EU en Zwitserland starten onderhandelingen over verdieping van de bilaterale relatie

President van de Europese Commissie von der Leyen en president van de Zwitserse Bondsstaat Amherd hebben op 18 maart 2024 het startsein gegeven voor de onderhandelingen over een breed pakket maatregelen om de betrekkingen tussen de EU en Zwitserland te verdiepen en uit te breiden.

De onderhandelingen volgen op de eerdere goedkeuring van de Zwitserse en EU-onderhandelingsmandaten van begin maart 2024 (zie ook dit ECER-bericht en de Q&A van de Commissie van 12 maart 2024). Beide partijen hebben de ambitie om de onderhandelingen dit jaar af te ronden. Tussen maart 2022 en november 2023 voerden de EU en Zwitserland verkennende gesprekken over de toekomst van hun bilaterale betrekkingen. In december 2023 deed de Commissie een voorstel voor een mandaat voor onderhandelingen (zie dit persbericht) en publiceerden de Commissie en de Bondsraad de gemeenschappelijke intentieverklaring (zie dit persbericht Commissie) waarin de resultaten van de verkennende gesprekken schriftelijk werden vastgelegd.

Elementen van het onderhandelingspakket
De onderhandelingen zijn erop gericht gelijke concurrentievoorwaarden te garanderen voor bedrijven uit de EU en Zwitserland die actief zijn op de interne markt van de EU en om de bescherming van de rechten van EU-burgers die in Zwitserland werken te garanderen, met inbegrip van non-discriminatie tussen burgers van verschillende lidstaten.

De belangrijkste elementen van het pakket zijn:

- Institutionele bepalingen die moeten worden opgenomen in bestaande en toekomstige overeenkomsten met Zwitserland in verband met de interne markt van de EU en die zorgen voor een dynamische afstemming op de EU-wetgeving, de uniforme interpretatie en toepassing ervan en de beslechting van geschillen;

- Bepalingen inzake staatssteun in verschillende bestaande en toekomstige overeenkomsten met Zwitserland die verband houden met de interne markt;

- Een overeenkomst die de deelname van Zwitserland aan EU-programma's, waaronder Horizon Europe, mogelijk maakt;

- Een overeenkomst over de regelmatige en permanente financiële bijdrage van Zwitserland aan de sociale en economische cohesie in de EU als tegenhanger van de deelname van Zwitserland aan de interne markt;

- Een herstart van de onderhandelingen met het oog op overeenkomsten over elektriciteit, voedselveiligheid en gezondheid en over de deelname van Zwitserland aan de agentschappen van de Europese Unie voor het ruimteprogramma en voor de spoorwegen.

De Commissie zal ook de mogelijkheid openen voor Zwitserse entiteiten om een aanvraag in te dienen voor de uitnodigingen van de Europese Onderzoeksraad die in 2024 van start gaan. Zwitserse aanvragers zullen worden behandeld alsof Zwitserland een geassocieerd land is, vanaf de ontvankelijkheid en subsidiabiliteit tot aan de evaluatie, tot aan de voorbereiding van de subsidieovereenkomsten.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Externe betrekkingen
ECER-bericht: Raad keurt mandaat goed voor onderhandelingen met Zwitserland over toekomstige betrekkingen (11 maart 2024)