Eerste verslag over de Staat van het digitale decennium gepubliceerd
Nieuwsbericht | 29-09-2023
Het verslag bevat een evaluatie van de prestaties van de EU met betrekking tot de digitale EU doelstellingen en streefcijfers voor 2030, die zijn verdeeld in vier hoofdpijlers: digitale vaardigheden, digitale infrastructuur, digitalisering van bedrijven (inclusief gebruik van artificiële intelligentie (AI), en digitalisering van overheidsdiensten. Ook omvat het verslag een follow-up van de Europese verklaring over digitale rechten en beginselen.
Het (eerste) Verslag over de Staat van het digitale decennium 2023 werd op 27 september 2023 gepubliceerd en is hier (inclusief landenspecifieke bijlagen) in te zien (EN). Tegelijk werden ook een factsheet en een Q&A over het verslag gepubliceerd.
Het verslag bevat aanbevelingen voor acties, maatregelen en beleid op gebieden waar onvoldoende vooruitgang is geboekt. De lidstaten beschrijven in hun nationale stappenplannen – die uiterlijk 9 oktober 2023 moeten worden gepubliceerd – welke maatregelen zij willen nemen om de doelstellingen en streefcijfers te halen. Binnen twee maanden na de goedkeuring van het verslag bespreken de Europese Commissie en de EU-landen de voorlopige opmerkingen, met bijzondere aandacht voor de aanbevelingen van de Commissie in het verslag.
EU-landen worden naar aanleiding van het verslag opgeroepen op tot collectieve actie om de huidige investeringstekorten aan te pakken, de digitale transformatie in Europa te versnellen en zich verder in te spannen om de doelstellingen van het beleidsprogramma voor het digitale decennium (DDPP), dat op 9 januari 2023 in werking trad, te bereiken. Het DDPP voorziet in een systeem van coöperatieve governance tussen de EU en de nationale autoriteiten. In de landspecifieke aanbevelingen bij het verslag 2023 wordt een koers voor de toekomst uiteengezet. De aanbevelingen vormen de basis voor verdere discussie en samenwerking tussen de Commissie en de EU-landen over de wijze waarop gemeenschappelijke doelen kunnen worden bereikt. Het werk wordt daarnaast ondersteund door de uitvoering van grootschalige meerlandenprojecten, waaronder de nieuwe Europese consortia voor digitale infrastructuur (EDIC's).
Belangrijkste bevindingen
Digitale infrastructuur – beveiligde connectiviteit Volgens het huidige streefdoel voor 2030 moet gigabitdekking voor iedereen beschikbaar worden en moeten er in alle bevolkte gebieden functionerende 5G-netwerken komen. De invoering van op zichzelf staande 5G-netwerken verloopt nog traag en de kwaliteit van 5G blijft nog altijd achter bij de verwachtingen van eindgebruikers en de behoeften van de industrie. 55 procent van de huishoudens op het platteland is nog steeds niet verbonden met een geavanceerd netwerk. Er is ten minste 200 miljard euro aan extra investeringen nodig om te zorgen voor volledige gigabitdekking in de hele EU en 5G-dekking in alle bevolkte gebieden.
Halfgeleiders Het huidige streefdoel voor 2030 is dat de EU haar marktaandeel in de mondiale productie van geavanceerde halfgeleiders verdubbelt naar 20 procent. Daarom is de Europese chipverordening, die op 21 september 2023 in werking trad, gericht op ontwikkeling van een bloeiend ecosysteem voor halfgeleiders en veerkrachtige toeleveringsketens. De lidstaten moeten nationale beleidsmaatregelen en investeringen op dit vlak bevorderen.
Digitalisering van bedrijven In het DDPP zijn drie streefdoelen vastgesteld om de digitalisering van bedrijven te bevorderen:
Zonder verdere investeringen en stimulansen zou volgens verwachting tegen 2030 slechts 66 procent van de bedrijven clouddiensten, 34 procent big data en 20 procent AI gebruiken. Volgens de recentste gegevens haalt bovendien slechts 69 procent van de kmo's in de EU een basisniveau van digitale intensiteit. Om de invoering van technologie te verbeteren, moeten de EU-landen de voordelen van de digitalisering van bedrijven meer bekendheid geven en Europese digitale-innovatiehubs (EDIH's) bevorderen en ondersteunen.
Digitalisering van overheidsdiensten De DDPP-doelstellingen zijn onder meer dat 100 procent van de belangrijke overheidsdiensten online toegankelijk is en dat burgers en bedrijven in de Unie waar nodig online met overheidsdiensten kunnen communiceren. Ook moeten alle burgers van de Unie online toegang hebben tot hun elektronische patiëntendossier en tot beveiligde elektronische identificatie (eID). Veel lidstaten zijn goed gepositioneerd om overheidsdiensten en medische dossiers volledig te digitaliseren en de eID voor burgers in te voeren. Er zijn echter aanzienlijke investeringen nodig om de grensoverschrijdende beschikbaarheid en prestaties van overheidsdiensten te verbeteren.
Digitale vaardigheden De EU heeft zich ertoe verbonden de digitale basisvaardigheden van ten minste 80 procent van de 16- tot 74-jarigen te verbeteren en tegen 2030 aan 20 miljoen ICT-specialisten te komen. Uit het verslag blijkt echter dat onder de huidige omstandigheden tegen 2030 slechts 59 procent van de bevolking minstens over digitale basisvaardigheden zal beschikken en het aantal ICT-specialisten niet meer dan 12 miljoen zal bedragen. Lidstaten moeten prioriteit geven aan investeringen in onderwijs en vaardigheden van hoog niveau, en de deelname van vrouwen aan STEM (wetenschap, technologie, engineering en wiskunde) vanaf jonge leeftijd bevorderen.
Waarden en beginselen voor de onlinesamenleving Het verslag wijst op de voortrekkersrol van de EU bij de totstandbrenging van een beveiligde, veilige en mensgerichte digitale transformatie, zoals verankerd in de Europese verklaring over digitale rechten en beginselen. De EU heeft relevante beleids- en wetgevingsmaatregelen ingevoerd, zoals de digitaledienstenverordening, de AI-verordening, de Europese verordening mediavrijheid en de mededeling over virtuele werelden.
Een duurzame digitale transitie Het verslag geeft een overzicht van de lopende inspanningen om de digitale transitie groener te maken. Maatregelen zoals het initiatief “recht op reparatie”, de criteria inzake ecologisch ontwerp voor mobiele telefoons en tablets en het EU-actieplan voor de digitalisering van energiesystemen zullen de milieu-impact van digitale technologieën beperken. Verdere investeringen via nationale herstel- en veerkrachtplannen of gezamenlijke investeringen zijn van cruciaal belang om de volledige transitie naar digitale nettonuloplossingen te bevorderen.
Internationale partnerschappen In het programma voor het digitale decennium 2030 wordt gewezen op het belang van internationale samenwerking met gelijkgestemde partners bij het bevorderen van de waarden van de EU. Er is vooruitgang geboekt via digitale partnerschappen met Japan, de Republiek Korea en Singapore, en via handels- en technologieraden met de Verenigde Staten en India. Ook spande de EU zich in om de digitale transformatie van Oekraïne te ondersteunen.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Digitalisering
