Europese Commissie doet een voorstel voor een EU-Verordening over interoperabiliteit tussen overheidsdiensten

Contentverzamelaar

Europese Commissie doet een voorstel voor een EU-Verordening over interoperabiliteit tussen overheidsdiensten

Met het voorstel van de Commissie voor een verordening over een interoperabel Europa en de begeleidende mededeling moet de grensoverschrijdende interoperabiliteit en samenwerking in de publieke sector in de hele Europese Unie worden versterkt.

Het gaat om de Mededeling van de Commissie van 18 november 2022 (COM (2022) 710) betreffende een versterkt beleid inzake de interoperabiliteit van de overheidssector. De mededeling begeleidt het voorstel voor een EU-Verordening Interoperabel Europa  (COM (2022) 720), welke tot doel heeft een gezamenlijke interoperabiliteitsgovernance tot stand te brengen en de gezamenlijke oprichting van een ecosysteem van oplossingen voor interoperabiliteit in de gehele EU te vergemakkelijken. De Europese Commissie bracht ook een vragen en antwoorden overzicht (EN) uit over de Mededeling en het voorstel voor de verordening. 

De verordening beoogt de oprichting van een netwerk van soevereine en onderling verbonden digitale overheidsdiensten te ondersteunen en de digitale transformatie van de Europese overheidssector te versnellen. Het moet de EU en haar lidstaten helpen betere openbare diensten te verlenen aan burgers en bedrijven, en is een belangrijke stap om Europa's digitale doelstellingen voor 2030 te bereiken. Grensoverschrijdende interoperabiliteit kan leiden tot kostenbesparingen tussen 5,5 en 6,3 miljoen euro voor burgers en tussen 5,7 en 19,2 miljard euro voor bedrijven die zaken doen met overheidsdiensten.

Achtergrond
Bij interoperabiliteit gaat het om het samen bereiken van gemeenschappelijke doelen, ondanks de organisatorische of geografische afstand tussen betrokkenen. Interoperabiliteit van de overheidssector is het vermogen van overheden om samen te werken en overheidsdiensten te laten functioneren over grenzen, sectoren en organisatorische grenzen heen. Het bespaart tijd en kosten voor burgers en bedrijven door hun interacties met overheden te verbeteren. De strijd tegen Covid-19 wordt genoemd als voorbeeld van doeltreffende interoperabiliteit. Dankzij interoperabiliteit heeft de invoering van het digitale COVID-certificaat van de EU het grensoverschrijdend reizen in de EU tijdens de pandemie vergemakkelijkt.

Interoperabele digitale overheidsdiensten zijn essentieel voor de opbouw van de digitale interne markt. Afgezien van de economische voordelen en efficiëntiewinst blijkt uit onderzoek dat interoperabiliteit een positief effect heeft op de publieke waarden, zoals het vergroten van het vertrouwen van de burgers in hun overheid.

De afgelopen jaren hebben deskundigen op het gebied van digitale overheid uitgebreide gemeenschappelijke samenwerkingspraktijken voor interoperabiliteit ontwikkeld op basis van het huidige Europese interoperabiliteitskader (EIF). Recente evaluaties toonden echter gebreken van deze volledig vrijwillige samenwerkingsaanpak aan. De EU-lidstaten hebben hierop benadrukt dat de Europese interoperabiliteitssamenwerking moet worden versterkt. Ook de EU-burgers die deelnamen aan de conferentie over de toekomst van Europa vroegen om vergemakkelijking van grensoverschrijdende interoperabiliteit. Het voorstel komt hieraan tegemoet.

Het voorstel
De Verordening interoperabel Europa introduceert een samenwerkingskader voor overheidsdiensten in de hele EU dat helpt een veilige grensoverschrijdende uitwisseling van gegevens tot stand te brengen en overeenstemming te bereiken over gedeelde digitale oplossingen, zoals openbronsoftware, richtsnoeren, checklists, kaders en IT-instrumenten. Het moet helpen doeltreffender samen te werken, informatie uit te wisselen en te zorgen voor een  gedegen levering van overheidsdiensten over grenzen, sectoren en organisatorische grenzen heen. Het stimuleert innovatie in de publieke sector en publiek-private "GovTech"-projecten.

Middelen ter ondersteuning van publieke entiteiten in de hele EU worden gebundeld en de weg voor een beter hergebruik van bestaande oplossingen (idealiter open source) ten behoeve van het algemeen belang wordt vrijgemaakt. Administratieve lasten, waaronder juridische, organisatorische, semantische en technische belemmeringen, worden uit de weg geruimd. Daardoor zullen de kosten en de tijd voor bedrijven en burgers, ondernemingen en de overheidssector zelf dalen.

De Verordening introduceert onder meer:

  • Een gestructureerde EU-samenwerking waarbij overheidsdiensten, ondersteund door publieke en particuliere partijen, samenkomen in het kader van projecten waarvan de lidstaten, maar ook regio's en steden mede-eigenaar zijn;
  • Verplichte beoordelingen om het effect van veranderingen in informatietechnologiesystemen (IT-systemen) op de grensoverschrijdende interoperabiliteit in de EU te evalueren;
  • Het delen en hergebruiken van oplossingen, vaak open source, aangestuurd door een "Interoperable Europe Portal"; een one-stop-shop voor oplossingen en communautaire samenwerking;
  • Innovatie- en ondersteuningsmaatregelen, waaronder regelgeving voor beleidsexperimenten, GovTech-projecten om oplossingen voor hergebruik te ontwikkelen en op te schalen, en opleidingssteun.

Het toekomstige samenwerkingskader voor interoperabiliteit zal worden gestuurd door de Raad voor interoperabel Europa. De raad zal bestaan uit vertegenwoordigers van de EU-lidstaten, de Commissie, het Comité van de Regio's en het Europees Economisch en Sociaal Comité. De raad krijgt onder meer de opdracht overeenstemming te bereiken over gemeenschappelijke herbruikbare middelen, ondersteunings- en innovatiemaatregelen en om het Europees interoperabiliteitskader (EIF) te actualiseren.

Het belangrijkste financieringsinstrument voor de uitvoering van de Verordening wordt het programma Digitaal Europa.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Digitalisering