Raad van State besteedt in jaarverslag 2021 ook aandacht aan de Europese rechtsorde
Nieuwsbericht | 29-04-2022
De volledige beschouwing van het jaarverslag is terug te vinden via de website van de Raad van State. Naast het jaarverslag is daar ook een compleet overzicht van de cijfers van de Raad van State alsmede overzichten met de beeldbepalende adviezen en uitspraken uit 2021.
Volgens het jaarverslag krijgen burgers alleen als de fundamentele waarden en grondbeginselen van de internationale rechtsorde duidelijk zijn, een goed beeld waarom Nederland ervoor kiest daarvan onderdeel te zijn. Het moet duidelijk zijn dat daarbij hoort dat staten hun soevereiniteit bundelen, waarmee de vrijheid wordt ingeperkt om op bepaalde terreinen volledig zelfstandig de koers te bepalen. Pas dan kunnen burgers inschatten wat deze rechtsorde betekent en hun concreet oplevert of kost. Volgens het jaarverslag moeten de voordelen van internationale samenwerking zichtbaar worden gemaakt en tegelijkertijd moeten de nadelen ervan en de kritiek die erop mogelijk is, niet worden verhuld of veronachtzaamd. De Raad van State meent dat op alle niveaus het wezenlijk belang van internationale rechtsorde moet worden uitgedragen en in het draagvlak daarvan moet worden geïnvesteerd. Hier ligt volgens het jaarverslag een taak voor regering, parlement en opiniemakers maar het vraagt ook een actieve houding en betrokkenheid van burgers. De internationale rechtsorde is er niet alleen vóór hen, maar ook ván hen.
Het jaarverslag 2021 Het jaarverslag van de Raad van State over 2021 zoomt dit jaar in op de betekenis die de internationale rechtsorde heeft voor burgers. De voorbereiding voor het verslag was al begonnen toen in februari van dit jaar Rusland Oekraïne binnenviel. Deze oorlogsagressie maakt eens te meer duidelijk dat een internationale rechtsorde die burgers garanties biedt voor vrede, veiligheid, vrijheid en welvaart, niet vanzelfsprekend is.
Het jaarverslag stelt dat zelfs binnen de Europese Unie, die gebouwd is op democratische en rechtsstatelijke waarden, aan de wortels van het internationale recht wordt geknaagd. Zowel in Hongarije en Polen als in eigen land wordt openlijk getwijfeld aan de suprematie van het verdragenrecht boven het nationale recht, terwijl die verdragen willens en wetens en geheel vrijwillig zijn afgesloten. In Nederland valt bovendien op dat de Europese Unie vaak wordt beschouwd als een à-la-carterestaurant: wat bevalt wordt geconsumeerd, wat niet bevalt wordt ontkend, genegeerd of betwist.
Het jaarverslag stelt dat deze ambivalente houding zorgelijk is uit het oogpunt van de belangen van burgers. Essentiële zaken als vrije uitoefening van fundamentele rechten, gegarandeerde rechtsbescherming, rechtszekerheid, economische en consumentenvrijheid worden minder vanzelfsprekend. Er is terecht kritiek mogelijk op de effectiviteit en opbrengsten van internationale samenwerking, binnen en buiten de Europese Unie. Vaak blijkt die lastig en moeizaam, omdat tegengestelde belangen moeten worden overwonnen. Maar toch is dat in de afgelopen vijfenzeventig jaar ook vaak gelukt, juist omdat de belangen van burgers en bedrijven daarmee werden gediend. Weliswaar soms met horten en stoten, zoals ten aanzien van een gemeenschappelijk migratiebeleid. Maar soms ook snel en eensgezind, zoals bij het Europees klimaatbeleid en de reactie op de Russische inval in Oekraïne.
Meer informatie: Persbericht Raad van State