Europese Commissie doet voorstel voor verordening ter vereenvoudiging van staatssteun voor groen vervoer

Het gaat om het voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de werking van de EU op bepaalde soorten steunmaatregelen in de sectoren spoor-, binnenvaart- en multimodaal vervoer van 6 juli 2022 (COM (2022) 327). De voorgestelde verordening zal nu eerst worden besproken in de Raad.

Het voorstel voor een verordening van de Raad bouwt voort op de ervaringen van de Commissie uit de afgelopen jaren met de toepassing van artikel 93 van het EU-Werkingsverdrag over de coördinatie van het vervoer en de spoorwegrichtsnoeren 2008. Artikel 93 bepaalt dat steun voor vervoer per spoor, vervoer over de weg en vervoer over de binnenwateren verenigbaar is met de interne markt als die steun beantwoordt aan de behoeften van de coördinatie van het vervoer of overeenkomt met de vergoeding van openbaredienstverplichtingen. In 2020 werd ook al een geschiktheidscontrole inzake staatssteun uitgevoerd, waarin werd geconcludeerd dat de bestaande regels over vervoer moeten worden aangepast, aangezien de spoorwegrichtsnoeren verouderd zijn en belangrijke ontwikkelingen op het gebied van regelgeving en markten niet weerspiegelen. Het gaat daarbij onder meer om het feit dat de spoorwegsector is opengesteld voor concurrentie en om de beleidsprioriteiten van de EU in het kader van de Europese Green Deal op het gebied van wegvervoer alsmede de doelstelling om de emissiereductiedoelstelling van de EU tegen 2050 te bereiken.

De nieuwe verordening van de Raad wordt voorgesteld in het kader van de herziening van de spoorwegrichtsnoeren 2008 (zie daarover ook de  consultatie van begin 2022). Het idee is dat de Commissie bepaalde soorten steunmaatregelen om het vervoer te vergroenen verenigbaar met de interne markt kan verklaren. Dat betreft dan onder meer steunmaatregelen voor vervoer per spoor, vervoer over de binnenwateren en multimodaal vervoer, en met name voor de coördinatie van het vervoer, die slechts een beperkt risico inhouden op concurrentieverstoring.

Ingevolge artikel 108, lid 3, EU-Werkingsverdrag moeten lidstaten alle staatssteun aanmelden bij de Commissie en mogen zij die slechts uitvoeren na goedkeuring ervan door de Commissie. Volgens artikel 108, lid 4, en artikel 109 EU-Werkingsverdrag kan de Raad, op voorstel van de Commissie, de Commissie toestaan specifieke categorieën steun, die slechts een beperkt risico vormen op concurrentieverstoring, vrij te stellen van voorafgaande aanmelding bij en goedkeuring door de Commissie. Hiertoe neemt de Commissie groepsvrijstellingsverordeningen aan waarin zij criteria vaststelt die waarborgen dat de steun verenigbaar is met de EU-regels inzake staatssteun. Steun die aan die criteria voldoet, kan dan zonder aanmeldingsprocedure worden verleend.

Na goedkeuring van het verordeningsvoorstel door de Raad is de Commissie dan ook voornemens een groepsvrijstellingsverordening aan te nemen om de lidstaten vrij te stellen van de verplichting tot voorafgaande aanmelding bij de Commissie van steunmaatregelen die onder deze categorieën vallen. Dit moet leiden tot rechtszekerheid, vereenvoudiging van de procedures en vermindering van de administratieve rompslomp voor lidstaten. Tegelijkertijd kan de Commissie haar staatssteuntoezicht blijven toespitsen op de potentieel meest verstorende zaken. Voor de vervoerssector wordt het hiermee makkelijker om de groene en digitale transitie te kunnen omarmen in overeenstemming met de strategische doelstellingen van de EU, met name die van de Europese Green Deal en de strategie voor duurzame en slimme mobiliteit.

Meer informatie:
Persbericht Europese Commissie
ECER-dossier: Staatssteun
ECER-dossier: Vervoer