Europese Ombudsman: lidstaten hebben geen veto bij Eurowob-verzoek

Contentverzamelaar

Europese Ombudsman: lidstaten hebben geen veto bij Eurowob-verzoek

EU lidstaten hebben geen doorslaggevende stem bij de beslissing van de Commissie om documenten die door die lidstaat zijn aangeleverd openbaar te maken. Dat heeft de Europese Ombudsman beslist in zaak van een Brusselse milieuorganisatie die een aantal documenten afkomstig van de Spaanse regering bij de Commissie opvroeg.

De bouw van een nieuwe haven op Tenerife (Granadilla) is omstreden in verband met mogelijke schade aan het milieu. In het kader van de Habitatrichtlijn (92/43) zijn lidstaten verplicht bij de Commissie te melden welke maatregelen genomen worden om eventuele milieuschade te compenseren. De Brusselse milieuorganisatie EEB deed een verzoek bij de Europese Commissie om openbaarheid van documenten die de Spaanse autoriteiten bij de Commissie hadden aangeleverd.

De regels voor openbaarheidsverzoeken bij de EU-instellingen staan in de zogenoemde ‘Eurowob- verordening’ (1049/2011). Deze verordening bepaalt dat een lidstaat de instelling kan verzoeken, een van deze lidstaat afkomstig document niet zonder zijn voorafgaande toestemming openbaar te maken (artikel 4).

Spanje wil dat de Commissie de documenten niet openbaar maakt en vroeg de Commissie het verzoek af te wijzen. Volgens rechtspraak van het Hof van Justitie moeten de Commissie en een lidstaat in dat geval in samenspraak de regels van de Eurowob toepassen (arrest C-64/05 Zweden/Commissie). Lidstaat en Commissie moeten hierbij loyaal met elkaar samenwerken. De lidstaat moet goed motiveren wat de redenen zijn om de openbaarheid te weigeren.

De Commissie is hierbij echter van mening dat, als de lidstaat met een argumentatie komt, de Commissie dit niet zomaar naast zich neer kan leggen. Alleen als de lidstaat een manifeste fout heeft gemaakt kan de Commissie anders beslissen. Bovendien is het zo dat een lidstaat tegen zo’n beslissing nog beroep kan aantekenen bij het Gerecht van de Europese Unie.

De Ombudsman vindt die interpretatie van de rechtspraak van het Hof echter onvoldoende. Het feit dat de lidstaat mag meedoen aan de beoordeling of het document moet worden vrijgegeven betekent niet dat de aard of de kwaliteit van de procedure verandert. De Ombudsman is van mening dat als de lidstaat onvoldoende weet te motiveren waarom de openbaarheid geweigerd moet worden, de Commissie dit niet hoeft over te nemen. Wel kan de Commissie de gronden aanvullen, zodat er alsnog een beslissing komt die volstaat.