Akkoord tussen Europees Parlement en Raad over de Bankenunie

Het ‘Single Resolution Mechanism’ (SRM) completeert het eerder vastgestelde gemeenschappelijk toezichtsmechanisme (‘Single Supervisory Mechanism’). Zodra dit laatste eind 2014 operationeel is, zal de Europese Centrale Bank (ECB) toezien op banken in de eurozone en in andere lidstaten die tot de Bankenunie zullen toetreden. Het SRM zal er voor zorgen dat een bank die ondanks het verbeterde toezicht in serieuze problemen geraakt, kan worden afgewikkeld op een manier die minimale kosten voor de belastingbetaler met zich meebrengt.

Het SRM zal zijn grondslag vinden in twee documenten: een verordening over de voornaamste aspecten van het SRM en een intergouvernementele overeenkomst betreffende overdracht en wederkerig gebruik van de bijdragen aan het gemeenschappelijk afwikkelingsfonds.

Aan de brief van de minister van Financiën aan de Tweede Kamer van 21 maart 2014 wordt het volgende ontleend:

Met het SRM-akkoord is de noodzakelijke overeenstemming bereikt over een Europees resolutiemechanisme dat efficiënt en snel zal kunnen opereren. Hierbij is geborgd dat banken in de bankenunie bij resolutie op gelijke wijze zullen worden behandeld. Bovendien zullen de kosten van falende banken primair neerslaan bij de aandeelhouders en crediteuren van de betreffende banken. Indien noodzakelijk zal gebruik kunnen worden gemaakt van het door de banken gefinancierde resolutiefonds. Op die manier wordt zoveel mogelijk zeker gesteld dat belastingbetalers niet langer opdraaien voor de problemen die bij banken ontstaan.

Het SRM-akkoord ziet concreet op de oprichting van een Europese resolutieautoriteit (Single Resolution Board, SRB) en een door de banken gefinancierd Europees resolutiefonds (Single Resolution Fund, SRF). Overeenstemming is bereikt dat de SRB primair verantwoordelijk zal zijn voor de banken die op basis van het Europees toezichtmechanisme (SSM) onder direct toezicht staan, aangevuld met de banken die grensoverschrijdend actief zijn. De nationale resolutieautoriteiten zijn primair verantwoordelijk voor de overige banken die onder indirect toezicht van de ECB staan. Deze reikwijdte is gelijk aan de reikwijdte zoals de Raad in december overeen was gekomen. Daarnaast is overeengekomen dat de ECB de primaire bevoegdheid krijgt om vast te stellen of een bank faalt of dreigt te falen. De ECB zal deze vaststelling doen na consultatie van de SRB. De SRB kan echter ook zelf, na de ECB geïnformeerd te hebben, deze vaststelling doen.

Daarnaast is er tijdens de triloogonderhandelingen lang gesproken over de besluitvormingsprocedure in de SRB ten einde een snel en efficiënt besluitvormingsproces te creëren. Hierbij is allereerst de besluitvorming in de tijd beperkt zodat snelle besluitvorming gewaarborgd is. Daarnaast ging het in het bijzonder over de taakverdeling bij individuele resolutiegevallen tussen de Executive Board en de Plenary Board. De Raad en het EP zijn een besluitvormingsproces overeengekomen waarbij de rol van de Plenary Board meer is ingekaderd ten opzichte van de rol van de Plenary Board in het Raadsakkoord. Ook is overeenstemming bereikt over de rol van de Raad versus de Europese Commissie (EC) in het besluitvormingsproces. De EC zal resolutiebesluiten van de SRB goed- of afkeuren. De Raad wordt in dit akkoord alleen betrokken indien de EC bezwaar maakt tegen het resolutiebesluit van de SRB, omdat het besluit niet voldoet aan het criterium dat resolutie van de bank in het algemeen belang is, of als de EC een wijziging voorstelt ten aanzien van het gebruik van het resolutiefonds in het resolutiebesluit. Op deze manier is een besluitvormingsproces gecreëerd dat het mogelijk maakt om in een weekend te besluiten over de resolutie van een bank, waardoor de financiële stabiliteit zo veel mogelijk gewaarborgd blijft.

Aanvullend op het akkoord over het SRM zal een intergouvernementeel verdrag (Intergovernmental Agreement, IGA) worden gesloten, waarin de afdracht van de bijdragen aan het SRF en de geleidelijke risicodeling worden vastgelegd. Hoewel over de IGA wordt onderhandeld in de Eurogroep+ is over bepaalde onderdelen in de IGA wel in de triloog met het EP gesproken aangezien het EP groot tegenstander was van de IGA en van mening was dat alle zaken omtrent het SRM, inclusief het SRF, geregeld moest worden in de SRM-verordening. In de triloog zijn de Raad en het EP overeengekomen dat de IGA voor de afdracht van bijdragen aan het SRF en de mutualisatie behouden blijft. Het EP heeft daarbij gepleit voor een versnelde mutualisatie. Uiteindelijk is overeengekomen dat de opbouw van het fonds en de mutualisatie niet los van elkaar kunnen worden gezien, maar dat de opbouw en mutualisatie van de nationale compartimenten in het fonds versneld zal worden van 10 naar 8 jaar. In het eerste jaar zal er 40% mutualisatie plaatsvinden, in het tweede jaar komt daar 20 procentpunt bij en de overige 40% zal gelijk verdeeld worden over de resterende 6 jaar. Tevens zijn in het akkoord met het EP de leenmogelijkheden voor het SRF die in december jl. door de Raad zijn afgesproken verduidelijkt, waarmee is bevestigd dat het SRF een serieuze leencapaciteit heeft. Het EP verzocht met name om verduidelijking of de SRB zelfstandig de afweging kan maken om indien nodig middelen op de markt op te halen. Deze verduidelijking is aangebracht. Tot slot zijn de Raad en het EP overeengekomen dat, in lijn met het Raadsakkoord, de Raad middels een uitvoeringshandeling en op basis van een voorstel van de EC, de methodiek voor de berekening van de individuele bijdragen aan het SRF zal vaststellen.

Zodra de relevante documenten beschikbaar komen, zal hieronder een link daarnaar worden opgenomen.

Zie hier het persbericht van de Commissie.

Zie hier het persbericht van de Raad.