Raad neemt tijdelijk mechanisme aan om buitensporig hoge gasprijzen in te tomen
Nieuwsbericht | 30-12-2022
Op 29 december 2022 is de verordening tot vaststelling van een marktcorrectiemechanisme om de burgers van de Unie en de economie te beschermen tegen buitensporig hoge prijzen gepubliceerd in het EU-Publicatieblad. De verordening is vastgesteld op grond van artikel 122 van het EU-Werkingsverdrag, dat bedoeld is voor noodsituaties.
Activering en de-activering van het marktcorrectiemechanisme
Het marktcorrectiemechanisme zal automatisch worden geactiveerd indien zich de volgende "marktcorrectiegebeurtenis" voordoet:
Het mechanisme zal op 15 februari 2023 in werking treden. Het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) zal de markten constant in de gaten houden en een "marktcorrectiebericht" publiceren op zijn website indien er sprake is van een marktcorrectiegebeurtenis.
Zodra het mechanisme geactiveerd is mogen er geen transacties plaatsvinden voor aardgasfutures die onder het toepassingsgebied van het mechanisme vallen en boven de zogenaamde "dynamische biedlimiet" liggen. De "dynamische biedlimiet" is de referentieprijs voor lng op de wereldmarkten (gebaseerd op een internationaal pakket van lng-transactiehubs) plus € 35/MWh. Als de referentieprijs voor lng onder de € 145 ligt, dan blijft de dynamische biedlimiet liggen op de som van € 145 plus € 35.
Na activering blijft de dynamische biedlimiet ten minste 20 werkdagen gelden. Als de dynamische biedlimiet gedurende 3 opeenvolgende werkdagen onder de € 180/MWh ligt, wordt de biedlimiet automatisch gedeactiveerd.
De dynamische biedlimiet wordt ook automatisch gedeactiveerd als de Europese Commissie een noodsituatie afkondigt op regionaal of EU-niveau overeenkomstig de verordening inzake voorzieningszekerheid. Dit is met name bedoeld voor situaties waarin er onvoldoende gas is om te voldoen aan de vraag ("rantsoenering").
In beide gevallen publiceert het ACER een ‘de-activeringsbericht’ op zijn website.
Opschortingsmechanisme
De verordening voorziet in een opschortingsmechanisme indien de energievoorzieningszekerheid, financiële stabiliteit of gasstromen binnen de EU in gevaar komen of indien het risico bestaat dat de gasvraag stijgt.
De Commissie, de ESMA en het ACER zullen vanaf de dag dat de verordening in werking treedt op 1 februari 2023, de werking ervan constant in de gaten houden en evalueren. Wanneer zulke risico's of marktverstoringen zich voordoen zal de Commissie altijd een uitvoeringsbesluit aannemen om het marktcorrectiemechanisme op te schorten.
Het marktcorrectiemechanisme zal worden opgeschort indien de gasvraag stijgt met 15 procent in een maand of 10 procent in twee maanden, de lng-invoer drastisch afneemt, of het verhandelde volume op de TTF-gasbeurs sterk is gedaald ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden.
Het opschortingsbesluit zal in het Publicatieblad van de EU worden bekendgemaakt en op de volgende dag in werking treden.
Toepassingsgebied
Met de verordening wordt een marktcorrectiemechanisme ingevoerd voor virtuele gasbeurzen in de EU.
De Raad is overeengekomen dat het mechanisme zal gelden voor derivatencontracten met een looptijd van een maand, drie maanden en een jaar vooruit. Dit heeft betrekking op de periode waarin een contract kan worden gekocht tegen een bepaalde prijs voordat het verloopt. Het plafond is niet van toepassing op transacties die over-the-counter (otc) worden verhandeld (rechtstreekse handel tussen 2 partijen buiten een beurs om) en dagvooruit- en intradaagse handel.
Uiterlijk op 23 januari 2023 komen de ESMA en het ACER met een voorlopig verslag over de invoering van het marktcorrectiemechanisme. De ESMA en ACER zullen de effecten van het marktcorrectiemechanisme op de financiële markten, de energiemarkten en de voorzieningszekerheid beoordelen. Op basis daarvan zullen ze kijken of de belangrijkste elementen en het toepassingsgebied van het marktcorrectiemechanisme nog steeds geschikt zijn. Hierbij houden ze rekening met de ontwikkelingen op het gebied van de financiële markten, de energiemarkten en de voorzieningszekerheid. Uiterlijk op 1 maart 2023 dienen ze hierover verslagen in bij de Commissie. De Commissie stelt vervolgens uiterlijk op 31 maart 2023 wijzigingen voor om andere hubs dan de TTF van de verordening uit te sluiten indien de opneming ervan negatieve gevolgen heeft voor de werking van het mechanisme.
Uiterlijk op 1 november 2023 zal de Commissie de verordening evalueren in het licht van de algemene situatie wat betreft de gasvoorziening. Op basis van die evaluatie kan de Commissie voorstellen de geldigheid van de verordening te verlengen. De verordening heeft een geldigheidsduur van 1 jaar.
Meer informatie:
