Commissie wil Schengen handhaven en versterken: uitbreiding grenscontroles tot een jaar
Nieuwsbericht | 28-09-2017
De Commissie stelt voor de Schengengrenscode bij te werken en de regels voor de herinvoering van tijdelijke controles aan de binnengrenzen aan te passen aan de huidige behoefte om sneller te kunnen reageren op de aanhoudende en steeds veranderende gevaren voor de openbare orde en de binnenlandse veiligheid.
Ook worden sterkere procedurele waarborgen ingevoerd om te verzekeren dat grenscontroles aan de binnengrenzen een uitzondering blijven, een laatste reddingsmiddel dat alleen wordt ingezet als het echt niet anders kan, op een evenredige manier en met zo weinig mogelijk gevolgen voor het vrije verkeer.
In een mededeling somt de Commissie ook de maatregelen op die ze al heeft genomen om de veiligheidsproblemen aan de buitengrenzen en binnen het Schengengebied aan te pakken. Daarnaast publiceert ze een aanbeveling voor de lidstaten over de wijze waarop die de huidige regels inzake tijdelijke grenscontroles indien nodig beter kunnen toepassen.
De voorbije jaren heeft de Commissie een aantal stappen ondernomen om de veiligheid binnen het Schengengebied te verhogen en het beheer van de buitengrenzen te verbeteren. De Schengengrenscode is eerder al verschillende malen gewijzigd om ervoor te zorgen dat deze blijft beantwoorden aan de opzet. Lidstaten hebben de Schengenregels toegepast voor de herinvoering van tijdelijke controles binnen de gestelde termijnen en voorwaarden, waarbij de algemene werking van Schengen geëerbiedigd en gewaarborgd bleef. Europa wordt nu echter geconfronteerd met nieuwe veiligheidsproblemen en de huidige instrumenten volstaan niet langer. De Schengengrenscode moet daarom worden in die zin worden bijgewerkt dat de termijnen voor controles aan de binnengrenzen worden verlengd, wat wel gepaard moet gaan met sterkere waarborgen. De Commissie stelt voor de regels bij te werken zodat ze doeltreffender kunnen worden toegepast, maar alleen als laatste reddingsmiddel in uitzonderlijke omstandigheden en op een evenredige manier. De lidstaten worden nog meer verplicht om samen te werken met hun EU-buren om de gevolgen voor het vrije verkeer zoveel mogelijk te beperken.
In de mededeling wordt de Raad bovendien ertoe opgeroepen, net als in de Staat van de Unie van voorzitter Juncker, om Bulgarije en Roemenië volledig in het Schengengebied op te nemen en om Kroatië volwaardig lid te laten worden zodra het aan alle voorwaarden voldoet. Zo kunnen de Schengengrenscode en andere Schengenregels beter gezamenlijk worden toegepast.
Een betere Schengengrenscode tegen de huidige dreigingen
In het overgrote deel van de gevallen volstonden de huidige regels voor een tijdelijke herinvoering van controles aan de binnengrenzen. Maar als de lidstaten worden geconfronteerd met nieuwe, ernstige gevaren voor de openbare orde en de binnenlandse veiligheid kunnen de wettelijke termijnen te kort blijken. Daarom stelt de Commissie voor om de toepasselijke termijnen van de artikelen 25 en 27 van de Schengengrenscode te verlengen van zes maanden tot één jaar. Tegelijk moeten er striktere procedurele waarborgen komen. Zo moeten de lidstaten nagaan of de vastgestelde dreiging niet beter met alternatieve maatregelen kan worden aangepakt en moeten zij een gedetailleerde risicobeoordeling indienen.
Het voorstel houdt ook in dat een lidstaat de controles bij wijze van uitzondering kan verlengen als eenzelfde dreiging na één jaar nog steeds aanhoudt en als het land tegelijk uitzonderlijke nationale maatregelen op zijn grondgebied heeft getroffen, zoals de afkondiging van de noodtoestand. Een dergelijke verlenging kan alleen worden toegestaan na een aanbeveling van de Raad, gebaseerd op het advies van de Commissie. De periode kan ten hoogste driemaal met zes maanden worden verlengd en mag in totaal niet meer dan twee jaar bedragen.
In afwachting van de goedkeuring van deze wetswijzigingen heeft de Commissie vandaag ook een aanbeveling gepubliceerd met richtsnoeren voor de manier waarop de lidstaten de bestaande Schengenregels beter kunnen toepassen. De lidstaten worden eraan herinnerd dat een tijdelijke herinvoering van controles aan de binnengrenzen een uitzonderlijk reddingsmiddel moet blijven, dat de gevolgen voor het vrije verkeer moeten worden beperkt en dat zij voorrang moeten geven aan alternatieve maatregelen, zoals politiecontroles en grensoverschrijdende samenwerking. De lidstaten moeten tijdelijke controles geregeld evalueren. Zij moeten de andere betrokken lidstaten informeren en raadplegen, en zij mogen geen ongerechtvaardigde maatregelen nemen.
Ten slotte is het volgens de Commissie de hoogste tijd dat Bulgarije en Roemenië volwaardige Schengenlanden worden, zodat de lidstaten de gevaren eendrachtig het hoofd kunnen bieden in een versterkt Schengengebied. De Raad moet het besluit nemen om de toetreding tot Schengen van Bulgarije en Roemenië goed te keuren en de grenscontroles tussen deze landen en hun EU-buurlanden op te heffen. Beide landen hebben bewezen dat zij de buitengrenzen van de EU kunnen verdedigen en moeten daarom lid worden van onze zone zonder binnengrenzen.
Meer info:
Persbericht van de Commissie
Vragen en antwoorden: Het Schengengebied handhaven en versterken
Mededeling over handhaving en versterking van Schengen
Verordening tot wijziging van de regels voor de tijdelijke herinvoering van controles aan de binnengrenzen
Aanbeveling betreffende de uitvoering van de bepalingen van de Schengengrenscode inzake de tijdelijke herinvoering van controles aan de binnengrenzen in het Schengengebied
