Voorstel Europese Commissie om richtlijnwijziging inzake veiligheid op het werk en ter bescherming tegen lood en diisocyanaten
Nieuwsbericht | 17-02-2023
Het gaat om het voorstel van de Europese Commissie om twee richtlijnen te wijzigen (COM (2023) 71 van 13 februari 2023): wat lood betreft, de richtlijn betreffende de bescherming van de werknemers tegen de risico's van blootstelling aan carcinogene, mutagene of reprotoxische agentia op het werk, en, wat lood en diisocyanaten betreft, de richtlijn betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van werknemers tegen risico's van chemische agentia op het werk.
De voorgestelde wijzigingen zijn ook van belang om werknemers te beschermen bij de transitie naar klimaatneutraliteit: zowel lood als diisocyanaten zullen bijvoorbeeld mogelijk worden gebruikt bij de productie van batterijen en bij processen om elektrische voertuigen lichter te maken, in windturbines of als isolatiemateriaal bij de renovatie van gebouwen.
Het voorstel van de Commissie zal nu worden besproken door het Europees Parlement en de Raad. Zodra de richtlijn is goedgekeurd, hebben de lidstaten twee jaar tijd om deze in nationaal recht om te zetten.
Achtergrond Het voorstel is tot stand gekomen na een uitgebreid raadplegingsproces (inclusief overleg met de sociale partners) en nauwe samenwerking met wetenschappers en vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers en de lidstaten.
Het sluit aan bij de toezeggingen in het strategisch EU-kader voor gezondheid en veiligheid op het werk 2021-2027 uit 2021 (zie ook dit ECER-bericht) waarin de Commissie een voorstel voor grenswaarden voor lood en diisocyanaten aankondigde. Het vloeit ook voort uit de vierde herziening van de richtlijn carcinogene en mutagene agentia in maart 2022, waarbij het toepassingsgebied ervan werd uitgebreid tot reprotoxische stoffen, die de voortplantingsfuncties aantasten. Door dit voorstel valt lood onder het toepassingsgebied van deze richtlijn carcinogene, mutagene en reprotoxische agentia. De maatregelen zullen ook bijdragen tot de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten.
Lood is verantwoordelijk voor ongeveer de helft van alle gevallen van beroepsmatige blootstelling aan reprotoxische stoffen. In de EU doen zich jaarlijks ongeveer 300 ziektegevallen voor als gevolg van blootstelling aan lood in het verleden. Blootstelling vindt plaats bij de winning en primaire verwerking van lood en het daaropvolgende gebruik ervan in producten zoals batterijen. Bovendien kunnen werknemers bij renovaties, afvalinzameling, recycling en milieuherstel aan lood worden blootgesteld als gevolg van het gebruik ervan in het verleden.
Beroepsmatige blootstelling aan diisocyanaten veroorzaakt 9 tot 15 procent van alle astmagevallen bij volwassenen in de werkende leeftijd. Piekblootstelling (van korte duur en met een hoge intensiteit) draagt in belangrijke mate bij tot de ontwikkeling van astma. Daarom wordt, naast een algemene grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling, een grenswaarde voor kortstondige blootstelling voorgesteld. Beroepsmatige blootstelling aan diisocyanaten komt voornamelijk voor bij de vervaardiging van polyurethaan, dat wordt gebruikt voor producten zoals schuim, kunststoffen, coatings, vernissen, tweecomponentenverf en kleefstoffen.
Aangezien er momenteel geen grenswaarden voor diisocyanaten bestaan, stelt de Commissie een overgangsperiode tot en met 31 december 2028 voor om bedrijven te ondersteunen bij de uitvoering.
Verlaging grenswaarde lood en nieuwe grenswaarde diisocyanaat De EU kent al sinds 1982 grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling om werknemers te beschermen tegen de negatieve gezondheidseffecten van lood. Op basis van de meest recente wetenschappelijke gegevens stelt de Commissie in het voorstel van 13 februari 2023 voor om de grenswaarde voor beroepsmatige blootstelling en de biologische grenswaarde verder te verlagen. Hoewel voornamelijk mannelijke werknemers aan lood worden blootgesteld, kunnen vrouwelijke werknemers extra risico lopen vanwege schadelijke gevolgen van lood voor zwangere vrouwen en de zich ontwikkelende foetus. De Commissie herhaalt dat het voor een betere bescherming van vrouwen van het grootste belang is om vrouwelijke werknemers in de vruchtbare leeftijd te sensibiliseren en om specifieke maatregelen te nemen om alle potentiële risico's tot een minimum te beperken.
Diisocyanaten zijn verschillende chemische stoffen die ademhalingsziekten zoals astma kunnen veroorzaken. Volgens de Commissie worden momenteel 4,2 miljoen werknemers in de EU aan diisocyanaten blootgesteld. Er zijn momenteel geen grenswaarden voor diisocyanaten op EU-niveau. Daarom stelt de Commissie voor om voor het eerst grenswaarden in te voeren om werknemers te beschermen tegen blootstelling aan diisocyanaten op het werk. Deze grenswaarden hebben betrekking op de NCO-groep (stikstof-, koolstof- en zuurstofgroep) van diisocyanaten, die schadelijk zijn voor de gezondheid. Naast de grenswaarden stelt de Commissie zogenaamde “notaties” voor. Dit zijn aan de grenswaarden toegevoegde aanwijzingen die werkgevers en werknemers waarschuwen voor mogelijke blootstelling via andere wegen dan inademing, bijvoorbeeld via de huid, en waarschuwen om beschermende maatregelen te nemen.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Volksgezondheid ECER-dossier: Arbeidsrecht - Arbeidsomstandigheden
