You can’t have your cake and eat it!

De Europese Unie heeft het klassieke soevereiniteitsbegrip veranderd. De soevereiniteit van een land wordt als gevolg van de Europese integratie niet langer gezien als ondeelbaar. Bij de Unie hoort een geheel nieuwe vorm van soevereiniteit, die van wederzijdse afhankelijkheid. In ruil voor invloed in Europa dient de lidstaat het Europese recht te respecteren en uit te voeren. De lidstaten blijven de ‘meesters van de verdragen’. In zijn oratie, uitgesproken op 8 april 2008, stelt Brinkhorst dat de Europese Unie geen staat in wording is.

Brinkhorst pleit voor een ‘materieel’ soevereiniteitsbegrip. Dit betekent dat een lidstaat inderdaad formeel gesproken niet langer eenzijdig mag optreden, maar wel ‘meester is over het eigen lot’. Dit vereist een cultuuromslag in Nederland. Het begrip ‘subsidiariteit’ wordt gehanteerd vanuit een gevoel van onmacht en angst voor de toekomst. Een proactieve opstelling van Nederland is gewenst.

Zijn agendapunten voor de toekomst zijn:

• Vermindering van het democratisch deficit. De politieke strijd dient (ook) op Europees niveau plaats te vinden.
• Betere samenwerking nationale staten en EU bij de uitvoering. Het zou nuttig zijn om als algemene regel in te voeren dat uitvoeringsorganen, naast de nationale taken, ook uitvoering geven aan Europees beleid.
• EU en de wereld. De ‘zachte’ macht van de EU is onvoldoende voor de huidige verhoudingen in de wereld. Er moet meer aandacht komen voor militaire samenwerking in Europa.

Voor de volledige tekst van de oratie, klik hier.