Europese Commissie publiceert EU-scorebord voor justitie 2022

Contentverzamelaar

Europese Commissie publiceert EU-scorebord voor justitie 2022

Het EU-scorebord voor justitie 2022 is de tiende editie van het jaarlijkse overzicht met vergelijkende gegevens over de efficiëntie, kwaliteit en onafhankelijkheid van de rechtsstelsels in de EU-lidstaten. Het scorebord bevat dit jaar voor het eerst ook gegevens over de gevolgen van de COVID-19-pandemie voor de efficiëntie van de rechtsstelsels en over de toegankelijkheid van justitie voor personen met een handicap.

Achtergrond

Het EU-scorebord voor justitie, dat in 2013 voor het eerst werd gepubliceerd, wordt door de Commissie gebruikt om justitiële hervormingen in de lidstaten te monitoren en maakt deel uit van het EU-instrumentarium voor de rechtsstaat. Het scorebord belicht de drie voornaamste kenmerken van een doeltreffend rechtsstelsel aan de hand van een aantal indicatoren:

  • Efficiëntie: de duur van de procedures, het afhandelingspercentage en het aantal aanhangige zaken;
  • Kwaliteit: toegankelijkheid (zoals rechtsbijstand en gerechtskosten), opleiding, begroting, personele middelen en digitalisering;
  • Onafhankelijkheid: perceptie van rechterlijke onafhankelijkheid bij het grote publiek en bedrijven, en waarborgen met betrekking tot rechters en het functioneren van nationale openbare ministeries.

Net als in vorige jaren bevat de editie 2022 gegevens uit twee Eurobarometer-enquêtes over hoe burgers en bedrijven de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in elke lidstaat ervaren.

Bevindingen uit het EU-scorebord van 2022

De belangrijkste bevindingen van het scorebord 2022 zijn:

1 Er is ruimte voor verbetering wat de digitalisering van rechtsstelsels betreft

In de editie van 2021 werd al gekeken naar de mate waarin de justitiële autoriteiten zijn gevorderd met de digitale transformatie. In het scorebord van 2022 worden ook de gevolgen van de COVID-19-pandemie in aanmerking genomen. Verscheidene lidstaten hebben nieuwe maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de rechterlijke instanties goed functioneren en dat iedereen permanent en gemakkelijk toegang heeft tot de rechter. Toch blijkt uit de editie 2022 dat er in sommige lidstaten nog veel ruimte voor verbetering is en dat sneller moet worden gemoderniseerd.

2 Personen met een handicap hebben niet overal dezelfde toegang tot de rechter

Het EU-scorebord justitie 2022 bevat voor het eerst gegevens over de bestaande regelingen om personen met een handicap gelijke toegang te bieden tot de rechter. Hoewel alle lidstaten ten minste enkele regelingen hebben getroffen (zoals procedurele voorzieningen), voorziet slechts de helft van de lidstaten op verzoek ook in bijvoorbeeld informatie in braille of gebarentaal.

3 De perceptie van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht blijft problematisch

Sinds 2016 is de perceptie van het grote publiek in 17 lidstaten verbeterd. In 14 lidstaten ligt de publieke perceptie van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht echter lager dan vorig jaar. In enkele lidstaten blijft de mate van perceptie van onafhankelijkheid bijzonder laag.

4 Er bestaan waarborgen om het vertrouwen van investeerders te vergroten

De mate van toegang tot de rechter heeft een impact op het vertrouwen van investeerders, het ondernemingsklimaat en de werking van de interne markt. In dat verband bevat het scorebord 2022 ook gegevens over bestuurlijke efficiëntie, over juridische waarborgen met betrekking tot administratieve besluiten en over het vertrouwen in de bescherming van investeringen.

Uit de bevindingen blijkt dat in bijna alle lidstaten bedrijven een financiële compensatie kunnen krijgen voor verliezen als gevolg van overheidsbesluiten of inactiviteit van de overheid en dat rechtbanken de uitvoering van overheidsbesluiten op verzoek kunnen opschorten.

Volgende stappen

De informatie in het EU-scorebord voor justitie draagt bij aan het toezicht in het kader van het Europese rechtsstaatmechanisme. De bevindingen zullen worden meegenomen in het verslag van de Commissie over de rechtsstaat van 2022. Het EU-scorebord voor justitie 2022 is verder ontwikkeld om tegemoet te komen aan de vraag naar aanvullende vergelijkende informatie (bijvoorbeeld over nationale veiligheidsonderzoeken ten aanzien van rechters) die tijdens de voorbereiding van het verslag over de rechtsstaat 2021 aan het licht is gekomen. De gegevens van het scorebord worden ook gebruikt voor de monitoring van de nationale herstel- en veerkrachtplannen.

Meer informatie: