EU-Hof: Geen verplichte aanbesteding van patiëntenvervoer in noodsituaties door niet-commerciële organisaties.

Het gaat om het arrest van het EU-Hof van 21 maart 2019 in de zaak C-465/17, Falck Rettungsdienste GmbH en Falck A/S tegen Stadt Solingen

Feiten en vragen

De Duitse stad Solingen heeft in 2016 een opdracht voor reddingsdiensten voor een duur van vijf jaar vergund aan twee instellingen. Deze opdracht had met name betrekking op de verlening van twee soorten diensten. Ten eerste de bijstand aan en de verzorging van spoedpatiënten door een ambulancehulpverlener, bijgestaan door een ambulanceverpleegkundige. Ten tweede, in het kader van ziekenvervoer, de bijstand aan en de verzorging van patiënten door een ambulanceverpleegkundige, bijgestaan door een ambulancemedewerker (“gekwalificeerd vervoer”).

De onderneming Falck Rettungsdienste en de groep Falck A/S, waartoe Falck Rettungsdienste behoort, zijn naar de Duitse rechters gestapt omdat zij vinden dat de gunning onrechtmatig was, aangezien dit in strijd met de algemene regels van richtlijn 2014/24 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten had plaatsgevonden. De opdracht was namelijk niet eerst in het Publicatieblad van de EU bekendgemaakt.

De Duitse rechter vraagt het Hof daarom of de betrokken opdracht “diensten inzake risicopreventie”, of “ziekenvervoer per ambulance” betreft. Diensten inzake risicopreventie worden door artikel 10, onder h) van de richtlijn van de werkingssfeer van de klassieke regels uitgesloten, mits ze onder bepaalde CPV-codes vallen (De CPV is een gemeenschappelijke woordenlijst voor overheidsopdrachten) en door non-profitorganisaties of –verenigingen worden verleend. Voor ziekenvervoer per ambulance bestaat een vereenvoudigde aanbestedingsregeling. Daarnaast vraagt het Hof om uitlegging van het begrip “non-profitorganisaties of –verenigingen”.

Beoordeling door het EU-Hof

Het EU-Hof stelt in zijn arrest vast dat volgens artikel 10, onder h) van de richtlijn de klassieke regels voor aanbesteding, waaronder de verplichting om een aankondiging van de opdracht bekend te maken in het Publicatieblad, niet gelden voor overheidsopdrachten voor diensten inzake civiele verdediging, civiele bescherming en risicopreventie. Hieraan zitten echter twee voorwaarden verbonden. Ten eerste moeten de diensten onder de CPV-codes “reddingsdiensten” of “ambulancediensten” vallen. Ten tweede moeten de diensten door non-profitorganisaties of –verenigingen worden verleend. Verder is er nog een uitzondering op de uitzondering, in die zin dat ziekenvervoer per ambulance onder een vereenvoudigde aanbestedingsregeling valt, en dus niet onder artikel 10, onder h).

Het EU-Hof benadrukt dat de bijstand aan en de verzorging van spoedpatiënten door een ambulancehulpverlener/ambulanceverpleegkundige in een reddingsvoertuig en het gekwalificeerde ziekenvervoer onder het begrip “risicopreventie” vallen. Uit zowel de letterlijke als de systematische uitlegging van de richtlijn volgt namelijk dat “risicopreventie” zowel collectieve als individuele risico’s betreft.

Het EU-Hof wijst er vervolgens op dat de uitsluiting van de aanbestedingsregels waarin ten voordele van diensten inzake risicopreventie is voorzien alleen kan gelden voor bepaalde nooddiensten die door non-profitorganisaties of –verenigingen worden verricht, en niet verder mag gaan dan strikt noodzakelijk is. De niet-toepasselijkheid van de aanbestedingsregels is dus onlosmakelijk verbonden met het bestaan van een nooddienst.

De bijstand aan en de verzorging van spoedpatiënten, die in een reddingsvoertuig door een ambulancehulpverlener/ambulanceverpleegkundige worden verstrekt valt daarentegen onder de code voor “reddingsdiensten”. Er kan slechts sprake zijn van “ambulancediensten” wanneer kan worden aangetoond dat er (potentieel) een noodgeval is, dat wil zeggen wanneer een patiënt moet worden vervoerd bij wie het risico bestaat dat zijn gezondheidstoestand tijdens het vervoer achteruit gaat. Dit moet objectief kunnen worden vastgesteld. In het geval dat zo’n risico bestaat, dient dit vervoer uitgevoerd te worden door personeel dat naar behoren is opgeleid om eerste hulp te verlenen. In die omstandigheden zijn de algemene regels van aanbesteding niet van toepassing, mits de diensten worden verleend door een non-profitorganisatie of – vereniging.

Ten slotte definieert het EU-Hof “non-profitorganisaties of –verenigingen” in de zin van de richtlijn als organisaties of verenigingen waarvan het doel bestaat in het vervullen van sociale opdrachten, die geen commerciële werkzaamheden verrichten en die eventuele winst herinvesteren om hun doel te verwezenlijken.

Meer informatie

Persbericht

​​​​​​​