Openbaarheid van bestuur vs. privacybescherming

Contentverzamelaar

Openbaarheid van bestuur vs. privacybescherming

Voor een goed functionerende democratie is controle op bestuursbesluiten onmisbaar. Maar moet daarvoor ook de privacybescherming wijken? Deze vraag staat centraal in procedures voor het EU-Hof over openbaarmaking van landbouwsubsidies aan individuele boeren en van namen van ambtenaren in verslagen van EU-vergaderingen.

Het is een lastige afweging om te maken. Wat is belangrijker? De openbaarheid van gegevens of juist de bescherming daarvan, zeker als het persoonsgegevens betreft. Het is een afweging die in Luxemburg volop in de aandacht staat. Advocaat-Generaal Sharpston boog zich in haar advies aan het EU-Hof over de vraag of de gegevens van ontvangers van landbouwsubsidies openbaar mogen worden gemaakt en het Hof oordeelde in een conflict tussen de Commissie en Britse bierimporteur Bavarian Lager over een intern Commissiestuk dat Bavarian graag wil hebben.

A-G Sharpston in zaak C-92/09: privacy telt zwaarder dan de openbaarheid.

EU-regelgeving verplicht tot openbaarmaking van gegevens van ontvangers van landbouwsubsidies (Raadsverordening 1290/2005 en Commissieverordening 259/2008). Duitse boeren verzetten zich hiertegen omdat zij van mening zijn dat hun privacy wordt geschonden.

In haar advies maakt Sharpston een afweging tussen enerzijds het belang van openbaarmaking, en anderzijds het belang van de boeren van wie persoonsgegevens op internet gepubliceerd worden. Haar antwoord wordt niet in de laatste plaats beïnvloed door het feit dat de Commissie en de Raad het niet helemaal eens zijn over het doel van de verordening. Tijdens de zitting in Luxemburg werd dat nog eens pijnlijk duidelijk. Volgens de Commissie staat openbaarmaking in het teken van het openbaar debat over de verdeling van de subsidies. Volgens de Raad staan de regels echter ook in het teken van fraudebestrijding.

Sharpston adviseert het EU Hof deze openbaarheidregels ongeldig te verklaren. Een algemeen beroep op het transparantiebeginsel acht zij onvoldoende om een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer te rechtvaardigen. Zij begrijpt niet hoe een lange lijst van namen een openbaar debat op gang moet brengen, als die gegevens niet gerubriceerd worden, bijvoorbeeld naar aard, omvang, productie en regionale vestiging van de landbouwbedrijven

Openbaarmaking van landbouwsubsidies leidde overigens in 2005 in Nederland tot ophef rond ex-minister Veerman. Hij zou volgens de Britse krant the Observer 190.000 € aan subsidie hebben ontvangen.

De landbouwsubsidies zijn allemaal (nog) te vinden via: http://farmsubsidy.org/

EU-Hof in zaak C-28/08: namen van ambtenaren niet openbaar maken.

In deze zaak wilde het bedrijf Bavarian Lager een verslag van een vergadering van vertegenwoordigers van de Commissie en de Britse overheid onder ogen zien. Het bedrijf deed een beroep op de Eurowob (verordening 1049/2001) inzake openbaarheid van documenten van de EU-instellingen. De Commissie weigerde de namen van vijf personen die aanwezig waren bij de vergadering mee te delen in verband met de privacy van die personen. Bavarian Lager accepteerde dit niet en stelde beroep in bij het Gerecht van de Europese Unie. Het Gerecht oordeelde dat de Commissie de namen openbaar moest maken, omdat de privacy van deze personen, die deelnamen aan de vergadering uit hoofde van hun functie, niet in gevaar kan zijn.

Het Hof vernietigt echter dit arrest van het Gerecht. Bavarian Lager heeft op geen enkele overtuigende manier aangetoond dat het nodig was om de namen te krijgen. De uitzondering in de Eurowob, namelijk dat openbaarmaking geweigerd kan worden als de privacy van een persoon ondermijnd kan worden, is hier van toepassing. De Commissie mocht dus de namen van de personen voor zich houden.