Commissie brengt aanbeveling uit over gezamenlijke Europese economische veiligheidsstrategie

Het gaat om de op 3 oktober 2023 door de Europese Commissie vastgestelde aanbeveling over technologiegebieden die kritiek zijn voor de economische veiligheid van de EU (plus bijlage) ( C(2023) 6689 final) , met het oog op nadere risicobeoordeling met de lidstaten. Deze aanbeveling vloeit voort uit de gezamenlijke mededeling betreffende een strategie voor de economische veiligheid van de EU (zie ook dit ECER-bericht).

Achtergrond
In juni 2023 namen de Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger al de gezamenlijke mededeling betreffende een strategie voor economische veiligheid van de EU aan, die voorziet in een alomvattende strategische aanpak van de economische veiligheid in de EU. De strategie voor economische veiligheid is gebaseerd op een driepijlerbenadering: bevordering van de economische basis en het concurrentievermogen van de EU; bescherming tegen risico's; en partnerschap met zo veel mogelijk landen om gemeenschappelijke zorgen en belangen aan te pakken.

De aanbeveling
In de aanbeveling stelt de Commissie een lijst van tien kritieke technologiegebieden voor. Deze technologiegebieden zijn geselecteerd op basis van de volgende criteria:

• ontsluitende en transformatieve aard van de technologie: hierbij wordt gekeken naar het potentieel en de relevantie van de technologieën om aanzienlijke verbeteringen van prestaties en efficiëntie en/of radicale veranderingen voor onder meer sectoren en capaciteiten te stimuleren;
• het risico van de combinatie van civiele en militaire toepassingen: hierbij wordt gekeken naar de relevantie van technologieën voor zowel de civiele als de militaire sector en het potentieel ervan om vooruitgang te boeken op beide gebieden, en naar het risico dat bepaalde technologieën kunnen worden gebruikt om de vrede en veiligheid te ondermijnen;
• risico van misbruik van de technologie in het kader van schendingen van de mensenrechten: hierbij wordt gekeken naar eventueel gebruik van de technologieën in strijd met de mensenrechten, met inbegrip van de inperking van fundamentele vrijheden.

Collectieve risicobeoordelingen met de lidstaten
Van de tien kritieke technologiegebieden worden in de aanbeveling vier technologiegebieden genoemd waarvan het zeer waarschijnlijk wordt geacht dat zij de meest gevoelige en onmiddellijke risico's in verband met technologische veiligheid en het uitlekken van technologie met zich mee zullen brengen:

• geavanceerde halfgeleidertechnologieën (micro-elektronica, fotonica, hogefrequentiechips, apparatuur voor de fabricage van halfgeleiders);
• artificiële-intelligentietechnologieën (high-performance computing, cloud- en edgecomputing, gegevensanalyse, computer vision, taalverwerking, objectherkenning);
• kwantumtechnologieën (kwantumcomputing, kwantumcryptografie, kwantumcommunicatie, kwantumdetectie en -radar);
• biotechnologieën (genmodificatietechnieken, nieuwe genomische technieken, gendruk (“gene-drive”), synthetische biologie).

De Commissie beveelt de lidstaten aan om als eerste stap tegen het einde van 2023 samen met de Commissie collectieve risicobeoordelingen van deze vier gebieden uit te voeren. De aanbeveling bevat een aantal leidende beginselen om de collectieve risicobeoordelingen te structureren, waaronder raadpleging van de particuliere sector en bescherming van de vertrouwelijkheid.

Bij het nemen van besluiten over voorstellen voor verdere collectieve risicobeoordelingen met de lidstaten op de vermelde aanvullende technologiegebieden, of subgroepen daarvan, houdt de Commissie rekening met lopende of geplande bevorderings- of partnerschapsacties op het desbetreffende technologiegebied. Meer in het algemeen zal de Commissie voor ogen houden dat maatregelen ter verbetering van het concurrentievermogen van de EU op de betrokken gebieden kunnen bijdragen tot het verminderen van bepaalde technologische risico's.

De Commissie zal via de passende deskundigenfora met de lidstaten samenwerken om de collectieve risicobeoordelingen voor de vier bovengenoemde technologiegebieden te lanceren. Daarnaast zal de Commissie een open dialoog aangaan met de lidstaten over een passend tijdschema en een passende reikwijdte van nadere risicobeoordelingen.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier : Digitalisering
ECER-dossier : Economisch en monetair beleid
ECER-dossier: Buitenlands en Veiligheidsbeleid
ECER-dossier : Interne markt
ECER-dossier : Onderzoek en Technologie