Europese Commissie presenteert Mededeling over aanpak voor geestelijke gezondheidszorg

Met 20 vlaggenschipinitiatieven en 1,23 miljard euro aan EU-financiering uit verschillende financiële instrumenten wil de Commissie lidstaten helpen om mensen en hun geestelijke gezondheid op de eerste plaats te stellen. Ook al vóór de COVID-19-pandemie hadden 1 op 6 mensen in de EU reeds te kampen met geestelijke gezondheidsproblemen, maar de situatie is ondertussen nog verslechterd. De kosten van niet ingrijpen zijn aanzienlijk. Het initiatief is ook een antwoord op oproepen van het Europees Parlement en een voorstel van burgers in het kader van de Conferentie over de toekomst van Europa.

Het gaat om de Mededeling over een sectoroverschrijdende aanpak van geestelijke gezondheidsproblemen (COM(2023) 298 final) van 7 juni 2023 (EN). Zie voor meer informatie ook de websitepagina van de Europese Commissie en achtergrondinformatie over de mededeling

Belangrijkste elementen voor aanpak van geestelijke gezondheidsproblemen
Tegen de achtergrond van aanzienlijke technologische, ecologische en maatschappelijke veranderingen die van invloed zijn op het vermogen van mensen om uitdagingen het hoofd te bieden, is het optreden van de EU op het gebied van geestelijke gezondheid volgens de Mededeling gericht op drie leidende beginselen:

i) adequate, doeltreffende preventie,
ii) toegang tot hoogwaardige en betaalbare geestelijke gezondheidszorg en behandeling, en
iii) re-integratie in de samenleving na herstel.

De alomvattende aanpak heeft betrekking op geestelijke gezondheid op alle beleidsterreinen, waarmee de veelzijdige risicofactoren van geestelijke gezondheidsproblemen worden erkend. De aanpak omvat concrete acties op een breed beleidsspectrum, met inspanningen met het oog op:

• de bevordering van goede geestelijke gezondheid door preventie en vroegtijdige opsporing, onder meer door middel van een Europees initiatief ter preventie van depressie en zelfdoding, een Europese code voor geestelijke gezondheid en versterkt onderzoek naar hersengezondheid;
• investeringen in opleiding en capaciteitsopbouw die de geestelijke gezondheid op alle beleidsterreinen versterken en de toegang tot behandeling en zorg verbeteren. De acties betreffen ook opleidings- en uitwisselingsprogramma's voor professionals en technische ondersteuning voor hervormingen op het gebied van geestelijke gezondheid op nationaal niveau;
• het waarborgen van goede geestelijke gezondheid op het werk door bewustmaking en betere preventie. Bijvoorbeeld via EU-brede bewustmakingscampagnes van het Europees Agentschap voor de veiligheid en de gezondheid op het werk (EU-OSHA) en een mogelijk toekomstig EU-initiatief inzake psychosociale risico's op het werk;
• de bescherming van kinderen en jongeren tijdens hun meest kwetsbare en vormende jaren, in een context van toenemende druk en uitdagingen. De maatregelen omvatten een netwerk voor geestelijke gezondheid van kinderen en jongeren, een preventie-toolkit voor kinderen waarin aandacht wordt besteed aan de belangrijkste gezondheidsdeterminanten van geestelijke en lichamelijke gezondheid, en betere bescherming online en op sociale media;
• hulpverlening aan kwetsbare groepen door gerichte steun aan de meest behoeftigen, zoals ouderen, mensen in moeilijke economische of sociale situaties en migranten en vluchtelingen. Bijzondere aandacht gaat uit naar door conflicten getroffen bevolkingsgroepen, in het bijzonder mensen (met name kinderen) die ontheemd zijn geraakt uit Oekraïne en kinderen in Oekraïne die lijden onder het oorlogstrauma;
• het opnemen van een leidende voorbeeldrol op internationaal niveau door het bewustzijn te vergroten en hoogwaardige ondersteuning op het gebied van geestelijke gezondheid te bieden in humanitaire noodsituaties.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Volksgezondheid