Nieuwe EU-regeling voor het oplossen van belastinggeschillen tussen lidstaten

De nieuwe regels zijn op 1 juli 2019 van toepassing geworden. Het systeem helpt bij belastinggeschillen tussen lidstaten die ontstaan door de uitleg of toepassing van internationale belastingakkoorden om dubbele belasting te vermijden. Volgens schattingen lopen er in de EU momenteel 2000 van die zaken, waarvan ongeveer 900 al meer dan twee jaar.

Door het mechanisme kunnen bedrijven en particulieren geschillen over belastingverdragen sneller en doeltreffender oplossen, vooral als het gaat over dubbele belastingheffing, een groot probleem dat tot onzekerheid, onnodige kosten en cashflowproblemen lijdt. Tegelijkertijd brengt de nieuwe richtlijn meer transparantie bij fiscale geschillen in de EU.

Commissaris voor Economische en Financiële Zaken, Belastingen en Douane, Pierre Moscovici zei hierover: “Eerlijke en efficiënte belastingregels in de EU moeten garanderen dat dezelfde inkomsten niet twee keer door verschillende lidstaten worden belast. En als het toch gebeurt, moeten zulke zaken snel en doeltreffend worden opgelost. Vanaf vandaag wordt dit een stuk makkelijker. Particulieren en bedrijven, vooral kleine, die door dubbele heffingen met cashflowproblemen zitten, krijgen aanzienlijk meer rechten. Ze kunnen er voortaan meer op vertrouwen dat het bevoegde gerecht hun zaak binnen een acceptabele en afzienbare termijn zal beslechten, zodat die niet meer jaren aansleept.”

Bedrijven en particulieren kunnen dubbel worden belast als twee of meer landen menen de inkomsten of winst van een persoon of onderneming te mogen belasten. Dit kan gebeuren als nationale regels van verschillende landen met elkaar in strijd zijn, of als landen een bepaling in een bilateraal belastingverdrag anders interpreteren. Tot nu toe was er alleen een multilateraal verdrag dat belastingautoriteiten de mogelijkheid gaf om een geschil ter arbitrage in te dienen. De belastingbetaler zelf kon zo'n procedure niet aanhangig maken. Bovendien waren de belastingautoriteiten niet verplicht om tot een definitief akkoord te komen.

Hoe werkt de geschillenbeslechting?

De nieuwe richtlijn voor het beslechten van geschillen over dubbele belasting moet helpen om fiscale conflicten op te lossen omdat lidstaten nu wettelijk verplicht zijn om een definitief besluit te nemen:

• Belastingbetalers die het niet eens zijn met hun dubbele belasting, kunnen nu een procedure starten die beide landen dwingt om het geschil binnen twee jaar in der minne te schikken.
• Is er dan nog geen oplossing, dan mag de belastingbetaler eisen dat een raadgevende commissie advies uitbrengt. Als de lidstaten ook dat nalaten, kan hij de lidstaten in eigen land voor de rechter slepen en tot een beslissing dwingen.
• Zo'n adviescommissie bestaat uit drie onafhankelijke leden die door de betrokken lidstaten worden benoemd en die de bevoegde autoriteiten in kwestie vertegenwoordigen. Die commissie moet binnen zes maanden advies uit brengen, en de lidstaten moeten dat advies naleven, tenzij ze binnen zes maanden na het advies samen tot een andere akkoord komen.
• Wordt de beslissing niet uitgevoerd, dan mag de belastingplichtige, als die het definitieve besluit aanvaardt en afstand doet van zijn recht op verdere nationale gerechtelijke stappen binnen 60 dagen na de kennisgeving de uitvoering laten afdwingen door de nationale rechter. Lidstaten zijn verplicht belastingplichtigen in kennis te stellen en het definitieve besluit volledig of samengevat bekend te maken.

De nieuwe richtlijn is van toepassing op elk belastinggeschil dat vanaf 1 juli 2019 wordt voorgelegd met betrekking tot inkomsten of vermogen verkregen in een belastingjaar dat begint op of na 1 januari 2018. De bevoegde autoriteiten kunnen ook afspreken om de richtlijn toe te passen op geschillen van voor die datum of over voorgaande belastingjaren.

Meer informatie

• Richtlijn (EU) 2017/1852 van de Raad van 10 oktober 2017 betreffende mechanismen ter beslechting van belastinggeschillen in de Europese Unie
• Nationale omzettingsmaatregelen in de EU-lidstaten
• Beslechting van geschillen over belastingen in de EU (Commissie-website)