegelicht.

1 Het bestrijden van discriminatie

Rechtsbescherming tegen discriminatie is van essentieel belang voor het bevorderen van de gelijkheid van LHBTIQ’ers. In 2022 zal de Commissie een verslag opstellen over de toepassing van richtlijn 2000/78 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep . Naar aanleiding van dit verslag zal de Commissie met wetgevingsvoorstellen komen. Deze wetgevingsvoorstellen zullen met name gericht zijn op het versterken van de rol van instanties voor gelijke behandeling.

2 Het waarborgen van de veiligheid

De Commissie zal in 2021 een voorstel presenteren om haatmisdrijven en haatuitingen, onder meer tegen LHBTIQ’ers, toe te voegen aan de lijst van strafbare feiten die in artikel 83, lid 1, EU-Werkingsverdrag worden genoemd. De EU is bevoegd om minimumvoorschriften vast te stellen ten aanzien van de strafbare feiten die in artikel 83, lid 1, EU-Werkingsverdrag worden genoemd. Deze minimumvoorschriften hebben onder meer betrekking op de vraag welke gedragingen als strafbaar kunnen worden aangemerkt en welke sancties kunnen worden opgelegd. 

Daarnaast zal de Commissie financieringsmogelijkheden bieden voor initiatieven die haatmisdrijven, haatuitingen en geweld tegen LHBTIQ’ers bestrijden.

3 De rechten van regenbooggezinnen beschermen

De Commissie gaat zich inzetten voor de wederzijdse erkenning van gezinsbanden binnen de EU. In 2022 zal de Commissie een wetgevingsinitiatief presenteren ter ondersteuning van de wederzijdse erkenning van ouderschap tussen de lidstaten. Daardoor moet het mogelijk worden dat een lidstaat het ouderschap moet erkennen dat in een andere lidstaat op geldige wijze is toegekend.

Tevens blijft de Commissie erop toezien dat de lidstaten de rechten van regenbooggezinnen in het kader van het EU-Handvest eerbiedigen. Een regenbooggezin is elk gezin dat een andere samenstelling heeft dan een vader, een moeder en hun kind(eren). Bijvoorbeeld twee moeders of twee vaders. De rechten van regenbooggezinnen omvatten onder meer het recht op een privé- en gezinsleven ( artikel 7 EU-Handvest ) en de rechten van het kind ( artikel 24 EU-Handvest ).

4 Opkomen voor gelijkheid van LHBTIQ’ers wereldwijd

In verschillende delen van de wereld worden LHBTIQ’ers geconfronteerd met ernstige schendingen van hun grondrechten. De Commissie zal steun verlenen aan initiatieven om de gelijkheid van LHBTIQ’ers wereldwijd te bevorderen. Deze steun vindt onder meer plaats via het instrument voor het Nabuurschapsbeleid, het instrument voor pre-toetredingssteun en het Fonds voor asiel en immigratie.

Verdere stappen

De Commissie zal de bestrijding van discriminatie van LHBTIQ’ers integreren in alle beleidsterreinen en belangrijke initiatieven van de EU. De taskforce Gelijkheid is binnen de Commissie verantwoordelijk voor het LHBTIQ-beleid.  

Ook worden de lidstaten door de Commissie aangemoedigd om met eigen actieplannen te komen. Deze nationale actieplannen hebben tot doel om de acties van de Commissie in het kader van haar LHBTIQ-strategie aan te vullen met maatregelen op gebieden die onder de bevoegdheid van de lidstaten vallen.

De Commissie zal met regelmatig toezicht houden op de uitvoering van de acties die in de Europese LHBTIQ-strategie worden benoemd. In 2023 zal de Commissie een tussentijdse evaluatie presenteren.

Meer informatie:

  • Persbericht van de Europese Commissie
  • Mededeling van de Commissie: Een Unie van gelijkheid: strategie voor gelijkheid van LHBTIQ’ers 2020-2025
  • ECER-dossier : Gelijke kansen
  • ECER-bericht : Homofobe uitspraken tegen aanwerving vormen verboden arbeidsdiscriminatie (30 april 2020)