Vrij verkeer en vakbondsacties

Contentverzamelaar

Vrij verkeer en vakbondsacties

Verzet het Gemeenschapsrecht zich tegen vakbondsacties? Of beter, zijn vakbondsacties die een beperking op het vrij verkeer van vestiging en diensten vormen toegestaan indien zij gericht zijn op de bescherming van werknemers? Over deze vragen moet het Hof van Justitie zich buigen in twee afzonderlijke zaken. Vandaag zijn de conclusies van de Advocaten-Generaal gepubliceerd. Kort gezegd komt het erop neer dat vakbondsacties zijn toegestaan zolang zij een doelstelling van algemeen belang, zoals de bescherming van werknemers, nastreven.

C-438/05 ITF en FSU

Zaak C-438/05 betrof acties van de International Transport Worker's Federation (ITF), een internationale federatie van vervoersvakbonden, en de Finnish Seamen's Union (FSU), een Finse nationale vervoersvakbond en lid van de ITF. De acties waren erop gericht te voorkomen dat de Finse onderneming Viking Line een van haar schepen, de Rosella, in plaats van in Finland in Estland zou laten registreren. Deze omvlagging zou inhouden dat de Rosella op grond van de Estse CAO een bemanning in dienst zou kunnen nemen tegen lagere lonen.

In de nationale procedure voor de Engelse rechter beriep Viking Line zich op het vrij verkeer van vestiging. De rechter heeft vervolgens een prejudiciƫle vraag aan het Hof van Justitie gesteld. Het Hof moet zich nu buigen over de vraag in hoeverre ITF en FSU het vrij vestigingsrecht van Viking Line hebben geschonden.

In zijn conclusie geeft advocaat-generaal Maduro aan dat het Gemeenschapsrecht vakbonden in beginsel niet belet om collectieve actie te voeren die het recht van vestiging beperkt van een onderneming die haar activiteiten naar een andere lidstaat wil verplaatsen indien dit gebeurt om de werknemers van die onderneming te beschermen (punt 66). Echter, collectieve actie die een ondermening wil beletten om na verplaatsing naar het buitenland haar diensten rechtmatig te verrichten, is niet toegestaan (punt 67).

De A-G geeft overigens ook aan dat een federatie van vakbonden zoals de ITF aan de nationale vakbonden geen verplichting mag opleggen om aan een collectieve actie deel te nemen. Dit zou namelijk kunnen resulteren in discriminerend misbruik van een gecoƶrdineerd beleid.

C-341/05 Laval

Deze zaak betrof een blokkade van een Zweedse vakbond tegen werkzaamheden verricht door Letten in Zweden. De Letse werknemers, werkzaam bij de Letse vennootschap Laval, werkten voor lonen die lager waren dan de Zweedse.

Ook hier volgde een nationale procedure die resulteerde in een vraag aan het Hof van Justie of een vakbondsactie het vrij verkeer, hier het vrije dienstenverkeer, mag belemmeren.

De Advocaat-Generaal is van mening dat het vrij verkeer van diensten zich er niet tegen verzet dat vakbonden proberen om een dienstverrichter uit een andere lidstaat te dwingen om een hoger loonniveau te aanvaarden. De acties moeten echter wel een doelstelling van algemeen belang, zoals het de bescherming van werknemers, nastreven (punt 307).