Europese Commissie doet voorstellen voor een hervormde douane-unie
Nieuwsbericht | 19-05-2023
Het gaat om de op 17 mei 2023 gepresenteerde Mededeling over de hervorming van de Douane-Unie (COM(2023) 257(EN); een voorstel voor een EU-Verordening tot vaststelling van het douanewetboek van de Unie en de douaneautoriteit van de Europese Unie (COM 2023 258(EN) met Bijlage; een voorstel voor een EU-Verordening wat betreft de invoering van een vereenvoudigde tariefbehandeling voor de verkoop op afstand van goederen en Verordening (EG) nr. 1186/2009 wat betreft de afschaffing van de drempel voor douanevrijstelling (COM 2023 259(EN) met Bijlage; en tot slot een voorstel voor een Richtlijn van de Raad tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG wat betreft de btw-regels voor belastingplichtigen die de verkoop op afstand van ingevoerde goederen vergemakkelijken en de toepassing van de bijzondere regeling voor de verkoop op afstand van uit derdelandsgebieden of derde landen ingevoerde goederen, alsmede een bijzondere regeling voor de aangifte en de betaling van de btw bij invoer (COM 2023 262(EN).
Ook werd een Q&A en factsheet over de voorstellen gepubliceerd. Meer achtergrondinformatie is beschikbaar via de website van de Commissie.
De wetgevingsvoorstellen worden nu ter goedkeuring toegezonden aan het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie en aan het Europees Economisch en Sociaal Comité voor raadpleging.
Achtergrond De hervormingsplannen hebben te maken met de huidige druk waaronder de EU-douanediensten opereren, onder meer door een enorme toename van de handelsvolumes, met name in de e-commerce, een snel toenemend aantal EU-normen die aan de grens moeten worden gecontroleerd, en veranderende geopolitieke realiteit en crises. De hervorming moet het douanekader geschikt maken voor een groener, digitaler tijdperk en bijdragen tot een veiligere en concurrerendere EU-interne markt. De rapportagevereisten voor handelaren worden met de hervorming vereenvoudigd en gerationaliseerd, bijvoorbeeld door de doorlooptijd voor invoerprocedures te verkorten, te zorgen voor een enkele EU-interface en hergebruik van data te vergemakkelijken.
Een nieuwe douaneautoriteit in de EU moet toezicht gaan houden op een EU-douanedatahub die als motor van het nieuwe systeem zal fungeren. De datahub gaat de bestaande IT-infrastructuur voor de douanediensten in de EU-lidstaten vervangen, waardoor tot 2 miljard euro per jaar kan worden bespaard op de operationele kosten. De nieuwe autoriteit zal ook bijdragen tot een betere EU-aanpak van risicobeheer en douanecontroles. Nieuw partnerschap met bedrijfsleven via een douanedatahub Bedrijven die goederen in de EU willen binnenbrengen zullen in de hervormde douane-unie van de EU alle informatie over hun producten en toeleveringsketens kunnen registreren in één enkele onlineomgeving: de nieuwe EU-douanedatahub. Deze geavanceerde technologie verzamelt de door het bedrijfsleven verstrekte gegevens en biedt — via machinaal leren, artificiële intelligentie en menselijk ingrijpen — autoriteiten een volledig overzicht van de toeleveringsketens en het verkeer van goederen. Tegelijkertijd hoeven bedrijven bij het indienen van hun douane-informatie slechts met één portaal te communiceren en hoeven zij slechts eenmaal gegevens in te dienen. In gevallen waarin bedrijfsprocessen en toeleveringsketens volledig transparant zijn, kunnen de zogenoemde meest betrouwbare handelaren (“Trust and Check”-handelaren) hun goederen in de EU in het verkeer brengen zonder dat de douanediensten actief optreden. De Trust and Check-categorie versterkt het reeds bestaande AEO (Authorised Economic Operators)-programma voor betrouwbare handelaren.
Dankzij de EU-douanedatahub zullen goederen in de EU kunnen worden ingevoerd terwijl douanediensten zo weinig mogelijk optreden, zonder afbreuk te doen aan eisen op het gebied van veiligheid en fraudebestrijding.
Volgens de voorstellen zal de datahub in 2028 beschikbaar komen voor zendingen in de e-commerce, en in 2032 (op vrijwillige basis) voor alle andere importeurs, wat onmiddellijke voordelen en vereenvoudigingen oplevert. De Trust and Check-handelaren zullen ook al hun invoer kunnen inklaren bij de douaneautoriteiten van de lidstaat waar zij gevestigd zijn, ongeacht waar de goederen de EU binnenkomen. Bij een evaluatie in 2035 zal worden nagegaan of deze mogelijkheid tot alle handelaren kan worden uitgebreid wanneer de hub vanaf 2038 verplicht wordt. Slimmere douanecontroles Het voorgestelde nieuwe systeem biedt douaneautoriteiten perspectief op de toeleveringsketens en productieprocessen van goederen die de EU binnenkomen. Alle lidstaten zullen toegang hebben tot realtimegegevens en informatie kunnen bundelen om sneller, consistenter en doeltreffender op risico's te reageren.
Artificiële intelligentie wordt gebruikt om de data te analyseren en monitoren en om problemen te voorspellen voordat de goederen aan hun reis naar de EU zijn begonnen. Dit helpt EU-douaneautoriteiten om zich te richten op waar dat het hardst nodig is: voorkomen dat onveilige of illegale goederen de Unie binnenkomen en het toenemende aantal EU-verbodsbepalingen handhaven waarmee de wetgeving bepaalde goederen bant die indruisen tegen de gemeenschappelijke waarden van de EU, bijvoorbeeld op het gebied van klimaatverandering. Ook helpt het bij een correcte inning van douanerechten en belastingen, ten voordele van de begrotingen van de lidstaten en de EU.
Om de lidstaten te helpen bepalen welke risico's prioritair moeten worden aangepakt en om (met name in tijden van crisis) te helpen bij de coördinatie van controles en inspecties, zullen via de nieuwe douaneautoriteit in de EU op basis van de gegevens die via de EU-douanedatahub worden verstrekt informatie en deskundigheid op EU-niveau worden gebundeld en beoordeeld. De nieuwe regeling zal de samenwerking tussen douane- en markttoezichtautoriteiten en rechtshandhavingsinstanties op EU- en nationaal niveau verbeteren, onder meer door het delen van informatie via de hub. Een modernere aanpak van e-commerce Met de hervorming worden onlineplatforms belangrijke actoren om te zorgen dat online verkochte goederen die de EU binnenkomen aan alle douaneverplichtingen voldoen. Dit is anders in het huidige douanesysteem, waarbij de verantwoordelijkheid bij individuele consumenten en vervoerders ligt. Platforms moeten zorgen dat douanerechten en btw worden betaald bij aankoop, zodat consumenten niet langer worden geconfronteerd met verborgen kosten of onverwachte administratie bij aankomst van het pakket. Met onlineplatforms als officiële importeurs kunnen consumenten in de EU zeker zijn dat alle rechten zijn betaald en dat hun aankopen veilig en in overeenstemming zijn met milieu-, veiligheids- en ethische EU-normen.
De hervorming maakt een eind aan huidige drempelwaarden waarbij goederen met een waarde van minder dan 150 euro worden vrijgesteld van douanerechten. Fraudeurs maken hier momenteel misbruik van.
De hervorming vereenvoudigt ook de berekening van douanerechten voor de meest voorkomende goederen met een geringe waarde die van buiten de EU worden gekocht, waardoor de nu duizenden mogelijke categorieën douanerechten worden teruggebracht tot vier. Het wordt makkelijker om douanerechten voor kleine pakketten te berekenen, waardoor de 1 miljard e-aankopen die elk jaar de EU binnenkomen beter door de platforms en douaneautoriteiten kunnen worden verwerkt. Ook zal de kans op fraude worden weggenomen. De nieuwe, op maat gesneden regeling voor e-commerce zal naar verwachting leiden tot extra douane-inkomsten van 1 miljard euro per jaar.
Meer informatie: Persbericht Europese Commissie ECER-dossier: Belastingen ECER-dossier: Vrij verkeer goederen
