Op deze pagina:
De Europese Commissie vormt ‘het dagelijks bestuur’ van de EU. Zij ziet erop toe dat de taken die in de verdragen en wetgeving zijn vastgelegd, worden uitgevoerd. De Commissie heeft het initiatiefrecht voor de jaarlijkse en meerjarige programmering van de EU en voor bijna alle wetgevingshandelingen van de EU. Ook beheert de Commissie de financiële middelen van de EU. De belangrijkste bepalingen over de Europese Commissie zijn te vinden in artikel 17 van het EU-Verdrag en de artikelen 244 tot en met 250 van het EU-Werkingsverdrag.
De Europese Commissie bestaat uit 27 leden (uit elke lidstaat één). De leden van de Commissie behoren onafhankelijk van hun nationale overheid te functioneren. Elke commissaris heeft een eigen portefeuille, maar de Commissie neemt haar besluiten als college bij meerderheid. De leden van de Commissie worden voor een periode van vijf benoemd door de Europese Raad. Het Europees Parlement moet wel zijn goedkeuring verlenen aan de benoeming van de Commissie.
De Europese Commissie bestaat uit een voorzitter, de Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, vice-voorzitters en de overige leden van de Commissie. De Hoge Vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken is in ieder geval vice-voorzitter. De overige vice-voorzitters worden benoemd door de voorzitter van de Commissie.
Oorspronkelijk was het de bedoeling dat vanaf 2014 de Commissie zou gaan bestaan uit een aantal leden dat overeenstemt met twee derde van het aantal lidstaten (artikel 17, lid 5 EU-Verdrag). Deze bepaling bevat echter de mogelijkheid voor de Europese Raad in daarvan met eenparigheid van stemmen af te wijken. Met het oog op de moeilijkheden rond de goedkeuring in Ierland van het Verdrag van Lissabon heeft de Europese Raad eind 2008 aangekondigd na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon een besluit te nemen dat deze verkleining niet doorgaat. Dat besluit (2013/272) heeft de Europese Raad in 2013 voorafgaand aan de verkiezingen in 2014 voor het Europees Parlement en de samenstelling van de nieuwe Commissie vastgesteld. Iedere lidstaat behoudt dus zijn commissaris.
Meer achtergrondinformatie over onder meer samenstelling en benoeming van Eurocommissarissen is ook verkrijgbaar via deze webpagina van de Europese Unie.
Naar boven
De Commissie is een college. De werkzaamheden hebben een ‘collegiaal karakter’. De wekelijkse vergadering van de Eurocommissarissen (op woensdag) wordt ook wel het college van Commissarissen genoemd. Dit betekent dat de besluiten in gezamenlijk overleg moeten worden genomen en dat alle leden collectief verantwoordelijk zijn. Omdat de leden gezamenlijk verantwoordelijk zijn kan de Commissie alleen in haar geheel tot aftreden gedwongen worden (zie ook de informatie hieronder over het aftreden van de Commissie). De voorzitter van de Commissie moet het collegiale karakter waarborgen.
De algemene doelstelling van de Europese Commissie is om ‘het algemeen belang van de Unie te bevorderen’ (artikel 17, lid 1 EU-Verdrag). De Commissie bezit, naast haar uitvoerende taken, het recht van initiatief om wetsvoorstellen aan de Raad en het Europees Parlement voor te leggen. Verder zorgt zij - onder de controle van het EU-Hof - voor de handhaving van het Europees recht. De Commissie wordt in die rol ook wel ‘hoedster van de Verdragen' genoemd. Naast de vaste voorzitter van de Europese Raad en de Hoge Vertegenwoordiger, vertegenwoordigt de Commissie de EU op internationaal vlak voor zover het onderwerpen betreft die niet door het Verdrag van Commissievertegenwoordiging uitgesloten zijn. De Commissie treedt onder meer, met machtiging van de Raad, op als vertegenwoordiger van de Unie bij de onderhandelingen over verdragen met derde landen en internationale organisaties.
De Commissie kan tot aftreden gedwongen worden door het Europees Parlement door middel van een motie van afkeuring (artikel 234 EU-Werkingsverdrag). Indien de motie van afkeuring wordt aangenomen met een meerderheid van twee derde van de uitgebrachte stemmen, moeten de leden van de Commissie collectief ontslag nemen en moet ook de Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid zijn functie in de Commissie neerleggen.
