EU-Hof verduidelijkt de betekenis van het begrip ‘biocide’

Het gaat om het arrest van het EU-Hof van 19 december 2019 in de zaak Darie ( C-592/1 8 ).

Het Nederlandse Darie B.V. biedt het middel Pure Air aan. Het gaat om een middel dat (onder meer) de bacteriesoort Bacillus ferment bevat. Op de door het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) bijgehouden en gepubliceerde lijst van biocidale werkzame stoffen wordt de bacteriesoort Bacillus ferment echter niet vermeld. De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu heeft Pure Air wel aangemerkt als biocide in de zin van de zgn. biocideverordening ( EU-verordening 528/2012).

Volgens Darie heeft Pure Air een probiotische werking en is het geen biocide, aangezien de in dit middel aanwezige bacteriesoort Bacillus ferment enzymen produceert die al het organische afval, dat als voeding dient voor micro-organismen, opnemen en verteren, waardoor op het met het middel behandelde oppervlak geen biotoop kan ontstaan waarop micro-organismen, zoals schimmel, kunnen gedijen.

Op het etiket van dit middel wordt het beschreven als een geconcentreerde biodegradeerbare vernevelvloeistof, verrijkt met probiotica, die in het bijzonder de bacteriesoort Bacillus ferment bevat, wordt gebruikt „om te zorgen dat een schimmel wegblijft” en leidt tot „eliminatie en preventie van onaangename geuren” door de introductie van een gezonde en veilige microflora op de vernevelde oppervlakken. In de gebruiksaanwijzing van Pure Air staat ten eerste vermeld dat de schimmel moet worden verwijderd voordat de te behandelen oppervlakken worden verneveld „om op een nulpunt te beginnen” en ten tweede dat het „[o]m te zorgen dat schimmel weg blijft [...] van belang [is] om verneveling [met Pure Air] bij te houden 1 maal per 3 à 4 weken naargelang de vochtigheid in de woning”.

Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBB) voegt toe dat op de website van Darie op 22 maart 2017 de volgende informatie stond vermeld: „Probiotische schoonmaakmiddelen werken als traditionele technieken. Ze verwijderen zichtbare vervuiling. Er is echter een belangrijk verschil. Potentiële ziekteverwekkers als schimmels en schadelijke bacteriën verdwijnen ook. Door de voedingsbodem hiervoor weg te nemen zal het aantal slechte bacteriën en schimmels sterk worden gereduceerd. Daarnaast is het product veilig en duurzaam. De basis bestaat uit goede bacteriën en water en daardoor is dit het meest milieuvriendelijke product [dat op] de professionele markt te krijgen is.”

Het CBB vraagt zich af of de door Darie geclaimde werking van Pure Air, die erop neerkomt dat niet de schadelijke organismen maar veeleer het ontstaan of het in stand houden van de leefomgeving van deze organismen wordt bestreden, valt onder het begrip „biocide”.

In zijn arrest antwoordt het EU-Hof als volgt:

Het begrip „biocide” in de zin van de biocidenverordening slaat op middelen die een of meer bacteriesoorten, enzymen of andere bestanddelen bevatten die wegens hun specifieke werkingswijze in beginsel niet direct inwerken op de schadelijke organismen die zij bestrijden, maar op het ontstaan of het in stand houden van de leefomgeving van die organismen, voor zover dit gebeurt op een andere dan louter fysieke of mechanische wijze, als onderdeel van een causaliteitsketen die erop is gericht deze organismen af te remmen.

Het feit dat een middel pas op het te behandelen oppervlak mag worden aangebracht na verwijdering van de op dit oppervlak aanwezige schadelijke organismen waartegen dit middel wordt ingezet, is niet van invloed op de kwalificatie van het middel als „biocide”.

De termijn waarbinnen een middel inwerkt, is niet van invloed op de kwalificatie van dat middel als „biocide”.