Europese Voorjaarsraad in teken van crisis en energie

Financiële crisis

De economische en financiële crisis lijkt zich volgens de Europese Raad nog altijd uit te breiden. Dit geeft volgens de Europese Raad aan dat er meer regelgeving nodig is. De Raad van Ministers krijgt de opdracht om de bestaande aanpak van de crisis te evalueren en het de Larosière-rapport te bespreken. Dit rapport over het toezicht op financiële markten, mede geschreven door oud-minister van Financiën Onno Ruding, moet de basis vormen van voorstellen van de Europese Commissie. Deze voorstellen worden door de Europese Raad in juni 2009 verwacht.

Maatregelen die de lidstaten ter ondersteuning van de reële economie en de werkgelegenheid
nemen, moeten goed getimed, doelgericht en tijdelijk van aard zijn en bij de uitvoering moeten de volgende leidende beginselen worden gehanteerd:

• zij moeten openheid binnen de interne markt en tegenover derde landen stimuleren;
• zij mogen geen discriminatie van goederen en diensten uit andere lidstaten behelzen;
• zij moeten consistent zijn met de hervormingsdoelstellingen voor de lange termijn;

Verder overweegt de Europese Raad dat solidariteit tussen de lidstaten van fundamenteel belang is. Lidstaten die het nodig hebben kunnen rekenen op financiële ondersteuning. De Gemeenschap staat klaar om het maximumbedrag van het EU-mechanisme voor financiële betalingsbalansondersteuning te verdubbelen tot 50 miljard euro.

De crisis markeert de noodzaak van de uitvoering van de Lissabonstrategie. Op onderstaande gebieden moet het werktempo worden opgevoerd en moeten dringend concrete maatregelen worden genomen:

• bestaande belemmeringen wegnemen en nieuwe voorkomen, en een volledig operationele interne markt tot stand brengen;
• administratieve lasten verder verminderen;
• de randvoorwaarden voor de industrie - teneinde een sterke industriële basis in stand te houden - en het bedrijfsleven verbeteren, met speciale aandacht voor mkb-ondernemingen en innovatie;
• partnerschap tussen ondernemingen, onderzoek, onderwijs en opleiding aanmoedigen;
• de investeringen in onderzoek, kennis en onderwijs opvoeren en kwalitatief verbeteren.

Verder besloot de Europese Raad een vrijwillige lening van 75 miljard euro aan het IMF te verstrekken. Dit bedrag moet ondersteuning bieden aan leden van het IMF die in moeilijkheden zijn gekomen als gevolg van de crisis. Enkele landen in Midden- en Oost- Europa hebben een beroep gedaan op de fondsen van het IMF.

Dit is één van de maatregelen die de EU naar voren wil brengen tijdens de G20 top in Londen op 2 april 2009. Er werd een gemeenschappelijk standpunt aangenomen ter voorbereiding op die bijeenkomst (bijlage I bij de conclusies).

Energie en klimaat

Meer snelheid! Die oproep voert de boventoon in de conclusies over energie en klimaat. De Europese Raad heeft in zijn conclusies opgeroepen tot (o.a.) de volgende acties:

• de Europese Commissie is verzocht om, in samenwerking met de lidstaten, snel de gedetailleerde acties te presenteren die nodig zijn voor de verwezenlijking van de prioriteiten van de strategische energiebeleidsevaluatie.
• de Commissie is verzocht begin 2010 haar voorstel in te dienen voor een nieuw EU-instrument voor energiezekerheid en -infrastructuur.
• De Raad moet de aangekondigde Commissievoorstellen tot herziening van de wetgeving inzake de zekerheid van de gasvoorziening voor eind 2009 bespreken.
• Dit jaar nog tot een akkoord te komen over de voorstellen van het energie-efficiëntiepakket.
• Nog vóór het reces van het Europees Parlement overeenstemming te bereiken over het derde pakket voor de interne energiemarkt.

Er werd overeengekomen 5 miljard euro vrij te maken voor maatregelen op het gebied van energie en klimaat. 200 miljoen euro werd vrijgemaakt voor de totstandkoming van de Nabucco-pijplijn (via Turkije), ondanks verzet van enkele lidstaten. Volgens die lidstaten is de pijplijn een commercieel project en heeft het geen overheidssteun nodig.

Europees nabuurschapbeleid

Er werd overeengekomen dat er een Oostelijk partnerschap wordt opgericht, in navolging van de Mediterrane Unie. De banden van de EU met Armenië, Azerbeidzjan, Belarus,
Georgië, de Republiek Moldavië en Oekraïne zullen worden versterkt. Op 7 mei 2009 gaat het partnerschap van start, met een grote topbijeenkomst.

Het voorzitterschap zal nu verdere invulling geven aan het partnerschap. Aangezien de inkomende voorzitter van de Raad van de EU, Zweden, één van de initiatiefnemers is van het Oostelijk partnerschap mag verwacht worden dat er spoedig nadere afspraken op tafel komen.

Betrekkingen tussen de EU en de VS

De Europese Raad beklemtoonde het strategische belang van trans-Atlantische
betrekkingen. Economische aangelegenheden, energiezekerheid en klimaatverandering en de strategische benadering ten aanzien van het gebied tussen de Middellandse Zee en de Kaspische Zee moeten worden besproken.

Verdrag van Lissabon

De Europese Raad besloot in juni 2009 terug te komen op de stand van zaken met betrekking tot het Verdrag van Lissabon.