Brexit onderhandelaars bereiken akkoord over gewijzigd Ierland protocol en politieke verklaring

Er zijn twee elementen gewijzigd ten opzichte van het op 14 november 2018 bereikte akkoord, het Ierse protocol bij en de politieke verklaring bij de originele terugtrekkingsovereenkomst.

Herzien Iers protocol

Het nieuwe protocol betreffende Ierland/Noord-Ierland bij de terugtrekkingsovereenkomst biedt volgens EU hoofdonderhandelaar Barnier een juridisch operationele oplossing die een harde grens op het eiland Ierland vermijdt, de economie van het gehele eiland en het Goede Vrijdag (Belfast) akkoord in al zijn dimensies beschermt en de integriteit van de interne markt waarborgt. Deze oplossing houdt rekening met de unieke omstandigheden op het eiland Ierland en heeft tot doel de vrede en stabiliteit te beschermen.

Met betrekking tot de douane is het gezamenlijke douanegebied tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, zoals overeengekomen in november 2018, op verzoek van de huidige Britse regering uit het protocol betreffende Ierland/Noord-Ierland geschrapt. De onderhandelaars van de EU en het VK hebben nu een nieuwe manier gevonden om het doel van het vermijden van een douanegrens op het eiland Ierland te bereiken, en er tegelijkertijd voor te zorgen dat Noord-Ierland deel blijft uitmaken van het douanegebied van het VK. Deze overeenkomst beschermt de integriteit van de interne markt en de douane-unie van de EU volledig en vermijdt alle regelgevende en douanecontroles aan de grens tussen Ierland en Noord-Ierland. Concreet betekent deze oplossing dat de controles zullen plaatsvinden in het VK voordat goederen via de Ierse zee naar Noord-Ierland gaan.

Wat de geldende regelgeving betreft, zal Noord-Ierland zich blijven aanpassen aan een beperkt aantal regels met betrekking tot de interne markt van de EU om een harde grens te voorkomen: het betreft specifiek wetgeving inzake goederen, sanitaire voorschriften voor veterinaire controles ("SPS-regels"), regels inzake landbouwproductie/marketing, BTW en accijnzen op goederen, en regels inzake staatssteun.

Tot slot zijn de EU en het Verenigd Koninkrijk overeengekomen een nieuw mechanisme voor instemming in het leven te roepen, dat de leden van de Noord-Ierse Assemblee een beslissende stem zal geven over de toepassing op lange termijn van de relevante EU-wetgeving in Noord-Ierland. De Commissie heeft hierover nauw contact gehad met de Ierse regering. Het herziene protocol is daarmee niet langer, zoals de eerdere en nu verwijderde backstop, een verzekeringspolis die van toepassing is, tenzij en totdat de EU en het Verenigd Koninkrijk een latere overeenkomst sluiten die deze geheel of gedeeltelijk vervangt. Het is in de nieuwe vorm een volledig juridisch uitvoerbare oplossing die van toepassing zal blijven, tenzij die niet de democratische steun van de Noord-Ierse Assemblee krijgt. De Assemblee zal worden verzocht vier jaar na het einde van de overgangsperiode en vervolgens om de vier jaar haar steun aan het protocol te blijven verlenen.

Uiteraard zullen de voorwaarden van de toekomstige handelsbetrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk - in termen van onze gezamenlijke ambitie om nul douanerechten en quota tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk te hebben - van invloed zijn op de praktische toepassing van het onlangs overeengekomen protocol.

Alle andere elementen van de terugtrekkingsovereenkomst blijven inhoudelijk ongewijzigd (zie hiervoor ook de eerder door de Commissie gepubliceerde vragen en antwoorden bij het terugtredingsakkoord). De terugtrekkingsovereenkomst biedt rechtszekerheid in de onzekere situatie die de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de EU veroorzaakt op verschillende terreinen: de rechten van de burgers, de financiële regeling, een overgangsperiode tot ten minste eind 2020, bestuur, protocollen over Gibraltar en Cyprus, alsmede een aantal andere scheidingskwesties.

De herziene politieke verklaring

De belangrijkste wijziging in de politieke verklaring heeft betrekking op de toekomstige economische betrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk, waar de huidige Britse regering heeft gekozen voor een model dat gebaseerd is op een vrijhandelsovereenkomst (FTA). De politieke verklaring voorziet in een ambitieuze vrijhandelsovereenkomst met nul-tarieven en quota tussen de EU en het VK. In de verklaring wordt gesteld dat krachtige toezeggingen op een gelijk speelveld moeten zorgen voor open en eerlijke concurrentie. De precieze aard van de verbintenissen zal in overeenstemming zijn met de ambitie van de toekomstige betrekkingen en rekening houden met de economische verbondenheid en de geografische nabijheid van het Verenigd Koninkrijk.

Volgende stappen

Voordat de terugtrekkingsovereenkomst in werking kan treden, moet zij door de EU en het Verenigd Koninkrijk worden geratificeerd. Voor de EU moet de Raad van de Europese Unie toestemming geven voor de ondertekening van de terugtrekkingsovereenkomst, alvorens deze ter goedkeuring aan het Europees Parlement te zenden. Het Verenigd Koninkrijk moet de overeenkomst ratificeren volgens zijn eigen grondwettelijke regels.

Voor meer informatie

Persbericht (IP 19/6120)

Conclusies van de Europese Raad (artikel 50) 17 oktober 2019

Letter from President Jean-Claude Juncker to President Donald Tusk

Revised Protocol on Ireland / Northern Ireland

Revised Political Declaration

European Commission Recommendation

Questions & Answers 

Brexit dossier (ECER)