Verdieping van de EMU: Commissie maakt balans op van de vorderingen

Contentverzamelaar

Verdieping van de EMU: Commissie maakt balans op van de vorderingen

Nieuwsbericht | 12-06-2019

In de aanloop naar de komende Eurotop heeft de Europese Commissie in een overzicht van alle lopende initiatieven de balans opgemaakt van de vorderingen om Europa's economische en monetaire unie te verdiepen. Zij roept de lidstaten op om concrete stappen te zetten.

Bijna precies vier jaar geleden heeft voorzitter Jean-Claude Juncker, samen met de voorzitter van de Eurotop, Donald Tusk, de toenmalige voorzitter van de Eurogroep, Jeroen Dijsselbloem, de voorzitter van de Europese Centrale Bank, Mario Draghi, en de toenmalige voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz, een ambitieus plan gepubliceerd om de economische en monetaire unie (EMU) uiterlijk tegen 2025 te verdiepen.

Voortbouwend op de visie van het verslag van de vijf voorzitters vervolgde de Commissie met het witboek over de toekomst van Europa van maart 2017 en de thematische discussienota's over de verdieping van de economische en monetaire unie en de toekomst van de EU-financiën van mei 2017. In december 2017 stelde de Commissie-Juncker een routekaart op en nam zij een aantal concrete voorstellen aan met als overkoepelend doel de eenheid, efficiëntie en democratische verantwoording van Europa's economische en monetaire unie tegen 2025 te versterken.

In de vier jaar sinds de publicatie van het verslag van de vijf voorzitters zijn aanmerkelijke vorderingen gemaakt om de muntunie te versterken en Europa's economische en monetaire unie robuuster te maken dan ooit. Veel van de leemten die door de economische, financiële en sociale crisis na 2007 aan het licht zijn gekomen, zijn aangepakt. Toch moeten er nog belangrijke stappen worden gezet. De eenheidsmunt en de coördinatie van de economische beleidsvorming zijn een middel om een doel te bereiken: meer banen, groei, investeringen, sociale rechtvaardigheid en macro-economische stabiliteit voor de leden van de eurozone én voor de EU als geheel.

In de aanloop naar de Eurotop van 21 juni verzoekt de Commissie de EU-leiders om het volgende:

  • Overeenstemming bereiken over de belangrijkste kenmerken van het begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen, zodat dit snel kan worden aangenomen door het Europees Parlement en de Raad. Overeenstemming bereiken over de omvang ervan in het kader van het meerjarig financieel kader.
  • De wijzigingen van het Verdrag tot instelling van het Europees Stabiliteitsmechanisme afronden, zodat dit snel kan worden geratificeerd door de lidstaten van de eurozone, met inbegrip van een operationele en doeltreffende gemeenschappelijke achtervang, liquiditeitsverschaffing in geval van afwikkeling en actieve en doeltreffende preventieve instrumenten. Een duidelijke afbakening van de verantwoordelijkheden tussen de actoren behouden, alsook de mogelijkheid om het gemeenschappelijk rulebook voor banken van de EU volgens de communautaire methode aan te passen. Het Europees Stabiliteitsmechanisme mettertijd integreren in het EU-recht.
  • Hernieuwde inspanningen leveren om de bankenunie te voltooien, te beginnen met politieke onderhandelingen over het Europees depositoverzekeringsstelsel.
  • Sneller vooruitgang boeken met de kapitaalmarktenunie en vaart zetten achter de werkzaamheden ter versterking van de internationale rol van de euro.

De Commissie evalueert ook de belangrijkste vooruitgang van de afgelopen jaren naast de resultaten die op de Eurotop van juni 2019 worden verwacht, en stippelt de weg uit die de komende jaren moet worden gevolgd.

Sinds de Eurotop van december 2018 hebben besprekingen plaatsgevonden over het toekomstige begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen voor de eurozone, voortbouwend op het voorstel van de Commissie voor een steunprogramma voor hervormingen; een compromis ligt binnen bereik en er moet vastberaden worden doorgewerkt.

Er hebben ook besprekingen plaatsgevonden over de hervorming van het Europees Stabiliteitsmechanisme, met name om te voorzien in een achtervang voor het Gemeenschappelijk Afwikkelingsfonds in de vorm van een kredietlijn. De achtervang is bedoeld als een laatste redmiddel ter ondersteuning van doeltreffend en geloofwaardig bankencrisisbeheer binnen het gemeenschappelijk afwikkelingsmechanisme. De achtervang zal worden terugbetaald via bijdragen van de Europese banksector.

De voltooiing van de bankenunie en de kapitaalmarktenunie is ook van essentieel belang als het gaat om versterking van de veerkracht en de stabiliteit van de euro.

Er is aanmerkelijke vooruitgang geboekt met verdere risicovermindering in de bankenunie. Uit het laatste voortgangsverslag van de Commissie blijkt dat het percentage niet-renderende leningen voor alle EU-banken blijft dalen en in het derde kwartaal van 2018 tot 3,3 % is gezakt, waardoor de daling van dat percentage in de richting van niveaus van vóór de crisis aanhoudt. Vooruitblikkend is het van essentieel belang dat wordt voortgemaakt met een gemeenschappelijk depositoverzekeringsstelsel voor de eurozone.

De kapitaalmarktenunie zal verdere marktintegratie bevorderen en helpen verzekeren dat Europa's kapitaalmarkten kunnen reageren op grote interne of externe uitdagingen voor de stabiliteit van de economische en monetaire unie.

Na door de leiders in december te zijn aangemoedigd om de werkzaamheden in de richting van de ontwikkeling van het internationale gebruik van de euro voort te zetten, maakt de Commissie ook de balans daarvan op. De euro is twintig jaar jong, is de tweede munteenheid ter wereld en bleef zelfs op het hoogtepunt van de financiële crisis en de schuldencrisis sterk. Om beter inzicht te krijgen in de manier waarop het mondiale gebruik van de euro kan worden bevorderd en in de mogelijke obstakels daarvoor, pleegde de Commissie de afgelopen maanden actief overleg met marktdeelnemers uit verschillende sectoren (buitenlandse valuta's, energie, grondstoffen, landbouwgrondstoffen en vervoer).

Uit dit overleg bleek het volgende:

  • Er is brede steun voor het verminderen van de afhankelijkheid van één enkele dominante mondiale munt.
  • De euro is de enige munt met alle noodzakelijke kenmerken die marktdeelnemers als alternatief voor de Amerikaanse dollar willen gebruiken.
  • De energiesector zal een belangrijke aanjager van het gebruik van de euro blijven, met ruimte om het gebruik ervan uit te breiden, bijvoorbeeld in de gassector.
  • Erkend wordt dat de EU, via de euro, haar economische soevereiniteit kan versterken en een belangrijkere mondiale rol kan spelen ten voordele van het bedrijfsleven en de consumenten in de EU.

De Commissie zal samen met de Europese Centrale Bank blijven samenwerken met lidstaten, marktdeelnemers en andere belanghebbenden en verzoekt het Europees Parlement, de Raad en alle belanghebbenden om zich te scharen achter de inspanningen om de internationale rol van de euro te vergroten.

 

Meer informatie