Europese Commissie brengt mededeling uit over demografische veranderingen

Het gaat om de op 11 oktober 2023 door de Europese Commissie gepresenteerde mededeling (COM(2023) 577) over demografische veranderingen in Europa. Ook presenteerde de Commissie een factsheet over de mededeling, de uitkomsten van een Eurobarometer over demografie en is informatie via de website van de Commissie beschikbaar.

EU-optreden om de demografische veranderingen te beheren
Het instrumentarium voor demografie wil komen tot een brede aanpak van demografische veranderingen rond vier pijlers:       

1)  ouders  ondersteunen door het gemakkelijker te maken gezinsaspiraties en betaald werk te combineren, met name via kwaliteitsvolle kinderopvang en een goede balans tussen werk en privé;
2)  de jongere generaties  ondersteunen en in staat stellen zich te ontplooien, vaardigheden te ontwikkelen, en hun toegang tot de arbeidsmarkt en tot betaalbare huisvesting vergemakkelijken;
3) de positie van  de oudere generaties  versterken en hun welzijn ondersteunen, door hervormingen in combinatie met een passend arbeidsmarkt- en werkplekbeleid;
4) waar nodig tekorten aan arbeidskrachten door middel van beheerde legale  migratie  aanpakken mits dit volledig complementair gebeurt aan het benutten van het talent in de EU.

Het instrumentarium heeft ook oog voor de territoriale dimensie van demografische verschuivingen, met name in regio's waar de bevolking slinkt en veel jonge werknemers vertrekken (“braindrain”).

Gebruik van het instrumentarium voor demografie
Het instrumentarium kan helpen om beleid op EU- en nationaal niveau te stimuleren, te verfijnen en beter te coördineren. Omdat de lidstaten en regio's niet allemaal met dezelfde demografische uitdagingen worden geconfronteerd, moet het beleid van de lidstaten verankerd zijn in de lokale realiteit. Gendergelijkheid, non-discriminatie en intergenerationele rechtvaardigheid moeten centraal staan bij het maken van beleidskeuzes. Digitale technologieën kunnen het concurrentievoordeel van Europa versterken en de gevolgen van demografische veranderingen helpen compenseren. Beleidsmakers moeten bij hun werk op dit gebied streven naar actieve deelname van de burgers en betrokkenheid van alle actoren – sociale partners, maatschappelijke organisaties en anderen. 

Naast regelgevingsinstrumenten en beleidskaders is op EU-niveau een aantal financieringsinstrumenten beschikbaar om de lidstaten te ondersteunen, zoals de faciliteit voor herstel en veerkracht en het Europees Sociaal Fonds+ (ESF+).

Om de bestaande instrumenten met het oog op het aanpakken van demografische uitdagingen te versterken, wil de Commissie bovendien:

• de gegevens- en empirische basis verstevigen, met name door de  demografische atlas  verder te ontwikkelen, onder meer door lidstaten te ondersteunen bij het verbeteren van hun bevolkings- en huisvestingsstatistieken (zie daarover ook dit ECER-bericht);

• de ontwikkeling en/of actualisering van beleid inzake demografie op alle niveaus ondersteunen, met name door gebruik te maken van het  instrument voor technische ondersteuning  en door, waar passend, overwegingen op het vlak van demografie te integreren in relevante beleidsvoorstellen op EU-niveau;

• ervoor zorgen dat geen enkele regio in de EU achterblijft. Met het oog daarop zal de Commissie eind november 2023 officieel een  talentplatform  lanceren en oproepen blijven doen in het kader van het  Talent Booster Mechanism .

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Burgerschap van de Unie