EU-verordening inzake de gezamenlijke aankoop van gas en energiesolidariteits-maatregelen gepubliceerd
Nieuwsbericht | 06-01-2023
Achtergrond
De Russische agressie tegen Oekraïne, en het feit dat Rusland de energievoorziening als wapen gebruikt, hebben volgens de Commissie aangetoond hoe afhankelijk de EU is van Russische fossiele brandstoffen, en hebben de instrumenten ter waarborging van de voorzieningszekerheid op de proef gesteld en de energieprijzen opgedreven tot hoge niveaus.
Op 18 oktober 2022 presenteerde de Commissie een voorstel voor een noodverordening, met als doel de impact op de gasprijs te verminderen door in te spelen op vraag en aanbod, de voorzieningszekerheid in de hele EU te waarborgen en de (energie)solidariteit te versterken. De Raad heeft het voorstel aangenomen en de verordening is op 29 december 2022 in het EU-Publicatieblad gepubliceerd.
Gezamenlijke aankopen
De nieuwe regels maken het voor de lidstaten en energiebedrijven mogelijk om gezamenlijk gas aan te kopen op de wereldmarkten. Het bundelen van de vraag op EU-niveau zal ervoor zorgen dat de EU-landen meer invloed hebben op de aankoop van gas op de wereldmarkten en dat de lidstaten elkaar niet overbieden.
In de praktijk zijn de lidstaten overeengekomen dat gasbedrijven en bedrijven die gas verbruiken in de landen van de EU en van de Energiegemeenschap (Albanië, Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië) hun gasinvoer-behoeften moeten indienen. De EU zal een dienstverlener inhuren om de gebundelde vraag te berekenen en te zoeken naar aanbiedingen op de wereldmarkten om aan de totale vraag te voldoen.
De verordening bevat regels over de organisatie van de gezamenlijke aankoop, de selectie van de dienstverlener en de deelname aan de gezamenlijke aankoop. In de omschrijving van de taken van de dienstverlener is een bepaling over evenredigheid opgenomen, om de gelijke behandeling van grotere en kleine bedrijven te waarborgen.
Nieuwe benchmark voor gasprijzen
De verordening belast het EU-Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) met de ontwikkeling van een nieuwe aanvullende prijsbenchmark, die zal zorgen voor een stabiele en voorspelbare prijsstelling voor lng-transacties. De reden hiervoor is dat veel gascontracten in Europa zijn geïndexeerd op de belangrijkste Europese gasbeurs, de Title Transfer Facility (TTF), een virtueel gashandelsplatform dat veel wordt gebruikt voor gastransacties in de EU. De TTF dient als de belangrijkste benchmark voor het bepalen van de gasprijs in groothandelscontracten, waarin de prijzen op de retailmarkten worden bepaald. De TTF geeft echter geen goed beeld meer van de prijs van lng-transacties in de EU. De nieuwe benchmark moet vanaf 31 maart 2023 beschikbaar zijn.
Aanvullende solidariteitsmaatregelen
In de verordening zijn solidariteitsmaatregelen opgenomen voor wanneer er een echt gasleveringstekort is. De nieuwe maatregelen maken het voor lidstaten mogelijk om het niet-essentiële gasverbruik van beschermde klanten (zoals verwarming buitenshuis of de verwarming van particuliere zwembaden) te verminderen, zodat er gas kan worden geleverd aan essentiële diensten en industrieën. Essentieel verbruik door beschermde klanten (zoals verwarming binnenshuis en verwarming van scholen en ziekenhuizen) wordt onder alle omstandigheden gewaarborgd. Het staat de lidstaten vrij om te bepalen wat zij onder niet-essentieel gasverbruik verstaan.
De verordening bevat een aantal standaardregels voor het delen van gas in een echte noodsituatie. De standaardregels treden alleen in werking als de lidstaten geen bilaterale overeenkomsten hebben gesloten waarin de modaliteiten van solidariteit zijn vastgelegd, zoals vereist op grond van de verordening inzake voorzieningszekerheid. Er zijn tot nu toe nog maar 6 van de mogelijk 40 solidariteitsovereenkomsten gesloten.
Meer informatie:
