Europese Commissie presenteert nieuwe EU-strategie over vrijwillige terugkeer en re-integratie van migranten uit en tussen derde landen

Contentverzamelaar

Europese Commissie presenteert nieuwe EU-strategie over vrijwillige terugkeer en re-integratie van migranten uit en tussen derde landen

De nieuwe strategie van de Europese Unie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie bevat praktische maatregelen om het juridische en operationele kader voor vrijwillige terugkeer uit Europa en de doorreislanden te versterken. Ook beoogt de strategie om de kwaliteit van programma's voor terugkeer en re-integratie te verbeteren, om betere koppelingen tot stand te brengen met andere ontwikkelingsinitiatieven in derde landen en om de samenwerking met de partnerlanden te versterken.

De Europese Commissie heeft de mededeling - waarin de eerste EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie is opgenomen - op 27 april 2021 goedgekeurd. De strategie bevordert vrijwillige terugkeer en re-integratie als integraal onderdeel van een gemeenschappelijk EU-systeem voor terugkeer. De strategie past binnen de werkzaamheden van de EU om een gemeenschappelijk terugkeersysteem in te stellen in het kader van het  nieuwe migratie- en asielpact .

De strategie is gebaseerd op de resultaten van - en de ervaring die is opgedaan met - de uitvoering van nationale programma’s en door de EU gefinancierde initiatieven in de partnerlanden. Ook is de strategie gebaseerd op de resultaten en de opgedane ervaringen in het kader van de werkzaamheden van het Europees netwerk voor terugkeer en re-integratie, van Frontex en van het gezamenlijk initiatief van de EU en de Internationale Organisatie voor migratie inzake de bescherming en re-integratie van migranten.

Een doeltreffend juridisch en operationeel kader

Programma's voor begeleide vrijwillige terugkeer worden momenteel slechts beperkt benut. Dit komt onder meer door de kloof tussen de asiel- en de terugkeerprocedure, de uitdagingen om onderduiken te voorkomen, een gebrek aan middelen en gegevens, algemene fragmentatie en beperkte administratieve capaciteit om gevolg te geven aan terugkeerbesluiten.

Met de in de mededeling aangehaalde  herschikking van de terugkeerrichtlijn (2018), het  gewijzigde voorstel voor een verordening asielprocedures (2020), het voorstel voor de  verordening asiel- en migratiebeheer  (2020) en het gewijzigde voorstel voor de  herziene Eurodac-verordening  (2020) wil de Commissie de invoering van  snelle en eerlijke gemeenschappelijke procedures en regels inzake asiel en terugkeer voortzetten.

Daarnaast blijft de Commissie ook toezicht houden op de toekenning van bijstand voor terugkeer en re-integratie en kan zij het risico op ongeoorloofde verplaatsingen beperken. Op basis van een versterkt mandaat kan  Frontex lidstaten ondersteunen in alle stadia van het proces van vrijwillige terugkeer en re-integratie, onder meer op het gebied van advisering vóór terugkeer, ondersteuning na aankomst en toezicht op de doeltreffendheid van de bijstand voor re-integratie. Met een ‘ terugkeercoördinator’ en een ‘ netwerk op hoog niveau voor terugkeer’ krijgen lidstaten verdere technische ondersteuning om de verschillende onderdelen van het terugkeerbeleid van de EU samen te brengen.

Betere kwaliteit van programma's voor begeleide vrijwillige terugkeer

Het verstrekken van vroegtijdige, op maat gesneden en effectieve advisering bij terugkeer verbetert de kansen van repatrianten op succesvolle en duurzame re-integratie in hun gemeenschap van herkomst. Bij die advisering wordt rekening gehouden met individuele omstandigheden, de behoeften van kinderen en kwetsbare groepen en het verstrekken van ondersteuning na terugkeer.

De Commissie zal met het agentschap Frontex werken aan de ontwikkeling van een  gemeenschappelijk curriculum voor terugkeeradviseurs. Hierdoor wordt de bestaande steun van Frontex aangevuld en kunnen webinstrumenten zoals de  inventaris van terugkeer- en re-integratiebijstand (een informatieverzameling door de Commissie over het soort bijstand (niveau en soort bijstand in geld of natura), potentiële begunstigden, betrokken organisaties en de fasen van de procedure waarin bijstand wordt aangeboden) en het  instrument voor re-integratiebijstand beter worden benut.

De Commissie zal in samenwerking met de lidstaten, Frontex en het Europees netwerk voor terugkeer en re-integratie, een  kwaliteitskader ontwikkelen voor aanbieders van re-integratiediensten. In dit kader worden gemeenschappelijke normen voor het beheer van projecten vastgesteld, die met EU-financiering kunnen worden ondersteund.

Versterkte samenwerking met de partnerlanden

Samenwerking op het gebied van vrijwillige terugkeer en re-integratie is een essentieel onderdeel van migratiepartnerschappen. De mededeling geeft aan dat de EU die partnerschappen in het kader van het nieuwe migratie- en asielpact zal versterken. Daarbij helpt de EU de partnerlanden om  verantwoordelijkheid te nemen voor re-integratieprocedures. Dat doet de EU door middel van ondersteuning voor capaciteitsopbouw of van bestuursstructuren, of door personeel uit te rusten met de nodige vaardigheden waarmee tegemoet kan worden gekomen aan specifieke economische, sociale en psychosociale behoeften van repatrianten.

De EU blijft bijstand verlenen voor de  vrijwillige terugkeer en re-integratie van migranten die in andere landen gestrand zijn, onder meer door nieuwe partnerschappen te verkennen.

Tot slot zal de EU de koppeling tussen re-integratieprogramma's en andere  relevante ontwikkelingsinitiatieven in de partnerlanden versterken. De Commissie zal zorgen voor een meer gecoördineerd gebruik van de  financiële middelen die in het kader van verschillende EU-fondsen beschikbaar zullen zijn ter ondersteuning van het proces van vrijwillige terugkeer en re-integratie in zijn geheel.

Meer informatie

  • Persbericht van de Europese Commissie
  • Vragen en antwoorden over de EU-strategie inzake vrijwillige terugkeer en re-integratie
  • Werkdocument van de diensten van de Europese Commissie over het EU-kader voor advisering bij terugkeer en het instrument voor re-integratiebijstand (EN)
  • ECER-dossier - Asiel en immigratie
  • ECER-dossier : Terugkeerrichtlijn
  • ECER-bericht - Europese Commissie presenteert Asiel- en Migratiepact (23 september 2020)