Commissie presenteert verslag met aanbevelingen ter bescherming van cultureel erfgoed tegen klimaatverandering

Het gaat om het verslag (EN) getiteld “Het cultureel erfgoed klimaatveerkrachtiger maken — waar de Europese Green Deal en cultureel erfgoed samenkomen” van een groep deskundigen uit verschillende lidstaten die bij de totstandkoming van het verslag hebben samengewerkt. De groep van 50 deskundigen uit 25 EU-lidstaten en Zwitserland, Noorwegen en IJsland, die in het kader van de open coördinatiemethode (OCM) werkten, bestudeerde de gevolgen van de klimaatverandering voor het cultureel erfgoed. Ook verzamelde de groep voorbeelden van beste praktijken om het Europese culturele erfgoed te beschermen en te bewaren (zie ook Bijlage bij het verslag met 83 voorbeelden van goede praktijken ) . De deskundigengroep is van januari 2021 tot april 2022 negen keer bijeengekomen.

Uit de informatie die de groep deskundigen heeft verzameld blijkt dat de klimaatverandering alle vormen van cultureel erfgoed bedreigt, onder meer door overvloedige neerslag, lange hittegolven, droogte, stormen en een stijging van de zeespiegel. Deze fenomenen zullen naar verwachting in de toekomst nog toenemen. De tien aanbevelingen  (EN) om het cultureel erfgoed beter tegen de klimaatverandering te beschermen zijn ook in samengevatte vorm gepubliceerd.

Om het cultureel erfgoed beter te beschermen tegen de klimaatverandering is volgens het verslag een strategische verschuiving nodig naar investeringen in nieuwe vormen van bescherming en herstel. De deskundigen wijzen erop dat op nationaal niveau verschillende ministeries verantwoordelijk zijn voor het beleid inzake cultureel erfgoed en klimaatverandering en dat daardoor veel actoren hun strategieën voortdurend en consequent op elkaar moeten afstemmen om echt efficiënt te zijn. Dit wordt bemoeilijkt door het gebrek aan samenhangende methoden voor het verkrijgen van betrouwbare informatie, kwantitatieve gegevens of grondige kennis over het verval en verlies van cultureel erfgoed.

De deskundigengroep beveelt aan cultuur en cultureel erfgoed volledig te integreren in de beleidsvorming inzake milieuduurzaamheid en klimaat op alle niveaus (lokaal, regionaal, nationaal, Europees en internationaal). Een regelmatig bijgewerkte Europese kaart met een beoordeling van de risico's van de klimaatverandering voor het erfgoed zou waardevolle informatie opleveren over bedreigd erfgoed. Ook is meer onderzoek nodig om de ernstigste bedreigingen en de potentiële gevolgen ervan in kaart te brengen en beter te begrijpen, evenals de kosten om cultureel erfgoed beter tegen de klimaatverandering te beschermen.

Het verslag wijst erop dat cultureel erfgoed een uiterst waardevolle bron van kennis en inspiratie kan zijn voor beleidsmakers, erfgoedbeheerders en de samenleving als geheel. De verzamelde 83 voorbeelden van goede praktijken uit 26 landen illustreren de gevolgen van de klimaatverandering voor het cultureel erfgoed én het potentieel van oplossingen ter bescherming van het cultureel erfgoed tegen de klimaatverandering. In het verslag wordt gebouwd erfgoed als voorbeeld aangehaald. Dit fungeert als vergaarbak van traditionele kennis en ambachtelijke technieken, die vaak zijn voortgekomen uit schaarste aan energie en hulpbronnen. Bij het overgrote deel van het gebouwde erfgoed is gebruikgemaakt van klimaatvriendelijke bouwmaterialen, die van oudsher lokaal worden gewonnen en geproduceerd, waardoor hoge transportkosten en CO₂-emissies worden vermeden.

Meer informatie
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier : Cultuur