Commissie presenteert concrete maatregelen om betrokkenheid van de sociale partners op nationaal en EU-niveau te versterken

Achtergrond

De sociale dialoog en de betrokkenheid van de werknemers vormen een belangrijk beginsel van de Europese pijler van sociale rechten (2017). De Commissie heeft in het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten (2021) aangekondigd een initiatief te zullen presenteren om de sociale dialoog op EU- en nationaal niveau te bevorderen.

De Europese Commissie heeft op 25 januari 2023 een voorstel gepresenteerd voor een aanbeveling van de Raad, waarin wordt toegelicht hoe de EU-lidstaten de sociale dialoog en collectieve onderhandelingen op nationaal niveau kunnen versterken. De Commissie presenteerde ook een mededeling over de versterking en de bevordering van de sociale dialoog op EU-niveau.

Het voorstel voor een Raadsaanbeveling

In het voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad wordt de lidstaten aanbevolen:

• ervoor te zorgen dat de sociale partners worden geraadpleegd over de opzet en de uitvoering van economisch, sociaal en werkgelegenheidsbeleid overeenkomstig de nationale gebruiken;
• de sociale partners aan te moedigen naar nieuwe vormen van werk en atypisch werk te kijken en op grote schaal ruchtbaarheid te geven aan de voordelen van de sociale dialoog en eventuele collectieve overeenkomsten;
• een toename van de capaciteit van werknemers- en werkgeversorganisaties mogelijk te maken, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat ze toegang tot relevante informatie hebben en door de nationale regeringen worden ondersteund;

De voorgestelde aanbeveling van de Raad respecteert de nationale tradities en de autonomie van de sociale partners volledig. Het voorstel laat de lidstaten toe zelf te bepalen hoe de doelstellingen het best kunnen worden verwezenlijkt, rekening houdend met hun specifieke omstandigheden.

De mededeling van de Commissie

Om de rol van de sociale partners bij de beleidsvorming van de EU verder te bevorderen en de sectorale sociale dialoog op EU-niveau te versterken, stelt de Commissie in een mededeling een reeks maatregelen voor om:

• de Europese sectorale sociale dialoog te versterken door het kader ervan te moderniseren in nauwe samenwerking met de sociale partners in de EU en via een mogelijke herziening van de huidige regels;
• overeenkomsten met sociale partners te blijven ondersteunen, met name via administratieve steun en juridisch advies;
• de sociale partners sterker bij de beleidsvorming van de EU te betrekken, bijvoorbeeld door de standpunten van de Europese branche-overkoepelende sociale partners over de beleidsprioriteiten van de EU in te winnen, voordat het werkprogramma van de Commissie wordt opgesteld;
• de technische en financiële steun van de EU voor de sociale partners doeltreffender te maken. Zo zal de Commissie in samenwerking met de sociale partners een onderzoeksnetwerk opzetten om de sociale dialoog in de EU te monitoren en te promoten.

Daarnaast roept de Commissie de sociale partners op om meer overeenkomsten te sluiten en het ledenaantal en de representativiteit van zowel vakbonden als werkgeversorganisaties te verhogen.

De Commissie zal de sociale dialoog ook internationaal blijven promoten door regelmatig samen te werken met de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO), de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en andere actoren. De Commissie moedigt de lidstaten aan de IAO-verdragen te blijven ratificeren en doeltreffend uit te voeren.

Volgende stappen

De Commissie zal de in de mededeling vermelde voorgestelde maatregelen op EU-niveau in nauwe samenwerking met de sociale partners opvolgen.

De lidstaten zullen het voorstel van de Commissie voor een aanbeveling van de Raad bespreken met het oog op de aanneming ervan door de Raad. Zodra het voorstel is aangenomen, worden de lidstaten verzocht de Commissie een reeks met de sociale partners besproken maatregelen voor te leggen om deze aanbeveling uit te voeren. Op de uitvoering van de maatregelen zal worden toegezien in het kader van het Europees Semester.

Meer informatie:

• ECER-dossier – Arbeidsrecht
• Persbericht van de Europese Commissie