Europese Rekenkamer publiceert advies over Cohesiebeleid wijzigingsvoorstellen van de Commissie

Het gaat om het op 6 mei 2025 door de Europese Rekenkamer (ERK) gepubliceerde Advies 02/2025: Cohesiebeleidsverordeningen, tussentijdse evaluatie.

Op 1 april 2025 publiceerde de Europese Commissie twee wetgevingsvoorstellen met nieuwe prioriteiten voor cohesiebeleidsfondsen, met name op het gebied van defensie, huisvesting, energie en veerkracht van water. De voorgestelde wijzigingen zouden de beheersautoriteiten in de EU-lidstaten in staat stellen en stimuleren om - als onderdeel van de verplichte tussentijdse evaluatie van de cohesiebeleidsprogramma's voor 2021-2027 - cohesiebeleidsmiddelen opnieuw toe te wijzen aan deze nieuw vastgestelde EU-prioriteiten. De voorgestelde maatregelen zijn vrijwillig en houden geen verhoging in van de oorspronkelijke toewijzing aan de EU-landen.

De auditors van de ERK merken op dat de beslissing over de prioriteiten waaraan middelen voor het cohesiebeleid moeten worden toegewezen een politieke zaak is voor de medewetgevers van de EU. Hoewel ze erkennen dat het cohesiebeleid zich moet aanpassen aan de veranderende uitdagingen, merken ze op dat de doeltreffende uitvoering van de financiering van het cohesiebeleid al uitdagingen met zich meebrengt en dat dezelfde middelen nu worden gebruikt als middel om de veranderende strategische doelstellingen van de EU te ondersteunen. De auditors waarschuwen dat de voorgestelde maatregelen de complexiteit kunnen vergroten, de administratieve capaciteit onder druk kunnen zetten en de focus van het beleid op het verkleinen van regionale verschillen kunnen afzwakken. Ze wijzen ook op het ontbreken van een effectbeoordeling en pleiten voor duidelijker subsidiabiliteitsregels en een betere coördinatie met bestaande EU-instrumenten.

De auditors vragen zich onder meer af hoe transparantieverplichtingen en het “Do No Significant Harm”-beginsel (d.w.z. ervoor zorgen dat EU-initiatieven in overeenstemming zijn met de klimaat- en milieudoelstellingen van de EU) van toepassing kunnen zijn op defensie-investeringen. De voorstellen voorzien ook in de mogelijkheid om “betaalbare huisvesting” te financieren, maar de term wordt niet gedefinieerd, merken de auditors op. Zij waarschuwen ook dat het gebruik van financiële stimulansen, zoals 100 procent EU-financiering (d.w.z. geen verplichting tot publieke of private cofinanciering) ongeacht het regionale niveau van economische ontwikkeling, rijke regio's onevenredig kan bevoordelen en het algehele hefboomeffect van de cohesiefondsen van de EU kan verminderen.

Meer informatie:
Nieuwsbericht Europese Rekenkamer
ECER-dossier: Begroting