Op deze pagina:
Nadat het Verenigd Koninkrijk kennis had gegeven van haar besluit om zich uit de EU terug te trekken, konden de onderhandelingen over een terugtekkingsakkoord tussen het VK en de EU van start gaan. In het kader van deze onderhandelingen werden de Europese Raad en de Raad Algemene Zaken, in de samenstelling van de 27 EU-lidstaten, aangeduid als "Europese Raad (artikel 50)" respectievelijk "Raad Algemene Zaken (artikel 50)". De Raad heeft tevens een ad hoc raadswerkgroep ingesteld die de Raad Algemene Zaken (artikel 50) en Coreper (artikel 50) in het kader van de Brexit bijstaat.
De Europese Commissie wees voormalig eurocommissaris Michel Barnier aan als hoofd van het onderhandelingsteam. Ook stelde de Commissie een Taskforce artikel 50 in. Deze taskforce is bevoegd voor de voorbereiding en het verloop van de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk overeenkomstig artikel 50 EU-Verdrag. Daarbij is met name aandacht voor de toekomstige betrekkingen van het VK met de EU.
Naar boven
Het Comité van permanente vertegenwoordigers (Coreper), in de samenstelling van de 27 EU-lidstaten, stelde op 17 mei 2017 de leidende beginselen vast voor de transparantie in de Brexit-onderhandelingen. Die beginselen vergemakkelijkten een doeltreffend publiek toezicht op de onderhandelingen, waarvoor nog geen precedent bestond. Alle onderhandelingsdocumenten van de onderhandelaar (de Commissie), die met de Raad, het Europees Parlement en het Verenigd Koninkrijk, worden gedeeld, moeten openbaar worden gemaakt. Deze openbaarmaking geschiedt wel binnen de grenzen van het EU-recht. De voorschriften inzake transparantie en toegang van het publiek tot documenten geldt voor alle documenten in het kader van de Brexit-onderhandelingen:
De Commissie hanteert ook een eigen transparantiebeleid voor de onderhandelingen. Zij streeft naar volledige transparantie tijdens het gehele onderhandelingsproces. Onderhandelingsdocumenten van de Commissie, die worden gedeeld met de lidstaten van de EU, de Europese Raad, het Europees Parlement, de Raad, de nationale parlementen en het Verenigd Koninkrijk, worden voor het publiek vrijgegeven. Deze documenten omvatten, maar zijn niet beperkt tot:
De onderhandelingsdocumenten worden gepubliceerd op de Brexit-website van de Commissie. Zie ook de persverklaringen en toespraken van Michel Barnier (onder 'Latest' scrollen) en de ECER-berichten over de onderhandelingen.
Europese Raad
De regeringsleiders en de staatshoofden van de Europese Raad (artikel 50) maakten op 15 december 2016 de eerste afspraken over het onderhandelingsproces. Deze afspraken werden neergelegd in de volgende verklaring:
Voorzitter van de Europese Raad, Donald Tusk (2014-2019), stuurde op 31 maart 2017 aan de 27 EU-lidstaten de vertrouwelijke Draft guidelines following the United Kingdom's notification under Article 50 TEU. De tekst van dit vertrouwelijke document verscheen binnen tien minuten in de internationale pers. Op 29 april 2017 heeft de Europese Raad (artikel 50) het kader en de algemene richtsnoeren voor de onderhandelingen van de EU met het VK vastgesteld. Deze richtsnoeren zijn onmiddelijk openbaar gemaakt:
Deze richtsnoeren werden door de Europese Raad bij consensus en zonder deelname van het Verenigd Koninkrijk vastgesteld. Over de vorm van deze richtsnoeren geeft artikel 50 EU-Verdrag geen duidelijkheid. De richtsnoeren kunnen onder meer worden vastgesteld in de vorm van een besluit of een conclusie, zoals ook vaak gebeurt bij andere brede onderhandelingen (bijvoorbeeld klimaat).
Europese Commissie
De onderhandelingen worden gevoerd overeenkomstig artikel 218, lid 3, EU-Werkingsverdrag. Volgens deze bepaling doet de Europese Commissie aanbevelingen aan de Raad (Algemene Zaken) (ministers). De Europese Commissie heeft op basis van de richtsnoeren van de Europese Raad (artikel 50) op 3 mei 2017 een aanbeveling gedaan aan de Raad (artikel 50). In deze aanbeveling verzoekt de Commissie de Raad om een machtiging om met het Verenigd Koninkrijk te gaan onderhandelen aan de hand van gedetailleerde richtsnoeren.
Raad Algemene Zaken
De Raad Algemene Zaken (artikel 50) heeft op 22 mei 2017 de Commissie gemachtigd de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk te openen en de richtsnoeren voor de onderhandelingen vastgesteld. Behalve de rechten van EU-burgers, de Ierse grens en de afhandeling van de financiële bijdrage moesten in het terugtrekkingsakkoord ook bepalingen komen over de situatie van in de handel gebrachte waren, de afwikkeling van lopende administratieve en juridische procedures en de geschillenbeslechting over het akkoord.
Op 15 december 2017 heeft de Europese Raad aanvullende richtsnoeren voor de onderhandelingen tussen het VK en de EU vastgesteld. Deze richtsnoeren moesten leiden tot een regeling voor een beperkte overgangsperiode tot eind 2020. In deze overgangsperiode lopen de EU-verplichtingen van het VK zoveel mogelijk door. Dit is gunstig voor (EU-)burgers en ondernemingen.
Op 20 december 2017 heeft de Europese Commissie op basis van de richtsnoeren van de Europese Raad (artikel 50) een aanbeveling gedaan aan de Raad (artikel 50). In deze aanbeveling verzocht de Commissie de Raad om een aanvulling van de machtiging om te onderhandelen.
Op 29 januari 2018 heeft de Raad Algemene Zaken (artikel 50) een besluit vastgesteld over een aanvullend mandaat voor de Commissie in de onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk. De Raad stelde onder meer onderhandelingsrichtsnoeren vast voor de overgangsperiode.
