Tweede wijziging van de Tijdelijke kaderregeling staatssteun

Op 19 maart 2020 heeft de Europese Commissie de Tijdelijke kaderregeling staatssteun aangenomen om de lidstaten in staat te stellen hun economieën te ondersteunen in de context van de Covid-19-uitbraak. Op 3 april 2020 was al een eerste wijziging van dit kader aangenomen. Op basis van deze horizontale voorschriften heeft de Commissie in nauwe samenwerking met de lidstaten tot dusver naar schatting 1,9 biljoen euro aan staatssteun voor de Europese economie goedgekeurd. Daardoor kunnen de lidstaten bedrijven de broodnodige liquiditeit verschaffen, banen redden, onderzoek en ontwikkeling mogelijk maken en ervoor zorgen dat de producten voor de bestrijding van de uitbraak van het coronavirus beschikbaar zijn.

De tweede wijziging introduceert de volgende maatregelen:

Herkapitalisatiesteun voor bedrijven

Als gevolg van de Covid-19-uitbraak konden heel veel Europese bedrijven niet langer goederen produceren of diensten verrichten. Zij hebben verliezen geleden, waardoor hun eigen vermogen is verminderd en zij minder mogelijkheid hebben om op de markten krediet op te nemen. Met deze tweede wijziging kunnen overheden niet-financiële bedrijven in nood ondersteunen in de vorm van herkapitalisatiesteun.

Tegelijkertijd voorziet het tijdelijke steunkader in een aantal waarborgen om buitensporige concurrentieverstoringen in de eengemaakte markt te vermijden. Voorts staat de lidstaten vrij nationale maatregelen te ontwerpen waarmee aanvullende beleidsdoelstellingen worden nagestreefd. Daarbij kan worden gedacht aan het verder stimuleren van de groene en digitale transformatie van hun economie of het voorkomen van fraude, belastingontduiking of agressieve belastingontwijking.

De herkapitalisatiesteun is wel gebonden aan voorwaarden:

Voorwaarden qua noodzaak, geschiktheid en omvang van de maatregel

• Herkapitalisatiesteun mag alleen worden toegekend als er geen andere geschikte oplossing voorhanden is.
• Het moet in het gemeenschappelijk belang zijn om een maatregel te nemen.
• De steun moet beperkt zijn tot wat nodig is om het bedrijf levensvatbaar te houden
• De steun mag niet verder gaan dan het herstellen van de kapitaalstructuur van de begunstigde tot die van voor de Covid-19-uitbraak

Voorwaarden inzake de toelating van de Staat in het kapitaal van bedrijf en de vergoeding

• De Staat moet voldoende worden vergoed voor de risico’s die hij neemt
• Het vergoedingsmechanisme moet de begunstigden aanzetten tot het uitkopen van de aandelen die de Staat door middel van de staatssteun heeft verworven

Voorwaarden inzake de exit van de Staat uit het kapitaal van de betrokken bedrijven

• De begunstigden en de lidstaten moeten een exitstrategie ontwikkelen

Voorwaarden inzake governance

• Er geldt een verbod op de uitkering van dividenden en de terugkoop van aandelen
• Totdat ten minste 75% van de herkapitalisatie is afgelost, geldt er een strenge beperking voor de beloning van het management (o.a. bonussen)

Verbod op kruissubsidiëringen en verwerving en

• De herkapitalisatiesteun mag niet worden gebruikt om economische activiteiten te ondersteunen van geïntegreerde bedrijven die voor 31 december 2019 economische moeilijkheden ondervonden.
• Totdat ten minste 75% van de herkapitalisatie is afgelost, mogen andere begunstigden dan kmo’s of mkb’ers geen belang van meer dan 10% verwerven in concurrenten of andere marktdeelnemers in dezelfde sector, met inbegrip van upstream- en downstreamactiviteiten.

Overige voorwaarden

• Steun aan bedrijven boven de drempel van 250 miljoen euro moeten apart worden aangemeld met het oog op een individuele beoordeling
• Bedrijven die op 31 december 2019 al in moeilijkheden verkeerden, komen niet in aanmerking.
• Lidstaten moeten binnen drie maanden na de herkapitalisatie informatie bekend maken over de identiteit van de bedrijven die steun hebben ontvangen en het ontvangen bedrag.
• Andere begunstigden dan kmo’s of mkb’ers moeten informatie publiceren over het gebruik van de ontvangen steun.

Achtergestelde leningen

De wijziging van het tijdelijke steunkader maakt het voor de lidstaten ook mogelijk om ondernemingen die als gevolg van de uitbraak van het coronavirus met financiële moeilijkheden worden geconfronteerd, te ondersteunen door tegen gunstige voorwaarden achtergestelde schuld aan bedrijven te verstrekken. Het gaat om schuldinstrumenten die zijn achtergesteld ten opzichte van gewone senior crediteuren in geval van insolventie. Deze instrumenten vormen een aanvulling op de instrumenten waarover de lidstaten op grond van het bestaande tijdelijke steunkader beschikken, zoals het toekennen van senior schuld aan bedrijven in nood.

Achtergestelde schuld kan niet in eigen vermogen worden omgezet zolang het bedrijf in going concern is. Aangezien bedrijven door achtergestelde schuld echter meer mogelijkheden krijgen om senior schuld aan te gaan, op soortgelijke wijze als bij kapitaalsteun, moet voor steun in de vorm van achtergestelde schuld echter in een hogere vergoeding worden voorzien, en in een verdere beperking van het bedrag ten opzichte van senior schuld in het kader van het tijdelijke steunkader. Als de lidstaten achtergestelde schuld willen verstrekken voor bedragen die de drempels overschrijden, zijn alle hierboven uiteengezette voorwaarden voor herkapitalisatiemaatregelen van toepassing.