Commissie kondigt herziening mededingingsbeleid aan ten behoeve van herstel en transitie van de interne markt
Nieuwsbericht | 19-11-2021
Het gaat om de mededeling van de Europese Commissie over een mededingingsbeleid op maat voor nieuwe uitdagingen (EN) en om de door de Commissie goedgekeurde zesde wijziging van de tijdelijke kaderregeling voor staatssteun (EN, geconsolideerde versie) (zie ook dit ECER bericht) .
Achtergrond De mededeling mededingingsbeleid schetst de belangrijke rol van dit beleid voor Europa's weg naar herstel, de groene en digitale transitie en voor een veerkrachtige EU interne markt. De mededeling wijst daarbij op het inherente vermogen van het mededingingsbeleid om zich aan te passen aan nieuwe marktomstandigheden, beleidsprioriteiten en behoeften van klanten. Met de zesde wijziging van de tijdelijke kaderregeling staatssteun worden de lidstaten in staat gesteld om tijdens de coronacrisis gerichte steun te verlenen aan bedrijven. Tot slot is van belang dat de Commissie momenteel bezig is met een herziening van de instrumenten van het mededingingsbeleid om ervoor te zorgen dat alle mededingingsinstrumenten (fusie, antitrust en toezicht op staatssteun) geschikt blijven voor het beoogde doel. De Commissie vult daarbij haar bestaande instrumentarium aan.
Het Europese mededingingsbeleid heeft vanouds de bedoeling om bij te dragen tot het behoud en de bevordering van de economische welvaart van de Europese Unie. Krachtige handhaving van de mededingingsregels bewijst Europese consumenten en bedrijven goede diensten en draagt bij tot de ontwikkeling van een dynamische en levendige Europese economie. Na de coronapandemie staat de EU voor nieuwe uitdagingen: een hersteltraject en tegelijk Europese bedrijven in staat stellen hun veerkracht te vergroten en het voortouw te nemen in de groene en digitale transitie. Een doeltreffend en evenwichtig mededingingsbeleid kan bijdragen aan het welslagen van deze agenda, en daarvoor zullen volgens de mededeling buitengewone publieke en private investeringen, innovatie en een goed werkende interne markt nodig zijn.
Voorbeelden van herziening mededingingsbeleid in de mededeling Naast de rol van de door de Commissie goedgekeurde zesde wijziging van de tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun vermeldt de mededeling dat er richtsnoeren inzake klimaat, milieubescherming en energiesteun zullen worden opgesteld. Deze zullen bijdragen aan de groene transitie en zijn gericht op de ondersteuning van de inspanningen van de industrie op het gebied van de-carbonisatie, circulariteit en biodiversiteit, alsook op schone of emissievrije mobiliteit en de energie-efficiëntie van gebouwen.
Ook is de Commissie voornemens richtsnoeren en rechtszekerheid te bieden om samenwerking mogelijk te maken met het oog op duurzamere producten en productieprocessen. Dit zal gebeuren als onderdeel van de actualisering van de horizontale groepsvrijstellings-verordeningen en richtsnoeren.
Om bij te dragen aan de digitale transitie, zullen toekomstige richtsnoeren voor staatssteun voor breedband erop gericht zijn de ontwikkeling van digitale infrastructuur te bevorderen. Dit door de uitrol en het gebruik van breedbandnetwerken die beantwoorden aan snel veranderende gebruikersbehoeften te vergemakkelijken.
De Commissie versterkt de controle over potentieel problematische overnames in de digitale sector door nieuwe richtsnoeren voor de toepassing van artikel 22 van de concentratieverordening. Lidstaten worden met deze richtsnoeren aangemoedigd om potentieel problematische transacties door te verwijzen naar de Commissie voor onderzoek. Dit kan ook als zij onder de nationale aanmeldingsdrempels liggen. Zo kan de Commissie een beoordeling verrichten bij overnames van innovatieve ondernemingen die een groter concurrerend potentieel hebben dan wat uit hun omzet blijkt, met name in de digitale sector.
De Commissie verleent verder actief steun voor lopende inspanningen van lidstaten om pan-Europese belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang (IPCEI) op te zetten die samen een oplossing bieden bij marktfalen door baanbrekende innovatie en infrastructuurinvesteringen mogelijk te maken in cruciale groene en digitale prioriteiten, met name waterstof, cloud, gezondheidszorg en micro-elektronica. De komende mededeling over staatssteun voor IPCEI zal de openheid van IPCEI's verder vergroten, de deelname van kleine en middelgrote ondernemingen vergemakkelijken en criteria voor het bundelen van nationale en EU-middelen verduidelijken.
Om bij te dragen aan de veerkracht door middel van open en concurrerende markten, stelt volgens de mededeling de Europese concentratiecontrole ondernemingen verder in staat grootschaliger te worden. Ook zorgt deze controle er tegelijkertijd voor dat de markten concurrerend blijven en toeleveringsketens gediversifieerd. Het antitrustbeleid stelt bedrijven in de EU in staat hun krachten te bundelen om hun inspanningen op het gebied van onderzoek en ontwikkeling vooruit te helpen, producten te ontwerpen, te produceren en in de handel te brengen, of gezamenlijk producten of diensten te kopen die zij nodig hebben voor hun activiteiten.
Ten slotte wijst de mededeling in het kader van de huidige uitzonderlijke situatie met betrekking tot halfgeleiders erop dat de Commissie kan overwegen steun goed te keuren om potentiële financieringstekorten te verhelpen voor de oprichting van Europese faciliteiten die uniek zijn in het halfgeleiderecosysteem. Voor dergelijke steun op grond van artikel 107, lid 3, EU-Werkingsverdrag zouden sterke mededingingswaarborgen van toepassing zijn. Ook moet ervoor worden gezorgd dat de voordelen op grote schaal en zonder discriminatie in de Europese economie worden gedeeld. Zie voor een tijdlijn van (het verloop) van de diverse nieuwe voorstellen de volgende links (EN): zie hier het overzicht op het gebied van kartelbestrijding en fusies en hier het overzicht op het gebied van staatssteun .
Meer informatie
