Europese Ombudsman wil verbetering openbaarheid trilogen
Nieuwsbericht | 14-07-2016
Het gaat om het besluit van de Europese Ombudsman van 12 juli 2016 inzake voorstellen voortvloeiend uit het strategisch onderzoek OI/8/2015/JAS betreffende de openbaarheid van trilogen. Zie over de opening van het strategisch onderzoek Europese ombudsman onderzoekt gang van zaken trilogen (ECER Nieuwsbericht van 3 juni 2015)
Dit strategisch onderzoek betreft de transparantie van een belangrijk informeel onderdeel van het Europees wetgevingsproces, namelijk, de transparantie van ‘’Trilogen’’.
De twee wetgevende organen van de EU, het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie, nemen wetgeving aan naar aanleiding van een voorstel van de Europese Commissie. Gedurende dit proces onderhandelen beide medewetgevers, geassisteerd door de Commissie, in de zogenoemde Triloog, hetgeen informele vergaderingen zijn tussen vertegenwoordigers van de drie betrokken instellingen. Tijdens een triloog proberen het Parlement en de Raad overeenstemming te bereiken over een gezamenlijke tekst, gebaseerd op hun initiële standpunten, waarover daarna gestemd wordt in overeenstemming met de formele wetgevingsprocedure. Trilogen zijn erg effectief gebleken in het bereiken van dergelijke overeenkomsten en de meeste wetgeving wordt tegenwoordig op deze wijze aangenomen. De Europese Unie is een representatieve democratie waar burgers het recht hebben om hun vertegenwoordigers verantwoording te vragen voor de politieke keuzes die zij namens hen maken. Burgers hebben ook het recht om deel te nemen aan het democratische proces van de EU. De transparantie van Trilogen is een sleutelelement om de effectiviteit van deze rechten te garanderen en om de gemaakte wetten van de EU te legitimeren. Het Europees Hof van Justitie heeft gesteld dat de mogelijkheid voor EU burgers om de overwegingen betreffende wetgevende acties te weten te komen, een voorwaarde is voor de effectieve uitoefening van hun democratische rechten.
Alhoewel het Europees wetgevingsproces in het algemeen behoorlijk transparant is, ook in vergelijking met veel lidstaten, heeft dit onderdeel van het proces tot zorgen geleid over de balans tussen de effectiviteit van Trilogen en de transparantie daarvan. In het licht van het voorgaande heeft de Europese Ombudsma een strategisch onderzoek geopend. Zij heeft onderzocht welke informatie en documenten proactief openbaar zouden moeten worden gemaakt en op welk moment, zodat burgers hun rechten kunnen uitoefenen.
Transparantie van Trilogen is een essentieel onderdeel van de legitimering van het Europees wetgevingsproces. Burgers moeten in staat zijn om de prestaties van hun vertegenwoordigers te controleren tijdens dit essentiële onderdeel van het wetgevingsproces. Burgers hebben ook informatie nodig over de onderwerpen waarover gediscussieerd wordt tijdens trilogen, om in staat te zijn om op effectieve manier deel te nemen aan het wetgevingsproces.
Voorstellen De Ombudsman verwelkomt de vooruitgang die tot dusver geboekt is om de transparantie van trilogen te verbeteren. Toch stelt zij voor dat de drie instellingen de volgende documenten en informatie openbaar maken:
Al deze documenten zouden beschikbaar moeten worden gemaakt op een gebruiksvriendelijke en gemakkelijk te verstane gezamenlijke database. Ook al zouden sommige documenten wellicht al beschikbaar kunnen worden gesteld terwijl de Triloog-onderhandelingen nog bezig zijn, kunnen de instellingen het misschien in het algemeen belang achten om bepaalde typen documenten enkel proactief publiekelijk toegankelijk te maken na afloop van de onderhandelingen, aldus de Ombudsman.
Zij verzoekt de betrokken instellingen om haar uiterlijk 15 december 2016 te laten weten wat ze met deze voorstellen hebben gedaan.
