Brexit uitstel: game of dates

Eerste uitstel Brexit

Naarmate de datum van uittreding voor het VK naderde, werd steeds duidelijker dat het Terugtrekkingsakkoord dat in november tussen de EU en het VK was gesloten, niet door het Britse parlement zou worden goedgekeurd. Artikel 50 EU-Verdrag staat verlenging van de periode van twee jaar vanaf de kennisgeving, die op 29 maart 2019 zou aflopen, toe. De Europese Raad kan met instemming van het VK unaniem daartoe besluiten. Op 20 maart 2019 heeft premier May de Europese Raad om verlenging verzocht van de artikel 50 periode. Tijdens de Europese Raad van 21 maart 2019 is afgesproken dat de uittreding van het VK bij voortdurend gebrek aan goedkeuring door het Britse parlement van het Terugtredingsakkoord, zou plaatsvinden op 12 april 2019. Dit had alsnog een hard Brexit betekend. Echter, in geval van goedkeuring van het Terugtrekkingsakkoord zou de verlenging duren tot 22 mei 2019. Deze datum houdt verband met de aanstaande verkiezingen voor het Europees parlement. Na die datum zou het VK moeten deelnemen aan die verkiezingen.

Het lukte premier May niet een meerderheid voor het bestaande akkoord te krijgen, onder meer omdat het van de daarin opgenomen backstop af wil. Zowel Britse politieke, constitutionele obstakels als een heronderhandelingsembargo van de EU zorgden voor een onbedoelde standstill in het hele proces: Zo heeft het Britse parlement een motie aangenomen die voorschrijft dat het VK niet zonder een terugtrekkingsovereenkomst (‘no No Deal’) de EU mag verlaten, de regering kan het terugtrekkingsakkoord niet telkens in ongewijzigde vorm ter stemming brengen en van EU-zijde is sinds december 2018 herhaaldelijk aangegeven dat er niet opnieuw over het akkoord onderhandeld kan worden. Op 29 maart vond een derde parlementaire stemming plaats over het Terugtrekkingsakkoord, nu zonder de politieke verklaring over de toekomstige relatie. Ook deze stemming heeft de regering verloren.

Dit zorgt voor een moeilijk te doorbreken impasse. De beschikbare alternatieven voor het VK zijn dan ook beperkt: een langere verlenging die vervolgens gebruikt moet worden om het akkoord toch door het parlement te krijgen, die het VK de tijd zou geven voor reflectie, verkiezingen, een nieuw referendum en/of eventuele intrekking van de kennisgeving om alsnog in de EU te blijven.

Tweede uitstel Brexit

Zonder uitzicht op wijziging van de impasse in het VK, heeft premier May op 5 april wederom om uitstel verzocht tot eind juni 2019. Om die reden is een uitzonderlijke Europese Raad ingelast op 10 april. De EU heeft daarbij besloten het VK een flexibele verlenging van de artikel 50 periode te geven. De nieuwe exit datum is nu 31 oktober 2019, tenzij het parlement van het VK eerder instemt met het in november 2018 gesloten terugtrekkingsakkoord. In dat geval verlaat het VK op de eerste dag van de daaropvolgende maand de EU en geldt het terugtredingsakkoord. Ook is afgesproken dat het VK gedurende die tijd het functioneren van de EU niet zal ondermijnen. In juni 2019 zal de Europese Raad de stand van zaken evalueren.

Op dit moment probeert de regering van het VK intern via zogenoemde crossparty talks met andere partijen in het Britse parlement nog een uitweg te vinden om het terugtredingsakkoord goedgekeurd te krijgen. Het VK zal desondanks verkiezingen voor het Europees parlement moeten organiseren, indien de situatie ten aanzien van de goedkeuring van het terugtrekkingsakkoord ongewijzigd is op 22 mei. Het ziet er naar uit dat er dan alsnog 73 parlementsleden uit het VK zitting zullen nemen in het nieuwe Europees Parlement.

Meer informatie

Besluit van de Europese Raad (art 50 samenstelling) van 10 april tot verlenging artikel 50 termijn

Conclusies van de Europese Raad (art. 50), 10/04/2019​​​​​​​

Verzoek Prime Minister May van 5 april om verlenging ​​​​​​​

Besluit van de Europese Raad (art 50 samenstelling) van 22 maart tot verlenging van de artikel 50 termijn

Verzoek Prime Minister May van 20 maart om verlenging