A-G: het concept ‘veilig land van herkomst’ kan alleen worden toegepast op een derde land dat voor het hele grondgebied voldoet aan de EVRM-voorwaarden

Het gaat om de conclusie van advocaat-generaal (hierna: A-G) Emiliou van 30 mei 2024 in de zaak C-406/22 (Ministerstvo vnitra České republiky, Odbor azylové a migrační politiky).

Achtergrond

Verzoeker is afkomstig uit Moldavië (een derde land) en heeft op 9 februari 2022 in Tsjechië een verzoek om internationale bescherming ingediend. De Tsjechische autoriteiten hebben dit verzoek op 8 maart 2022 kennelijk ongegrond verklaard.

Reden hiervoor is dat Moldavië door Tsjechië is aangemerkt als een ‘veilig land van herkomst’ in de zin van artikel 37, lid 1, van de EU-Procedurerichtlijn. Daarbij is een territoriale uitzondering gemaakt voor Transnistrië, aangezien Moldavië in die regio geen openbaar gezag kon uitoefenen.

Moldavië heeft eind februari 2022 gebruik gemaakt van artikel 15 EVRM. Op grond van die bepaling kan in geval van oorlog of andere noodsituaties worden afgeweken van bepaalde verplichtingen die conform dat verdrag op dit land rusten.

De Tsjechische verwijzende rechter vraagt het EU-Hof welke gevolgen dit beroep op artikel 15 EVRM heeft voor de aanwijzing van een land als ‘veilig land van herkomst’ in de zin van de EU-Procedurerichtlijn.

Conclusie A-G

Volgens de A-G kan het concept ‘veilig land van herkomst’ uit de EU-Procedurerichtlijn alleen worden toegepast op een derde land wanneer in het hele territoriale grondgebied aan de EVRM-voorwaarden is voldaan. Verder vindt de A-G dat het uitroepen van de noodtoestand op grond van artikel 15 EVRM niet automatisch betekent dat dit land niet (meer) kan worden aangewezen als ‘veilig land van herkomst’. Wel moet deze omstandigheid door de bevoegde nationale autoriteiten worden betrokken bij de beslissing of zo’n aanwijzing kan worden gehandhaafd. En de nationale rechter moet dit ambtshalve toetsen in een beroep tegen een beslissing tot afwijzing van een verzoek om internationale bescherming.

Opmerking : een conclusie van een A-G is een advies aan het EU-Hof. Het EU-Hof is volledig vrij daarvan af te wijken. Het is nog niet bekend wanneer de uiteindelijke uitspraak van het EU-Hof zal verschijnen. Dit kan nog enkele maanden duren. De uitspraak van het EU-Hof is wel bindend.